A.M. [ Birn.rs ]

Lov na lisice

Srbija odlučuje o izručenju jednog od vođa švedskog klana Foxtrot

Šveđanin srpskog porijekla Vanja Mijić (37) nakon godinu dana provedenih u ćeliji krenuo je ka slobodi. Tog 18. oktobra 2024. godine, Viši sud u Beogradu ukinuo mu je ekstradicioni pritvor, koji može trajati najviše jednu godinu.

Uručeno mu je rješenje da se radnim danima, svako jutro, javlja u policijsku stanicu i zabranjeno mu je da napušta srpsku prijestonicu sve dok se protiv njega vodi ekstradicioni postupak na zahtjev Kraljevine Švedske, koja ga potražuje zbog sumnje da je jedan od vođa najopasnije bande na tlu Skandinavije – Foxtrot.

„Predmet (protiv Mijića) u Švedskoj je temeljit i čvrst i imam sve da ga procesuiram“, izričita je Johana Kolga, švedska tužiteljica koja čeka Mijićevo izručenje, u razgovoru za BIRN.

Tužiteljica Kolga dodaje:

„Ovaj slučaj je veoma važan za Švedsku, jer je V. M. ključna figura u organizovanom kriminalu i ima značajnu ulogu u hijerarhiji bandi u Švedskoj.“

Istog tog 18. oktobra, kada je poznatom bjeguncu Mijiću, za kojim je tragao i Interpol, sloboda bila na dohvat ruke, uručeno mu je i rješenje Kancelarije za azil. Na ulicu nije ni zakoračio, odmah je prevezen u Prihvatilište za tražioce azila u Padinskoj Skeli.

Pošto se nije žalio na odluku kojom mu je zahtjev za azilom u Srbiji pravosnažno odbijen, sada se, u okviru istog kompleksa, nalazi u Prihvatilištu za strance, kao „bezbjednosni rizik“.

Pored ekstradicionog postupka koji je protiv Mijića pokrenula Švedska, drugi postupak, o azilu, Mijić je pokrenuo nekoliko mjeseci ranije sa svojim advokatima.

Zabranjeno mu je da napušta kompleks u Padinskoj Skeli, nadzor mu je pojačan, a desetak policajaca ga čuva kao bezbjednosno rizičnu osobu. Ima pravo na šetnju, sat dnevno, u ograđenom dvorištu.

Pred Apelacionim sudom će se u utorak, 29. oktobra, ponovo odlučivati o njegovom izručenju.

Švedsko tužilaštvo vjeruje da je Mijić vođa jednog od 25 ogranaka bande Foxtrot i da koristi svoju moć i u Srbiji kako bi opstruirao proces ekstradicije.

Ovo je jedna od najnasilnijih švedskih bandi, koja regrutuje i djecu ubice, zastrašujući cijelu Skandinaviju i pola Evrope. Osim evropske policije, njima se od nedavno bavi i izraelska obavještajna služba Mosad, koja ih, kao i švedska tajna služba, označava kao produženu ruku Irana.

Vođom se smatra jedan od najtraženijih bjegunaca s Interpolovih potjernica – Rava Madžid, irački Kurd koji ima švedsko državljanstvo, poznat pod nadimkom „kurdska lisica“.

Šta je jedan od šefova švedskog podzemlja radio u Beogradu?

Mijić je na beogradski aerodrom sletio još u novembru 2022. godine. Prijavio je boravište, te iznajmio stan u jednom od luksuznih kompleksa u Beogradu. Tokom zakupa stana predstavljao se pravim imenom i prezimenom i koristio je svoja originalna dokumenta – pasoš.

„Govori odlično engleski, naravno švedski, srpski razumije pomalo, obrazovan je i baš je htio pobjeći od kriminala, a ne nastaviti s poslovima za bandu,“ kaže Dimitrije Ilić, Mijićev advokat.

Dok se Mijić navikavao na život u Beogradu, čini se da ga je nekoliko evropskih policija i tajnih službi pratilo u stopu. Za petama su mu bili Šveđani, Agencija Evropske unije za saradnju u krivičnom pravosuđu (Evrodžast), crnogorsko tužilaštvo, koje je takođe uključeno u akciju, i srpske snage reda.

U međuvremenu, švedski sud mu je u odsustvu odredio i pritvor.

Za to vrijeme, Mijić je živio prilično opušteno. Krajem septembra 2023. godine otvara i agenciju za konsultantske usluge na Novom Beogradu, Mercury.

Samo tri nedjelje nakon što je otpočeo biznis, 18. oktobra 2023. godine Interpol na zahtjev Švedske za Vanjom Mijićem raspisuje potjernicu, označivši ga kao osobu visokog prioriteta.

Dan kasnije na Mijića su krenuli srpski policajci, tužioci za organizovani kriminal i FAST tim (Fugitive Active Search Team, jedinica policije za potragu za bjeguncima) u organizaciji Evrodžasta. Kada su „Lisici“ stavljene lisice, vijest je odjeknula širom regiona i Evrope.

U Mijićevom stanu tokom pretresa pronađeno je nekoliko telefona. Prema riječima njegovog advokata, ti telefoni ne dokazuju ništa, s obzirom na to da policija nije uspjela da ih otključa. Evrodžast i švedsko tužilaštvo tvrde da je Mijić nastavio da se bavi kriminalnim poslovima iz Beograda.

„V. M. kontroliše veliki dio tržišta droge u Švedskoj iz inostranstva. On krijumčari narkotike i oružje u Švedsku preko drugih i kontroliše distributere koji posluju u Švedskoj. Nekoliko osoba koje V. M. kontroliše osuđeno je za te zločine i trenutno služe zatvorske kazne“, odgovara tužiteljka Kolga na molbu BIRN-a da opiše kako je Mijić rukovodio kriminalnim operacijama iz Srbije.

Ko je Vanja Mijić?

Mijić je u Švedskoj već bio osuđen zbog organizovanog kriminala i tamo je služio zatvorsku kaznu.

Tužiteljka Kolga opisuje Vanju Mijića kao čovjeka „sposobnog za nasilje“ koji „raspolaže velikim količinama finansijskih resursa“.

Švedska ga sada tereti za trgovinu „ogromnih količina“ droge i oružja.

Prema riječima njegovog advokata Dimitrija Ilića, Mijića su u zatvoru u Švedskoj napale opasne bande koje su ga primoravale da radi s njima i koje nije mogao da „skine s vrata“. Nakon što je uhapšen u Srbiji, kako tvrdi Ilić, na internetu je u komentarima ispod jednog od tekstova o Mijiću objavljena i njegova adresa, na kojoj mu je živjela cijela porodica.

„Za samo jedan dan oko 15 hiljada ljudi je počelo da pretražuje sistem i evidencije o Mijićevoj adresi. To su sve opasni ljudi, on više nije bio bezbjedan u gradiću koji pripada stokholmskom okrugu,“ navodi Mijićev pravni zastupnik.

Prema riječima advokata Ilića, poslije nekoliko godina zatvora u Švedskoj, Vanja je pušten na uslovnu slobodu.

Mijić i cijela porodica su se raselili po drugim gradovima, s obzirom na to da su švedske bande poznate kao veoma osvetoljubive i da, ako ne pronađu kod kuće onog koga traže, ubiju onoga koga zateknu. Tako je i pripadniku suparničke bande prošlog septembra ubijena majka.

Uslovna sloboda nije značila da Mijić ne smije da napušta Švedsku, te je, kako njegov advokat kaže, mir od svega odlučio da potraži u Srbiji i da bez skrivanja započne novi život.

Mijić je rođen na teritoriji Hrvatske – Slavonski Brod, i kako BIRN saznaje, on posjeduje i hrvatski pasoš.

Lisica u srpskom pravosuđu

Ideja Vanje Mijića bila je da u Srbiji potraži spas od obračuna bandi u okrugu Stokholma, a da istovremeno nastavi da neopaženo i iz daljine kontroliše i

vodi kriminalne poslove koji su mu omogućili milionsku zaradu. Njegov plan nije dugo opstao.

Kraljevina Švedska je, preko Ministarstva pravde Srbije, odmah po Mijićevom hapšenju, poslala molbu za njegovo izručenje.

U oktobru prošle godine Viši sud u Beogradu Mijiću je odredio ekstradicioni pritvor u kom može da provede godinu dana.

Beogradski Viši sud je do sada donio dvije presude, po jednoj mu je azil odobren a po drugoj je odbijen, i odlučeno je da Mijić treba da bude izručen.

Imajući u vidu da su obje presude pravosnažne, njegova sudbina će sada zavisiti isključivo od odluke srpske vlade i konačnog izjašnjenja Apelacionog suda.

Posljednja odluka Višeg suda, prema kojoj bi Mijić trebalo da bude izručen, donesena je prije mjesec dana, a saslušanje pred Apelacionim sudom zakazano je za utorak.