B.B. [ RTS ]

NAUČNICI UPOZORAVAJU

Ako se planeta zagrije za dva stepena, poplave, suše, glad...

Na Globalnom samitu o klimatskim promjenama u Glazgovu svjetski lideri su iznova i iznova naglašavali da globalno zagrijevanje mora da se ograniči na 1,5 stepeni Celzijusa. Naučnici kažu da bi prelazak upravo te granice ostavio velike posljedice po ljude, biljni i životinjski svijet i ekosisteme. Šta bi se desilo kada bi se planeta zagrijala za dva stepena?

U odnosu na predindustrijski period, zemlja se zagrijala za oko 1,1 stepen, a svaka od posljednje četiri decenije bila je toplija od bilo koje decenije prije 1850. godine.

"Nikada se nije desilo da takvo globalno zagrijevanje imamo u samo nekoliko decenija", kaže klimatska naučnica Danijela Jakob iz njemačkog Centra za klimu.

Razlika od pola stepena znači da će, napominje ova naučnica, ekstremni vremenski uslovi biti mnogo češći, intenzivniji i da će trajati duže.

Samo ove godine, bujične poplave su u Kini i Zapadnoj Evropi odnijele stotine života. Na stotine ljudi je umrlo i kada su zabilježene rekordno visoke temperature u regionu sjeverozapadno od Pacifika.

Grenland se topi, požari su opustošili Mediteran i Sibir, a nezapamćena suša je pogodila djelove Brazila.

"Klimatske promjene su već pogodile svaki naseljeni region na planeti", kaže naučnica Rejčel Voren sa Univerziteta Istočna Anglija.

Zagrijevanje od preko 1,5 stepeni pogoršalo bi trenutno stanje tako što bi, na primer, toplotni talasi bili češći i ozbiljniji: ekstremna vrućina koja se dešavala jednom u deceniji u klimi na koju čovjek nije uticao, dešavala bi se 4,1 put u deceniji kada je zagrijevanje 1,5 stepeni i 5,6 puta kada je zagrijevanje 2 stepena, ističe panel Ujedinjenih nacija za klimatsku nauku.

Kada bi temperatura porasla za 4 stepena, takva vrućina bi se dešavala 9,4 puta u deceniji.

Ovih 0,5 stepeni je značajno i zbog okeana i regiona pod ledom.

"Ako ostanemo na 1,5 stepeni postoji dobra vjerovatnoća da možemo da spriječimo kolaps Grenlanda i zapadnog Antarktika", kaže naučnik Majkl Man sa Univerziteta u Pensilvaniji.

To bi pomoglo da se ograniči rast nivoa mora na nekoliko stopa do kraja ovog vijeka – što je i dalje velika promjena i promijeniće izgled nekih obala i poplaviti neka ostrva i priobalne gradove.

Međutim, ako bi temperatura porasla za više od dva stepena, nivo mora bi porastao za 10 metara (30 stopa) – mada se još ne zna koliko bi se brzo to dogodilo.

Sa porastom temperature do 1,5 stepeni ostali bismo bez 70 odsto koralnih grebena, ali sa 2 stepena bilo bi izgubljeno čak 99 odsto. Na taj način bi ribe ostale bez staništa, kao i druge vrste koje se oslanjaju na grebene za hranu i stanište.

Sajmon Luis sa univerziteta u Londonu kaže da bi porast za 2 umjesto za manje od 1,5 stepeni doveo do propadanja usjeva u nekoliko regiona svijeta u isto vrijeme, što bi posljedično dovelo do visokog rasta cijena hrane i gladi širom svijeta.

Nažalost, toplija klima mogla bi da poveća broj komaraca koji prenose bolesti, poput malarije ili denga groznice.

Zagrijevanje od 2,7 stepeni donijelo bi takve vrućine da u nekim djelovima Zemlje više ne bi moglo da se živi. Biodiverzitet bi u velikoj mjeri bio osiromašen, proizvodnja hrane poremećena.

"Ako uspemo da zadržimo zagrevanje na manje od 3 stepena Celzijusa, verovatno bismo opstali kao civilizacija, ali sa 2,7 stepena život bi nam bio mnogo teži", rekao je Man.