B.Č.J. [ RTS ]

BEZ JAJNE ĆELIJE, SPERME I MATERICE

Prvi put u istoriji uzgojeni sintetički embrioni

Prvi put u istoriji izraelski naučnici stvorili su sintetičke embrione bez korišćenja jajnih ćelija i spermatozoida, umjesto čega su korišćene isključivo matične ćelije uzete iz kože miževa.

U veoma složenom eksperimentu koji predstavlja veliko naučno dostignuće, čiji su rezultati objavljeni u časopisu Cell, matične ćelije formirale su embrion sa crijevnim sistemom, mozgom, pa čak i kucajućim srcem.

Prema riječima biologa Jakova Hane sa Instituta za nauku „Vajsman“, rezultati eksperimenta su nevjerovatni.

„Nije bilo sperme, jajnić ćelija i materice, ali smo uspjeli da formiramo embrione isključivo od matičnih ćelija i to za osam dana - što je treći gestacijski period kod miševa – sa kucajućim srcem“, rekao je Hana za Tajms of Izrael.

Dodao je i da je ovo prvi put da je tako napredan embrion uzgojen samo iz matičnih ćelija.

Hana je za list objasnio da bi dostignuće moglo da utaba put za uzgoj vještačkih embriona koji bi bili korišćeni u medicini za uzgoj organa za transplantaciju.

„Embrion je najbolja mašina za pravljenje organa i najbolji 3D bioštampač. Pokušali smo da emuliramo to“, istakao je Hana.

Obilaznica oko etičkih problema

Korišćenje ljudskih embriona kao izvora za matične ćelije za uzgoj organa za transplantaciju izaziva različite etičke reakcije, ali izraelski tim vjeruje da novo istraživanje nudi potencijalan zaobilazni put jer su sintetički embrioni vrlo slični prirodnim, ali ne mogu da se presade.

Izraelski stručnjaci su uspjeli da kultivišu embrion koristeći poseban inkubacioni sistem. Svaki embrion leži u posudi ispunjenoj tečnošću koja se vrti tako da se ne bi zalijepio za neku od stranica.

Inkubator obezbjeđuje sve potrebne uslove za razvoj, uključujući idealan odnos gasova, pritiska i temperature, dok tečnost u kojoj se nalazi embrion služi kao rastvor hranjivih materija.

Najnoviji eksperiment je nastavak postignutih uspjeha. Hanin tim je prethodno razvio metod reprogramiranja matičnih ćelija u njihove najranije faze razvoja kada imaju najveći potencijal da preuzmu različite uloge, odnosno formiraju bilo koje tkivo.

Takođe su razvili uređaj koji im je omogućio da uzgajaju prirodne embrione miševa van materice.