Krsto Gazivoda, TVCG

IZMJENE ZAKONA

Kako do novih opština: Resursi važniji od broja stanovnika

Profesor Đorđije Blažić smatra da prije formiranja bilo koje nove opštine u Crnoj Gori, mora se uraditi studija održivosti, ali moraju i da se pitaju građani.

Iz Ministarstva javne uprave Crne Gore nedavno su sugerisali da građani ubuduće predsjednike opština biraju na izborima.

Takođe, da bi neka zajednica u Crnoj Gori dobila status opštine novim Nacrtom zakona o javnoj upravi moraće da ima najmanje osam hiljada stanovnika. Iako se takav prijedlog odnosi na opštine koje tek treba da se formiraju, postavlja se pitanje da li su već postojeće, manje opštine, funkcionalne.

Da Crnoj Gori nije potrebno više manjih opština, procijenili su iz Ministarstva javne uprave. Stoga i zakonska odredba da ubuduće status opštine ne mogu dobiti zajednice sa manje od osam hiljada stanovnika.

“Osnivanje manjih opština sigurno nije nešto što može naš sistem da unaprijedi i mislim da je ovo rješenje zaista na fonu toga da naš sistem učinimo efikasnijim i funkcionalnijim”, smatra Nina Blažić, iz Ministarstva javne uprave.

No prema mišljenju profesora Đorđija Blažića, prije formiranja bilo koje opštine, mora se uraditi studija održivosti.

“Bez makar stava građana, nema formiranja jedinica lokalne samouprave. Nije ovo pitanje koliko ona ima stanovnika, nego koliko ona ima resursa, koliko ima eko-potencijala i koliko ima uslova da funkcioniše, kao jedinica lokalne samouprave”, kazao je Blažić.

A kako bi se zakon odnosio na buduće opštine, oni koji su u redu čekali svoju šansu, sada je gube. Takav primjer je i nikšićka Župa koja ima manje od četiri hiljade stanovnika.

“Mi smo 2016. imali studiju održivosti Župe kao opštine. Ta studija je pokazala potpunu održivost, te 2016. U tom trenutku nijesmo imali prihode koje sada imamo, odnosno koje opština Nikšić ima, a mi ne gledamo centa jednog od tih prihoda”, kazao je Dragan Radulović iz MZ Župa Nikšićka.

Zakon je na javnoj raspravi pa je podložan izmjenama. No još jedan novitet spremilo je Ministarstvo - inicijativu da građani na lokalnim izborima neposredno biraju predsjednika opštine. Takva praksa bila je nekada dio crnogorskog sistema, ali je odlukom političara 2010. ukinuta.

“To nije odgovaralo partijskim klikama da građani biraju, to nije demokratski. To nije demokratski da građani biraju predsjednika opštine ili gradonačelnika, nego su rekli partije će da ga biraju”, naveo je Blažić.

Iz Ministarstva javne uprave kažu da predsjednik opštine koji se bira od strane građana je odgovoran tim građanima.

Iako je inicijativa usklađena s evropskom praksom, upravo zbog političke situacije u Crnoj Gori, mogla bi da bude blokirajući faktor, jer ne mora nužno da partija iz koje je predsjednik opštine bude dominantna u lokalnoj skupštini - ukazuju iz Zajednice opština.

“Onda se postavlja pitanje da li bi on dobio podršku za sve predloge odluka, strateški plan razvoja i sve ostale programe koje on kao predlagač upućuje skupštini opštine”, ističe Mišela Manojlović iz Zajednice opština.

Iz Ministarstva kažu da i ako se ova inicijativa ne usvoji, u nacrtu zakona je predviđeno da predsjednik opštine mora biti iz reda odbornika koji su dobili glasove na izborima.