Ljudi i događaji - 10. oktobar

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

1813.
Rođen je italijanski kompozitor Đuzepe Verdi, možda i najistaknutiji romantičarski, operski stvaralac 19. vijeka. U bogatom opusu izdvajaju se opere Nabuko, Rigoleto, Trubadur, Don Karlos i Aida... Osim opera, napisao je i dva djela sakralnog karaktera, i to: Rekvijem, kao uspomenu na Aleksandra Manconija, i Četiri sveta komada.

1901.
Rođen je švajcarski skulptor, slikar i grafičar Alberto Đakometi, poznat po nadrealističkim prostornim konstrukcijama – djelo “Palata u četiri časa ujutro”, kao i po ekstremno izduženim bronzanim ljudskim figurama .

1911.
Kineski nacionalni vođa Sun Jat Sen proglasio je u Vučangu republiku i otpočeo revoluciju u kojoj je oborena dinastija Manču. Time je završena vladavina kineskih careva koja je trajala dvije hiljade godina.

1913.
Završena je izgradnja Panamskog kanala, dugog 81 kilometar i 600 metara, kojim su spojeni Atlantski i Tihi okean. Kanal se sastoji od sedamnaest vještačkih jezera, nekoliko poboljšanih vještačkih kanala i tri kompleta brana. Otvoren je 1914. godine.

1924.
U Nikšiću je rođen Veljko Mandić, crnogorski pozorišni glumac, reditelj i dramski pisac. Profesionalno je radio u Nikšićkom pozorištu, a potom je karijeru nastavio u Crnogorskom narodnom pozorištu.

1946.
U Titogradu je osnovan Bokserski klub “Budućnost”. Prvi predsjednik Kluba bio je Pavle Radusinović, a prvi učitelj mladih boksera Radomir Ljato Bošković.

1964.
U Tokiju su otvorene Olimpijske igre, prve organizovane u Aziji. U program osamnaestih po redu Igara ubačena su dva nova sporta koja su bila popularna upravo u Japanu - bili su to džudo i odbojka. Najuspješniji po broju medalja su bili sportisti iz SAD koji su imali najviše zlatnih medalja, dok je u ukupnom zbiru više medalja, ali slabijeg sjaja, osvojila ekipa SSSR-a.

1985.
Umro je američki filmski glumac, režiser i producent Orson Vels. Njegovo ubjedljivo naratorstvo je 1938. godine izazvalo opštu paniku u SAD, vještom adaptacijom radio drame Rat Svjetova o najezdi Marsovaca. Prvi Velsov film "Građanin Kejn" ubraja se u najveće klasike kinematografirje, a proglašen je za najbolji film dvadesetog vijeka. Orson Vels je 1952. za ulogu u filmu “Otelo” dobio Zlatnu palmu u Kanu, a 1971. godine dobio je "Oskara" za životno djelo.

2000.
Umrla je Sirimavo Bandaranaike, bivša premijerka Šri Lanke, prva žena-premijer na svijetu. Ona je, zajedno sa Josipom Brozom, Nehruom, Nkrumahom i Naserom, jedan od osnivača Pokreta nesvrstanih.

- Svjetski je dan mentalnog zdravlja. Obilježava se svake godine 10. Oktobra, s ciljem podizanja svijesti o problemima s poremećajem mentalnog zdravlja širom svijeta i ukazuje se na aktivnosti koje pomažu njegovom očuvanju .