B.Bu. [ Klix.ba ]

ON, ONA ILI ONO

Šta znači kada je neko nebinarna osoba i kojom je zamjenicom oslovljavati?

Šta znači kada je neko nebinarna osoba i kojom zamjenicom treba da je oslovljavamo, pitanja su koja su dospjela u žižu interesovanja, nakon što je Nemo, pobjednik na ovogodišnjoj Pjesmi Evrovizije, za sebe rekao da je - nebinaran.

Naime, nebinarne osobe su one koje sebe ne bi nazvale ni muškarcem ni ženom, već su van tih definicija.

Takođe, nebinarna osoba se može osjećati i identifikovati i kao žena i kao muškarac, ili potpuno izvan binarnih normi, piše Danas.

Termin „nebinarnost“ tiče se rodnog identiteta, bez obzira na seksualnu orijentaciju. Nebinarne osobe se mogu identifikovati kao osobe koje imaju preklapanje ili nedefinisane linije između rodnih identiteta.

U engleskom jeziku nebinarno izražavanje je lakše, jer nebinarni ljudi najčešće koriste zamjenicu they, dok je u srpskom jeziku teže izbjeći „on“ ili „ona“.

Takođe, kao što LGBT imaju svoju zastavu duginih boja, postoji i nebinarna zastava.

Ona je nastala 2014. godine, ima četiri pruge i svaka od njih predstavlja različiti dio identiteta.

Žuta je za one čiji rod postoji izvan binarne podjele na muško i žensko, bijela je za one koji imaju mnoge ili sve rodove, ljubičasta odaje poštu onima koji predstavljaju jedinstvenost i fluidnost nebinarnih osoba, dok crna boja obilježava one koji nemaju rod.

Na kraju, postoji dosta rodnih identiteta koje pokriva termin nebinarnosti. Među njima su birodnost, panrodnost, demirodnost, rodna fluidnost, arodnost i drugi.

Kako treba oslovljavati rodno neutralne osobe?
Odgovor na ovo pitanje ponudila je organizacija „Da se zna“, koja pruža psihološku i pravnu podršku LGBT+ osobama.

„Ono“ i srednji rod? Iz organizacije „Da se zna“ kažu – bolje ne.

„Srednji rod koristi se za predmete, djecu i mladunce, pa većina nebinarnih osoba osjeca da ih srednji rod dehumanizuje ili infantilizuje. Takođe, „ono“ se često koristi kao uvreda za rodno-nekonformirajuće osobe“, ističu.

Navode da je jedan od načina i da se takva osoba naziva sa „oni“.

„Pokušaj da se prevede engleska zamjenica „they/them“, koja se u engleskom tradicionalno upotrebljava kada govorimo o nepoznatoj ili hipotetičkoj osobi, čiji rod stoga ne znamo, takođe je jedan od načina“, navode.

„Ipak, tamo gdje će govornik/ca engleskog jezika upotrebiti zamjenicu they/them, govornik/ca srpskog jezika će najčešće upotrebiti takozvani generički muški rod, odnosno – koristiće muški rod kada govori o nepoznatoj ili hipotetičkoj osobi. Stoga bi oslovljavanje jedne osobe koristeći množinu za mnoge govornike/ce našeg jezika, a posebno one koji/e ne vladaju engleskim, bilo zbunjujuće, strano i čudno. Na kraju, „oni“ je možina, ali i dalje muški rod“, podsjećaju.

„Vjerovatno najbolji način da se rodna nebinarnost izrazi u našem jeziku i način za koji se, čini se, opredeljuje većina nebinarnih osoba kod nas je naizmjenično korišćenje muškog i ženskog roda“, zaključuju oni.