B.Č.J. [ Beta ]

ministar saopštio

Francuske vlasti povratile kontrolu nad glavnim gradom Nove Kaledonije

Francuske vlasti u Novoj Kaledoniji su povratile punu kontrolu nad glavnim gradom te pacifičke teritorije, rekao je danas francuski ministar za unutrašnje i prekomorske poslove.

Tamo su dvije nedjelje trajali nemiri u kojima je sedam ljudi poginulo i nastala velika šteta u dijelu tog arhipelaga gdje je decenijama napetost između pobornika nezavisnosti i onih koji su lojalni Francuskoj.

Ministar Žerald Darmanen rekao je danas na mreži X da je uspješno sprovedena velika policijska operacija o kvartu Rivijer Sale, posljednjem dijelu glavnog grada Numee koji je bio pod kontrololim demonstranata.

On je rekao da je 400 pripadnika bezbjednosnih snaga Nove Kaledonije učestvovalo u operacijama, uključujući i pripadnike francuske elitne policije za borbu protiv terorizma i organizovanog kriminala i slične jedinice francuske vojske.

Dvanest ljudi je uhapšeno u operaciji i uklonjeno je 26 uličnih barikada protivnika francuske kolonijalne vlasti.

Nasilje je izbilo 13. maja kao odgovor na pokušaj vlade predsjednika Francuske Emanuela Makrona da izmijeni Ustav i promijeni glasačke liste u Novoj Kaledoniji. Francuska je proglasila vanredno stanje u toj pacifičkoj teritoriji 15. maja i poslala stotine pripadnika vojske kao pojačanje da pomognu policiji da uguši pobunu koja je uključivala pucanje, okršaje, pljačkanje i paljenje zgrada.

Obje strane koje se sukobljavanju u Novoj Kaledoniji - domorodački Kanaci koji hoće nezavisnost i pridošlice vjerne Francuskoj, digli su barikade ili radi pobune protiv vlasti ili da zaštite svoje domove i imovinu.

Separatistički demonstranti su barikade pravili od izgorjelih automobila i drugog i djelove glavnog grada Numee pretvorili u nedostupne zone.

Francuski predsjednik Emanuel Makron odlučio je u ponedjeljak da ukine vanredno stanje u Novoj Kaledoniji da bi to olakšalo da se stanje smiri i povede dijalog suprotstavljenih strana i francuskih vlasti oko budućnosti 270.000 stanovnika tog arhipelaga.

Partije koje su za nezavisnost i vođe Kanaka pozvale Makrona da povuće predlog zakona o izbornoj reformi, ako hoće da okonča krizu.

Protivnici strahuju da će zakon o izborima ići na ruku profrancuskim političarima u Novoj Kaledoniji i dodatno marginalizovati domorodačke Kanake koji se dugo zalažu da se oslobode francuske vlasti usred velikih ekonomskih razlika i decenija diskriminacije.

Iako se nasilje posljednjih dana smirilo, napetost je velika i vođe koje su za nezavisnost pozvale su pristalice da ostanu mobilisane i zadrže otpor prema Francuskoj.

Iako je vanredno stanje ukinuto, i dalje je na snazi policijski čas uveče i tokom noći i na snazi je zabrana javnih skupova, prevoz i nošenje oružja i prodaja alkohola.

Glavni međunrodni aerodrom La Tontuta će ostati zatvoren, a i škole.

Nova Kaledonija je postala francuska kolonija 1853. godine, pod carem Napoleonom Trećim, a poslije Drugog svjetskog rata je proglašena za "prekomorsku teritoriju" Francuske, a svi pripadnici domorodačkog naroda Kanaka su 1957. godine dobili državljanstvo Francuske.