M.M.Lj.

ZLATKO BULIĆ

CEP: Podgorici potreban samostalni sekretarijat za zaštitu životne sredine

Zaštita prirodne i životne sredine, kao i bogate kulturne baštine su najveći izazovi sa kojima se danas i u budućem vremenu suočava opština Podgorica. CEP kao nova i ozbiljna politička partija će ovim ekološkim aspektima posvetiti dužnu pažnju, kaže u saopštenju član Glavnog odbora i Predsjedništva Crnogorske Evropske partije Zlatko Bulić. CEP će insistirati da se u novoj opštinskoj upravi formira samostalni sekretarijat za zaštitu životne sredine kao što imaju svi glavni gradovi evropskih i drugih država.

"Prirodni potencijali opštine Podgorica su jedni od najvrijednijih u Crnoj Gori. Grad leži na šest rijeka a u neposrednoj blizini u Potkomovlju izvire i rijeka Tara, koja je rezervat biosfere UNESCO-a, čija izvorišna čelenka, slivovi Veruše i Opasanice pripadaju Podgorici. Osim dijela Skadarskog jezera koje pripada Nacionalnom parku Podgorica ima i dva veća prekrasna planinska jezera (Bukumirsko i Rikavačko), kao i manja (Guzovaljsko, Nenze, Krivo jezero i dr,), koja predstavljaju prave gorske oči", kaže Bulić.

Istie da će principi zaštite prirode i životne sredine i principi integralnog održivog razvoja u harmoniji sa prirodom biti uvršteni u sve razvojne politike, počev od Prostornog plana opštine Podgorica, sektorskih strategija i donošenja najboljih zakonskih riješenja.

"CEP će se zalagati da se na teritoriji opštine Podgorica osnaže i intenziviraju aktivnosti u okvitu jednog od najzahtjevnijih poglavlja 27 za pristupanje Evropskoj Uniji – Zaštita životne sredine sa ciljem da se značajni projekti iz ove sfere iz nivoa inicijacije prevedu u radnu konsolidaciji i uspješno završe. Tu se prije svega misli na projekat NATURA 2000, usaglašavanje nacionalnog zakonodavstva sa međunarodnim i dr.", kazao je on.

Opštinske vlasti kad je u pitnju ekologija i zaštita životne sredine, prema njegovim riječima, nijesu zakazale samo zadnje tri godine, već i prethodnih 30 i više godina.

"Pitanje izgradnje i lokacija kolektora za prečišćavanje otpadnih voda je ključno životno pitanje i prioritrt svih ekoloških prioriteta jer posrojeći kolektor je izgrađen prije 4 decenije kada je Titograd imao nešto više od 50.000 stanovnika. Priroda opštine Podgorica je njeno najveće bogatstvo i njen najveći brend, mnogi i ne znaju da se na području Kučke krajine nalazi oko 20 planinskih gorostasnih vthova preko 2.000 m.nv., što je sa prethodno navedenim potencijalima idealno za razvoj svih vidova ekoturizma. Jedan manji dio NVO –sektora je produžena ruka Vlade Crne, Gore, jedan dio pokušava u skladu sa svoji mogućnostima da inicira i realizuje neke manje važne ekološke projekte, a najveći broj orgnizacija je samo mrtvo slovo na papiru", kaže on.

CEP će se truditi da intenzivira saradnju između nadležnih državnih organa i institucija, stručnih i naučnih institucija i NVO sektora i podigne je na znatno veći nivo koji bi se ogledao u profilaciji multidisciplinarnih projekata i naučnih istraživanja čiji bi rezultati bili obavezujući za sve.

"Takođe je potrebno mnogo više ekološkog obrazovanja i u okviru svih vrsta škola i fakulteta, što više ekoloških kurseva, predavanja, ekoekskurzija, ekokampova, ekoplaninarenja, ekomagazina, ekoloških radio i tv emisija, ekoreklama, ekofilmova, ekoloških časopisa, priručnika, video materijala, okruglih stolova, ekosajmova, ekofestivala, savjetovanja, simpozijuma, kongresa itd., sa kojima bi se promovisala Podgorica i afirmisala Crna Gora", navodi se u soapštenju.

CEP, ukoliko bude, će inicirati projekat “Očistimo Podgoricu”, koji bi trajao cijele godine i imao bi za cilj da se Glavni grad sa okolinom trajno očisti od svih vrsta brojnih deponija i otpada raznih vrsta.

"Ka tome treba da bude usmjerena energija, saradnja i ekološka svijest svih građana, institucija i medija uz sprovođenje restriktivne kaznene polirike. Hitno treba sprovesti zakon i podzakonska akta o otpadu i definisati nadležnosti obaveze na lokalnom, regionalnom, tako i na nacionalnom nivou", naveo je Bulić.

CEP će se zalagati da kadrovska infrastruktura, koja je na niskom nivou, ne bude isključivo partijska već da se na rukovodeća mjesta biraju stručni, odgovorni i profesionalni ljudi.

"Edukacija i jačanje ljudskih resursa kao jednog od glavnih problema u radu ekoloških i dr.institucija se ne rješava godinama, jer su se one pretvorile u poligone za politička a ne stručna i ekološka rješenja. Nedostatak stručnog kadra u sferi prirodnjačkih stručnih i naučnih istraživanja je više nego evidentan a postoje oblasti koje su praktično nepokrivene u glavnom gradu. Eksperti u pojedinim sferama su rijetki ili ih praktično i nema. Ne postoji nikakav program o afirmaciji stručnh i naučnih radnika, jer su oni tretirani maltene kao pripravnici u opštini Podgorica", navodi se u soapštenju-

Problemi koji se odnose na zaštićena područja Podgorice su: požari, nepostojanje i kašnjenje sa donošenjem planova upravljanja, nedozvoljena gradnja, nedozvoljeno odlaganje smeća, krivolov, nedozvoljena i nekontrolisana sječa stabala u šumama, nedovoljan broj rendžera za kontrolu nedozvoljenih radnji u zaštićenim područjima u Agenciji za zaštićena područja Podgorice.

"CEP će u svom radu afirmisati zlatno pravilo da su izvorni prirodni resursi potencijalne turističke atrakcije koje nastaju prilagođavanjem raznovrsnim i zahtjevnim turističkim potrebama. Priroda Podgorice je neosporno turistički visoko potencijalan prostor, u njoj se prožimaju prirodne specifičnosti i atraktivnosti sa kulturom, istorijom i tradicijom naroda koji su na ovim prostorima živjeli i sada žive, i sa svojim raznovrsnim i bogatim prirodnim i kulturno-istorijskim spomenicima su dragocjena svjedočanstva bogate istorijske prošlosti", kaže Bulić.

Uticaj nekadašnjih velikih (industrijskih) zagađivača životne sredine (ekološke crne tačke) tokom vremena se smanjio zbog njihove smanjene proizvodnje.

"Problem zagađenja od nekih deponija je djelimično riješen ili se rješava. I dalje dominira gorući problem u Crnoj Gori - zagađenje neprečišćenim ili nedovoljno prečišćenim otpadnim vodama iz naselja, raznim vrstama otpada koje u potpunosti ne završava na sanitarnim deponijama. Drugačije su izražene i posljedice od zagađenja vazduha u naseljima, najčešće praškastim materijama itd", kaže on,

Slična je situacija sa zagađivanjem zemljišta i podzemnih voda.

"Posebno je pitanje parametara zagađenosti i smanjenog kvaliteta hrane, uključujući korišćenje hrane koja je zasnovana na GMO u kom pogledu dijelimo uslove i sudbinu drugih zemalja u regionu. U oblasti upravljanja otpadom važno je napomenuti da u dužem vremanskom periodu stanje u pomenutim oblastima u Podgorici nije na zadovoljavajućem nivou, ali da se može konstatovati da su aktivnosti djelimično intezivirane u cilju unaprijeđenja stanja u ovim oblastima. Današnji ekološki problemi, tj. pitanja, vezani su sa dostignutim nivoom demokratizacije cijelog društva, ne samo njegovih privilegovanih slojeva. Nema ekološkog pitanja koje nije istovremeno i demokratsko. Čini mi se da su sami građani, kao i u mnogim drugim slučajevima, bez opravdanja ostavljeni po strani, nemoćni da nešto značajnije promijene", ističe Bulić.

CEP će stalno podsjećati opštinsku i državnu upravu za ispunjavanje obaveza, pogotovo kada je poglavlje 27 u pitanju (zaštita životne sredine) sa kojima se već odavno kasni.

"Administrativni, pa i stručni kapaciteti u ovoj oblasti su relativno mali i u velikoj mjeri neefikasni. EU promoviše snažnu na lokalnom nivou klimatsku akciju, održivi razvoj i zaštitu životne sredine. Pravna tekovina EU obuhvata propise koji se odnose na klimatske promjene, kvalitet vode i vazduha, upravljanje otpadom, zaštitu prirode, industrijsko zagađenje, hemikalije, buku i civilnu zaštitu", naveo je on.

Podgorica ima određen i ograničen nivo spremnosti u ovoj oblasti I nema praktično nikakvu ekološku platformu.

"Ostvaren je zanemarujući napredak u pogledu dodatnog usaglašavanja sa pravnom tekovinom EU, zaštite prirode i razvoja energetskog i klimatskog plana. I dalje su potrebni značajni napori kada je riječ o sprovođenju i izvršenju, naročito u oblasti upravljanja otpadom, kvaliteta vode, zaštite prirode i klimatskih promjena. U predstojećim godinama opština Podgorica treba da intenzivira ambicije ka zelenoj tranziciji", kazao je Bulić.

CEP će inicirati i druge ekološke projekte u opštini Podgorica:
1.Izgradnja i revitalizacija Botaničke Kraljevske bašte u parkovskom kompleksu Kruševac, koja je bila aktuelna za vrijeme dinastije Petrovića u neposrednoj blizini Dvorca i crkve.
2.Izgradnja arboretuma, jer Podgorica je jedini glavni grad koji nema arboretum a ima izvanrednu, bogatu, raznovrsnu dendrofloru.
3.Izrada idejnog rješenja i projekta osnivanja zoološkog vrta jer Podgorica i Crna Gora su jedini glavni grad i država koji nemaju zoološki vrt.
4.Izgradnja šetališta i ekološke staze od Duklje do Vezirovog mosta i centra grada
5.Obezbijeđivanje lokacije i izgradnja zgrade Prirodnjačkog muzeja Crne Gore, koji ods vog osnivanja 1995 godine, još nije riješio ovaj problem. Tako da je Glavni grad i Crna Gora jedina država u Evropi koja nema savremen i funlcionalan Prirodnjački muzej a ima jednu od najljepših priroda u svijetu i šire.
6.Iniciranje projekta turističke signalizacije i propisnog obilježavanja svih zaštićenih objekata prirodne i kulturne baštine Glavnog grada, jer sadašnja situacija je katastrofalna.