Petra Božović

Najpoznatiji radovi Joko Ono su iz domena avangardne umjetnosti

“Možete me smatrati malom, ali ja imam univerzum u svom umu” riječi su japanske umjetnice Joko Ono. Iako je svjetsku slavu stekla tek kao supruga člana “Bitlsa” Džona Lenona, umjetnički dar i vještinu je pokazala mnogo prije nego što ga je upoznala. Najpoznatiji radovi Joko Ono su iz domena avangardne umjetnosti, s ciljem da posmatrača navedu na razmišljanje, preispitivanje i sagledavanje svijeta iz drugačije perspektive. Zašto je smatraju pionirkom konceptualne i eksperimentalne umjetnosti publika u Podgorici može vidjeti na izložbi “Unfinished” otvorenoj u Dvorcu Petrovića i Perjaničkom domu na Kruševcu.

"Teško je sa ove vremenske distance zamislti koliko je bilo revolucionarno djelo Joko Ono u vremenu u kojem je nastalo. Iako su djela i danas aktuelna važno je razumijeti da su u osnovi njenog rada izuzetne ideje koje ne zastarijevaju. Govoreći o Joko Ono govorimo o snažnom simbolu ne samo umjetnosti, već slobode, mira, otpora i poziva na lično djelovanje. Njeno ime nosi brojne asocijacije ali ono što je suštinski određuje je sposobnost da poveže umjetnost i društvo i to ne samo na formalnom, već i na duboko idejnom nivou. Većina njenih radova usmjerena je na psihologiju razotkrivanja, introspekciju i osvajanje lične slobode. Kroz provokativne, često participativne forme, Joko Ono nas poziva da budemo aktivni učesnici, ne samo u njenoj umjetnosti, već i u sopstvenim životima i društvu u kojem živimo", navela je Maša Vlaović, kustoskinja.

“Najvažniji dio ove izložbe je poziv Joko Ono posjetiocima da učestvuju u stvaranju. Ona je među prvim umjetnicima koji su pustili gledaoce u kreativni proces. Prije toga smo znali za saradnju različitih umjetnika, ali direktan kontakt sa posmatračem bilo je nešto sasvim novo. Ona je rušila granice između stvaranja i posmatranja. Njen rad je angažovan, zasnovan na uputstvima koje gledalac treba da interpretira i sprovede. Publika je pozvana da aktivno učestvuje u djelu. To je jedan od najradikalnijih iskoraka u savremenoj umjetnosti 20. i 21. vijeka”, ističe Gunar Kvaran, kustos. 

Direktor Muzeja savremene umjetnosti Vladislav Šćepanović ističe da je “Unfinished” izložba na koju je posebno ponosan.

“Večeras mi je veliki dan jer nakon praktično dvije godine otkako smo krenuli sa muzejom, obećanja, vizija se ispunila. Imali smo tri velika svjetska imena, mnogo ostalih značajnih regionalnih, evropskih imena, promovisali muzej i radili u maksimalnim kapacitetima što je moglo tako da sam posebno ponosan na ovu izložbu”, ukazuje Šćepanović. 

Izložbu je otvorila ministarka kulture i medija Tamara Vujović.

“Ova izložba potvrđuje da Muzej savremenosti Crne Gore posluje kao zajednički prostor misli i prakse. Muzej koji njeguje istorijsku kontemplativnost i gradi savremeni izraz pokazuje da umjetnost jeste mišljenje, a institucija treba da bude otvoreni prostor dijaloga, rizika i transformacija. Kultura je komponenta javne politike ali i čin redefinisanja političkih granica. “Unfinished” je u tom smislu javna procedura, odnosno poziv Crnoj Gori da prihvati pluralizam i preuzme odgovornost za participaciju i dijalog”, zaključuje Vujović. 

Izložba “Unfinished” otvorena je do 15. septembra, a posjetioci će se kroz raznovrsne forme upoznati s djelom Joko Ono. Umjetnica poziva sve da učestvuju u procesu stvaranja, odnosno, dovršavanja postavke.