P. R. [ Beta ]

Poljska: Na izbore za predsjednika do 12 sati izašla četvrtina građana

Na nekom od preko 32.100 birališta svoj glas u drugom krugu izbora za predsjednika Poljske do 12 sati dalo je 24,83 odsto od 28,9 miliona registrovanih birača, što je za četiri odsto više nego u prvom krugu i nagovještava rekordnu izlaznost.

"U vojvodstvima izlaznost nigdje nije bila manja od 20 odsto, ni veća od 28 odsto", saopštio je na konferenciji za novinare predsjednik Državne izborne komisije Silvester Marćinjak.

Prvi put na izborima u Poljskoj ishod se ne može previdjeti jer se očekuje mrtva trka, a razlika u glasovima koje bi mogli da osvoje liberalni proevropski gradonačelnik Varšave Rafal Tšaskovski i konzervativni pristalica MAGA pokreta američkog predsjednika Donalda Trampa istoričar Karol Navrocki, kreće se u okvirima statističke greške.

Blagu prednost od oko 1,2 do 1,5 odsto glasova i tijesnu pobjedu kao u prvom krugu 18. maja ankete (osim jedne), daju Tšaskovskom, a analitičari procjenjuju da je prag preko koga izlaznost ide u prilog Tšaskovskom negdje oko 70 odsto registrovanog biračkog tijela.

U dijaspori (gdje je u Americi i Australiji i Novom Zelandu zbog vremenske razlike glasanje već završeno), Poljaci su bili veoma zainteresovani za izbore i prijavilo ih se za 200.000 više nego u prvom krugu, u SAD čak 50 odsto više birača.

Poljske izbore pomno prate i u Evropskoj uniji i Americi, jer bi pobjeda kandidata opozicionih konzervativnih nacionalista iz stranke Pravo i Pravda Navrockog značila propast napora poljske vlade da poslije dva mandata vladavine populista do izbora 2023. vrati Poljsku među glavne igrače u EU, a kod kuće eliminiše autoritarne elemente koje su konzervativci unijeli prije svega u poljsko pravosuđe, po modelu mađarskog premijera Viktora Orbana.

Pored fenomena jačanja radikalne i ekstremističke desnice, prisutnog i u drugim zemljama Evrope, vlada poljskog premijera Donalda Tuska suočena je sa frustracijom i odlivom svojih proevropskih birača zbog veta koje je na zakone dosljedno stavljao sadašnji predsjednik Andžej Duda. Vlada nije uspjela da realizuje veći dio svojih predizbornih obećanja, posebno vraćanje nezavisnosti pravosuđu, niti da ublaži izuzetno restriktivan zakon o abortusu.

U Poljskoj od izbora 2023. najviše jačaju antisistemske stranke, radikalna desnica, prije svega stranka Konfederacija ali i ljevica, pošto su Poljaci već frustrirani time što se izbor posljednjih 20 godina u stvari sveo na samo dvije oštro sukobljene stranke Građansku koaliciju premijera Tuska i populističku Pravo i Pravda bivšeg premijera Jaroslava Kačinjskog iz koje je i predsjednik Duda.