P. R. [ Beta ]

Strazbur ukazao Beogradu da treba da spriječi upotrebu zvučnog oružja

Evropski sud za ljudska prava ukazao je Vladi Srbije da bi trebalo spriječiti bilo kakvu upotrebu zvučnih uređaja za kontrolu okupljenih građana.

Kako je danas saopšteno iz Strazbura, Sud je 29. aprila odlučio da djelimično usvoji zahtjeve podnosilaca i izda privremenu mjeru u predmetu koji se odnosi na navodnu upotrebu zvučnog oružja za kontrolu okupljenih građana od strane vlasti na demonstracijama 15. marta u Beogradu i zabrinutost da bi se isto moglo koristiti na budućim demonstracijama.

U slučaju Đorović i drugi protiv Srbije (predstavka br. 8904/25) podnosioci zahtjeva su tražili da Sud izda privremenu mjeru kojom bi se srpske vlasti obavezale da spriječe upotrebu zvučnog oružja u takvim okolnostima; spriječe krivično gonjenje onih koji učestvuju u javnoj raspravi o upotrebi zvučnog oružja 15. marta 2025. i da sprovedu efikasnu istragu o navodima da je zvučno oružje korišćeno.

Sudsko vijeće od sedam sudija je 29. aprila 2025. izdalo privremenu mjeru. U vezi sa zahtjevom podnosilaca da Sud ukaže da bi država trebalo da spriječi upotrebu zvučnog oružja ili sličnih uređaja na budućim protestima od strane države i/ili nedržavnih aktera, Sud je ukazao Vladi da, do daljeg, bilo koja upotreba zvučnih uređaja za kontrolu okupljenih građana (osim u komunikacione svrhe) mora da bude spreijčena ubuduće.

Sud je naveo da je upotreba takvih oružja za kontrolu okupljenih građana nezakonita u Srbiji i, posebno, da potencijalno može izazvati ozbiljne zdravstvene posljedice kod velikog broja ljudi.

Za ostale zahtjeve podnosilaca ocijenjeno je da ne potpadaju pod postupak prema pravilu 39, te Sud nije izdao privremene mjere s tim u vezi, navodi se u saopštenju Suda.

Sud je podvukao da odluka ne znači da je zauzeo bilo kakav stav o tome da li su takva oružja upotrijebljena 15. marta 2025. i da ne prejudicira ishod predstavke koju bi podnosioci zahtjeva mogli da podnesu.

Podnosioci zahtjeva imaju mjesec dana da podnesu predstavku u skladu sa članom 34 Konvencije (pravo na pojedinačnu predstavku).

Zahtjev je podnijelo 47 srpskih državljana 24. marta, zatraživši od Suda naročito da ukaže srpskim vlastima na potrebu sprečavanja korišćenja takvih sredstava protiv demonstranata na budućim protestima.

Podnosioci zahtjeva su 15. marta 2025. učestvovali u protestu u Beogradu. Dok su držali 15 minuta ćutanja u znak sećanja na one koji su preminuli nakon urušavanja nadstrešnice na željezničkoj stanici u Novom Sadu u novembru 2024, oko 19 sati glasni zvuci i vazdušni talasi poremetili su okupljanje.

Podnosioci zahtjeva su navodno doživjeli intenzivan instinktivni strah, paniku, šok, ubrzan rad srca, drhtanje, probleme sa sluhom, povraćanje, mučninu, tahikardiju i slične simptome. Neki su navodno zadobili fizičke povrede zbog panike koja je uslijedila. Do sada je oko 4.000 ljudi prijavilo svoja iskustva o incidentu, navodi Sud u saopštenju.