dr Nikola Banićević

osvrt

Minut ćutanja

Na ostrvu Tnian u Tihom okeanu u noći između 5 i 6. avgusta 1945.godine, kompozitna jedinica američke vojske predano je radila na pripremi bombardera B 29 montirajući smrtonosni teret, atomsku bombu kolokvijalnog naziva „Enola Gay".

Пише: dr Nikola Banićević Види све колумне

U 8.09 časova 6. avgusta, pilot Paul Warfield Tibbets Jr dobija informaciju od kontrole leta da su vremenski uslovi dobri. Smrtonosni bljesak 6 minuta kasnije obasijao je nebo iznad Hirošime, usmrtivši odmah oko 70.000 ljudi. Za to vrijeme trinaestogodišnja djevojčica Setsuko Thurlow bila je u školi. Slike koje je zapamtila za cijeli život, nakon što je izvučena iz ruševina, ostavile su trajne zdravstvene posledice i traumu. Tog jutra sudbina je odredila da osmogodišnji Šigeaki Mori ostane kući. Svi učenici i učenice njegove škole izgubili su živote. Jedna bomba uništila je živote i odredila ljudske subine građana Hirošime. Kome je dato pravo i na osnovu čega da žrtvuje živote jednog broja ljudi u cilju završetka rata?

Ko određuje čiji životi imaju manju ili veću vrijednost? Da li je rat sredstvo za postizanje mira? Da li je nauka zaloupotrebljena u svrhe ostvarivanja geopolitičkih ciljeva? Hirošima u miru krije odgovore.

Operacija „Menhtn” pokrenuta je 1939. godine sa ciljem stvaranja oružja koje će američkoj vojsci dati nadmoćnu poziciju u ratu. Duh straha i neizvjesnosti koji je izašao na svijetlost dana i danas je prisutan u životima miliona ljudi širom svijeta. To je strah od nuklearnog rata. Tada su postavljeni temelji za atomski napad na Hirošimu i Nagasaki i trku u naoružanju tokom Hladnog rata. Nuklearno oružje je jedno od najrazornijih oblika oružja za masovno uništenje i ima specifične karakteristike, koje ga izdvajaju od drugih vrsta oružja. Posjeduje ogromnu razornu moć.

Njegova eksplozivna snaga koja nastaje fisijom ili fuzijom, može biti jednaka razornoj moći miliona tona običnog ekspoloziva. Ima širok i kombinovan radijus uništenja. Kombinacija je udarnog talasa radijacije, koja se pojavljuje u vidu toplotne kugle, čija temperature može biti između 3000 i 4000 stepeni celzijusa. Njena prednost u odnosu na drugu vrstu oružja za masovno uništenje je brzina i neočekivanost. Ima poseban psihološki efekat u vidu zastrašivanja, neizvjesnosti i stalne prijtnje. Produžena je ruka za ostvarivanje geopolitičkih ciljeva. Posledice kontaminicaje su dugotrajne. Na osnovu podataka Fondaciju za istraživanje posledica radijacije, rizik od obolijevanja od leukemije u Hirošimi i daljoj okolini povećan je za 400 puta, dok je povećanje od tumora iznosilo 100 puta.

Nuklearno oružje je posebna prijetnja po međunarodnu bezbjednost. Tanka je linija između izbijanja novog rata svjetskih ramjera i činjenice da ovo oružje održava ravnotežnu snaga među velikim državama. Hirošima treba da bude opomena da trenutni ratovi ne smiju da eskaliraju u sukob nuklearnih razmjera. Posebno ako se uzme u obzir da neke od država koje učestvuju u sukobu direktno ili indirektno, posjeduju ovu vrstu oružja.

Niko ne može uzimati na sebe pravo selekcije prava na život. Ratom se ne postiže mir. Donosioci političkih odluka moraju shvatiti da nemaju pravo da određuju ljudske sudbine korišćenjem ovog oružja. Navršava se 79 godina od nuklearnog napada na Japan. Organizacija Hibakuša preživjelih od nukleranog napada i njihovi potomci stoje kao granitno svjedočanstvo strahota rata i ljudske bezosjećanosti. Ova organizacija podsjeća da rat ne smije da bude opcija. Eho zvona u 8.15 časova u memorijalnom centru je glas onih koji su izgubili živote. Kao da nam poručuju da je mir ono što oni nisu dočekali, opominjući nas da mi moramo da ga sačuvamo.

Posvećeno žrtvama nukleranog napada na japanske gradove Hirošimu i Nagasaki