P. R. [ Beta ]

PRED NEDJELJNE IZBORE

Austrijska desničarska Slobodarska partija vodi u anketama

Na parlamentarnim izborima u Austriji u nedjelju prvi put bi mogla da pobijedi krajnje desničarska Slobodarska partija, koristeći zabrinutost birača zbog migracija, inflacije i rata u Ukrajini.

Najnovija istraživanja javnog mnjenja ukazuju na tijesnu izbornu trku. Slobodarska partija (FPO) prema anketama ima podršku 27 odsto birača, konzervativna Austrijska narodna partija kancelara Karla Nehamera 25 odsto, a Socijademokratska partija lijevog centra 21 odsto.

Situacija se promijenila od posljednjih izbora u Austriji 2019. godine, kada je podrška FPO pala na 16,2 odsto poslije velikog korupcionaškog skandala.

Krajnja desnica je, međutim, uspjela da iskoristi nezadovoljstvo birača zbog visoke inflacije, rata u Ukrajini i pandemije kovida-19, kao i zabrinutost građana zbog migracija.

FPO je prvi put odnijela tijesnu pobjedu na junskim izborima za Evropski parlament, na kojima su i druge evropske partije krajnje desnice ostvarile uspjeh.

U svom predizbornom programu FPO poziva na "remigraciju nepozvanih stranaca" i na postizanje "homogenije" nacije strogom kontrolom granica i suspendovanjem prava na azil putem "zakona o vanrednim situacijama".

FPO se takođe zalaže za ukidanje sankcija Rusiji, kritikuje vojnu pomoć Zapada Ukrajini i želi da se povuče iz evropske inicijative Nebeski štit, projekta izgradnje evropskog sistema protivvazdušne odbrane koji je pokrenula Njemačka.

Herbert Kikl, bivši ministar unutrašnjih poslova koji je na čelu FPO od 2021, želi da postane novi austrijski kancelar, ili kako on kaže "narodni kancelar" (Volkskanzler), što je izraz koji su nacisti koristili za Adolfa Hitlera 1930-ih godina, mada on odbacuje to poređenje.

Za mjesto na čelu vlade, međutim, Kiklu će biti potreban koalicioni partner za većinu u donjem domu parlamenta.

Lider socijaldemokrata Andreas Babler isključio je mogućnost vladavine s krajnjom desnicom. Babler, koji je i gradonačelnik Trajskirhena, gdje se nalazi najveći austrijski prihvatni centar za izbjeglice, nazvao je Kikla "prijetnjom po demokratiju".

Popularnost Narodne partije, koja je trenutno u koalicionoj vladi sa Zelenima, opala je od 2019. Partija je prethodnih godina imala čvrst stav po pitanju imigracija, a njen lider Nehamer je tokom predizborne kampanje opisao stranku ka "snažan centar" koji će garantovati stabilnost u vrijeme višestrukih kriza.

Međutim, upravo su te krize, od pandemije do ruske invazije na Ukrajinu i poskupljenja energenata koštale konzervativce podrške, prema mišljenju austrijskog politikologa Petera Filcmajera.

Pod njihovim vođstvom inflacija u Austriji je porasla na prosječnih 4,2 odsto tokom prethodnih 12 mjeseci, iznad prosjeka u EU.

Vlada je takođe izazvala veliko nezadovoljstvo građana kada je 2022. postala prva evropska zemlja koja je uvela obaveznu vakcinu protiv korona virusa, koja je ukinuta nekoliko mjeseci kasnije, a da nije ni stupila na snagu.

Takođe, Nehamer je treći kancelar od prethodnih izbora, pošto je Sebastijan Kurc 2021. podnio ostavku zbog istrage o korupciji.

Filcmajer smatra da su nedavne poplave koje su pogodile Austriju i druge zemlje u centralnoj Evropi vratile temu životne sredine u izbornu debatu i pomogle Nehameru da malo smanji razliku između njegove partije i FPO, predstavljajući se kao "krizni menadžer".

Nehamer je više puta odbacivao mogućnost ulaska u vladu koju predvodi Kikl, smatrajući ga "bezbjednosnim rizikom" za zemlju, ali nije isključio koaliciju sa FPO, što bi značilo da bi Kikl morao da odustane od pozicije u vladi.

Vjerovatnoća da Kikl pristane na takav dogovor ako pobijedi na izborima je veoma mala, ocijenio je Filcmajer.

Ali ako Narodna partija završi na prvom mjestu, prema njegovom mišljenju, koalicija te dvije partije bi bila moguća.

Najvjerovatnija druga opcija bio bi savez Narodne partije, socijaldemokrata i vjerovatno liberalne stranke Neos.