PR Centar

SISTEM ZA KORISNIKE DROGA

Održivost samo uz saradnju NVO i institucija

Održivost servisa za smanjenje zdravstvene, socijalne i ekonomske štete kod osoba koje koriste droge moguća je uz zajedničku saradnju civilnog sektora i nadležnih institucija i ustanova, ocijenjeno je na okruglom stolu nevladinih organizacija (NVO) Juventas i Link.

Rukovodilac Odjeljenja za droge u Ministarstvu zdravlja, Jasna Sekulić kazala je da je taj resor kroz zakonodavni okvir, a u skladu sa misijom zaštite zdravlja stanovništva i preventivnih aktivnosti, prepoznao oblast smanjena štete kao sastavni dio odgovora na tu problematiku.

Ona je na okruglom stolu "Smanjenje zdravstvene, socijalne i ekonomske štete kod osoba koje koriste droge - budućnost servisa u Crnoj Gori", ocijenila da se programi smanjena štete najefektivnije realizuju zajedničkim djelovanjem nevladinih organizacija i nadležnih institucija.

„Rapolažemo saznanjima da su u državama regiona i Evropske unije razmatrani godinama unazad razni modeli primjene programa smanjenja štete. Postoje slični modeli i u aspektu finansiranja organizacije i funcionisanja, ali uvijek se dolazi do zaključka da je najbolji model zajedničkog djelovanja organizacija civilnog društva i javnog sektora i da on daje dobre rezultate“, rekla je Sekulić u PR Centru.

Načelnica Odjeljenja za vulnerabilne grupe u Institutu za javno zdravlje (IJZ) Aleksandra Marjanović smatra da je za održivost servisa za smanjenje štete neophodna saradnja Vladinog i nevladinog sektora koji bi, kako je navela, mogli da utiču na spriječavanje epidemije zloupotrebe droge i infekcije krvlju prenosivim agensima.

„HIV, AIDS i ostale krvlju prenosive bolesti koje direktno ili indirektno dovode do njih, danas predstavljaju jedan od vodećih zdravstvenih, ekonomskih i socijalnih problema kako kod nas tako i u svijetu i predmet brojnih istraživanja i pronalaženja što boljih preventvnih mjera koje bi redukovale dalji porast ljudi koji su uključeni u zloupotrebu psihoaktivnih supstanci i broja inficiranih i umrlih“, navela je Marjanović.

Jedna od dobrih preventivnih mjera je, kako je kazala, smanjenje štete u kojoj aktivno učestvuju NVO.

„Bez saradnje sa NVO sektorom, koja je na ovom polju potvrđena i dobro funacionisala u prethodnih desetak godina, mi teško da možemo da očekujemo da vulnerabilna populacija smanji štetu koja je nastala rizičnim ponašanjem“, upozorila je Marjanović.

Izvršna direktorica NVO Juventas Ivana Vujović rekla je da su se servisi za smanjenje štete, koje koristi više od 1,5 hiljada Crne Gore, našli u nepovoljnoj situaciji nakon nestanka podrške Globalnog fonda Crnoj Gori u junu ove godine.

Ona je upozorila da je nakon prestanka finansiranja preventivnih servisa od Globlanog fonda u Srbiji broj novoinficiranih HIV virusom porastao za 37 odsto u ovoj godini u odnosu na 2014. godinu.

„Juventas je, kao član Nacipnalne komisije za HIV i AIDS, inicirao upućivanje zahtjeva Vladi da se budžetu za narednu godinu opredijeli novac za aktivnosti iz Akcionog plana Nacionalne strategije za HIV i AIDS za narednu godinu. Međutim, u Predlogu zakona o budžetu Crne Gore za 2016.godinu nije prepoznata potreba da se podrže servisi koje pružaju NVO“, kazala je Vujović.

Ona je objasnila da ukupna sredstva koja se odnose na servise smanjenja štete i prevenciju HIV-a među MSM populacijom iznose 176 hiljada eura na godišnjem nivou, a da je za tu namjenu kroz Fond Komisije za raspodjelu sredstava od igara na sreću do sada je obezbijeđeno 20,9 hiljada eura, a da je Juventas obezbijedio dodatnu podršku donatora od deset hiljada eura.

Nedostajuća sredstva za narednu godinu su, kako je upozorila, procijenjena na oko 130 hiljada eura, te očekuju adekvatnu i hitnu podršku, prvenstveno od strane Ministarstva zdravlja.

Izvršni direktor organizacije Link Dražen Žegura kazao da se tri odsto ukupno registrovanog broja osoba koje žive sa HIV-om u Crnoj Gori inficiralo injektiranjem droga.

On je ukazao na važnost programa smanjenja štete za korisnike, kojima daje šansu za kvalitetniji život, te ih upućuje na adekvatne tretmane.

„Oporavak i život bez droga je moguć, ali teško ide bez podrške iz cijele zajednice“, kazao je Žegura.

Smanjenje štete je termin pod kojim se podrazumijevaju intervencije, programi i politike kojima je cilj prevencija, smanjenje i olakšanje zdravstvenih, socijalnih i ekonomskih štetnih posljedica upotrebe droga na pojedince, zajednice i društva u cjelini.

Ovim terminom označava se takođe i pokret koji se zalaže za socijalnu pravdu zasnovanu na poštovanju prava korisnika droga. U zdravstvenoj politici, mjere smanjenja štetnih posljedica su komplemetarne i integrisane sa postojećim mjerama prevencije, tretmana i rehabilitacije, i u njima se prepliću politike smanjenja potražnje i ponude.

U Crnoj Gori programi smanjenja štete podrazumijevaju substitucionu terapju, u prvom redu metadon, distribuciju sterilnih špriceva i igala, prevenciju predoziranja, savjetovanje i pružanje brojnih psiho-socijalnih servisa za aktivne korisnike droga.