Б.Ч.Ј. [ Mina ]

BUDžET

Suficit za osam mjeseci 191,9 miliona

U prvih osam mjeseci je, imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, ostvaren suficit budžeta u iznosu od 191,9 miliona eura, ili 3,1 odsto procijenjenog bruto domaćeg proizvoda (BDP), pokazali su najnoviji podaci Ministarstva finansija.

Iz Ministarstva su saopštili da je u avgustu budžetski suficit iznosio 43 miliona eura.

Prema podacima Ministarstva, prihodi budžeta su u periodu januar – avgust iznosili 1,69 milijardi eura, ili 27,3 odsto procijenjenog BDP-a i veći su 298,4 miliona ili 27,3 odsto u odnosu na planirane, dok su u odnosu na uporedni period prošle godine veći 414,7 miliona ili 32,6 odsto.

„Najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena su kod ostalih, kao i kod prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost (PDV) i poreza na dobit pravnih lica, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i donacija i transfera“, navodi se u izvještaju Ministarstva o izvršenju budžeta za period januar-avgust.

Prihodi po osnovu PDV-a do kraja avgusta naplaćeni su u iznosu od 680,3 miliona eura, što je 59,4 miliona ili 9,6 odsto više u odnosu na planirane i 99,7 miliona ili 17,2 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine.

„Kategorija prihoda od akciza, u navedenom periodu, naplaćena je u iznosu od 209,2 miliona eura, što je u odnosu na plan više 35,7 miliona ili 20,6 odsto, odnosno 44,4 miliona ili 26,9 odsto u odnosu na isti period prethodne godine“, navodi se u izvještaju.

Najveći doprinos rastu akciza za osam mjeseci ove godine zabilježen je kod akcize na mineralna ulja i njihove derivate, i to u iznosu od 114,6 miliona eura, kao i kod akcize na duvan i duvanske proizvode, u iznosu od 65,5 miliona eura.

„Imajući u vidu da je 1. jula ove godine stupio na snagu član Zakona o akcizama, kojim se uvodi akciza na proizvode od šećera, kakaoa i sladoled, po ovom osnovu do sad je naplaćeno ukupno milion eura“, precizirali su iz Ministarstva.

Značajnom rastu u realizaciji prihoda od PDV-a i akciza doprinijela je i dobra turistička sezona.

Prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica naplaćeni su u iznosu od 139,1 milion eura i veći su u odnosu na planirane 32 miliona ili 29,9 odsto, dok su u odnosu na uporedni period prošle godine veći 59,7 miliona ili 75,2 odsto.

„Značajan rast ove kategorije prihoda, prevashodno je rezultat rasta ekonomske aktivnosti i ostvarenih rezultata privrednih subjekata u prethodnoj godini, poboljšanja poreske discipline, kao i implementacije progresivne stope oporezivanja dobiti“, objasnili su iz Ministarstva.

Kategorija doprinosa realizovana je u iznosu od 339,6 miliona eura, što je 60,4 miliona ili 21,7 odsto više u odnosu na planirane, odnosno 71,3 miliona ili 26,6 odsto više u odnosu na uporedni period prošle godine.

„Doprinosi i u avgustu nastavljaju trend rasta, a bolja naplata ove kategorije prihoda rezultat je efekata implementacije Zakona o reprogamu poreskog potraživanja, ali i uvećane osnove za obračun doprinosa usljed povećanja koeficijenata za zarade zaposlenih u javnom sektoru“, navodi se u izvještaju.

Ostali prihodi u posmatranom periodu iznosili su 140,9 miliona eura, što je 74 miliona više u odnosu na planirane, odnosdno 121,2 miliona više u odnosu na posmatrani period prethodne godine.

"Najznačajniji priliv ostvaren je usljed prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine koji je, zaključno sa avgustom, iznosio blizu 60 miliona eura, kao i prenosa sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta Ekonomskog državljanstva u ukupnom iznosu od 55,5 miliona, zaključno sa prenosom sredstava izvršenim u avgustu", rekli su iz Ministarstva.

U navedenom periodu značajan rast zabilježen je i kod kategorije donacije i transferi, koji su ostvareni u iznosu od 49 miliona eura, što je u odnosu na plan više 20,2 miliona i 27,1 milion u odnosu na uporedni period prošle godine.

Rast navedene kategorije prevashodno je rezultat izvršene uplate sredstava od EU, a po osnovu direktne budžetske podrške za energetsku efikasnost. Navedena sredstva, shodno finansijskom sporazumu, predstavljaju nenamjenska sredstva koja se mogu koristiti za finansiranje budžetskih potreba.

„Sa druge strane, nešto nižu realizaciju u odnosu na planirane bilježe prihodi od poreza na dohodak fizičkih lica, koji su ostvareni u iznosu od 37,4 miliona eura, što je u odnosu na plan manje 1,9 odsto, dok su u odnosu na isti period prošle godine manji 37,2 odsto“, precizira se u izvještaju.

Značajno odstupanje ove kategorije prihoda u odnosu na isti period prošle godine, dominantno je rezultat značajnog uvećanja procenta ustupanja prihoda po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica opštinama, shodno Zakonu o izmjenama i dopuni zakona o finansiranju lokalne samouprave, koji je stupio na snagu u avgustu prošle godine.

Prihodi su u avgustu iznosili 243,4 miliona eura i veći su u odnosu na plan 41,3 miliona ili 20,4 odsto i 50,3 miliona ili 26 odsto u odnosu na prošlogodišnji avgust.

Izdaci budžeta za period januar-avgust ove godine iznosili su skoro 1,5 milijardi eura ili 24,2 odsto procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su 133,8 miliona ili 8,2 odsto, dok su u odnosu na isti period prošle godine veći 195,4 miliona ili 15 odsto.

U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, tekući budžet izvršen je na nivou od 1,42 milijarde eura, što predstavlja 95 odsto ukupne potrošnje, dok je kapitalni budžet izvršen na nivou od 71,82 miliona, što predstavlja pet odsto ukupne potrošnje.

Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru tekućeg budžeta, tekući izdaci, u navedenom periodu, realizovani su u iznosu od 632 miliona eura i u odnosu na planirane manji su 30,9 miliona ili 5,6 odsto.

U okviru ove kategorije izdataka, najznačajnija izdvajanja su u kod bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 420,5 miliona eura, što je u odnosu na plan veće 12,9 miliona ili 3,2 odsto i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada, dok su ostale budžetske pozicije u okviru tekućih izdataka ispod plana, shodno stvarnoj dinamici potrošnje potrošačkih jedinica.

„Transferi za socijalnu zaštitu do kraja avgusta ostvareni su u iznosu od 529,8 miliona eura i veći su u odnosu na planirane 9,4 miliona ili 1,8 odsto, dok su u odnosu na isti period prošle godine veći 122,7 miliona ili 30,1 odsto, što je dominantno rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, usljed primjene važećih zakonskih rješenja“, navodi se u izvještaju.

Kapitalni budžet u posmatranom periodu ostvaren je u iznosu od 71,82 miliona eura, što predstavlja izvršenje 53,6 odsto plana.

Rashodi su u avgustu iznosili 200,4 miliona eura i manji su u odnosu na plan 8,2 miliona ili 3,9 odsto, a veći su 53,4 miliona ili 36,4 odsto u odnosu na avgust prošle godine.

„Najveće odstupanje odnosi se na kapitalni budžet, koji je ostvaren u iznosu od 22,6 miliona eura, što je 3,4 miliona veće izvršenje od plana, odnosno što predstavlja 118 odsto plana, dok je tekući budžet realizovan na nivou od 95 odsto plana“, zaključuje se u izvještaju.