Aleksandra Mudreša (Podgorica)  [ DW ]

05. 11. 2025. 11:07

Crna Gora – poslednji koraci do ulaska u EU?

Crna Gora je ostvarila značajan napredak na putu ka članstvu u Evropskoj uniji, ocijenjeno je u najnovijem izvještaju Evropske komisije, koji je ovog utorka (4. novembar) predstavljen u Briselu. Najviši zvaničnici EU hvalili su Crnu Goru poručujući da je najnapredniji kandidat.

„Crna Gora je od svih država-kandidata najspremnija za članstvo u EU“, rekla je šefica evropske diplomatije i potpredsjednica Evropske komisije Kaja Kalas, ističući da je proširenje Unije u narednih nekoliko godina realna opcija.

Komesarka EU za proširenje Marta Kos poručila je još da se bliži trenutak kada će Brisel započeti pripreme ugovora o pristupanju sa Crnom Gorom.

Zadržati dosadašnji tempo reformi

Crna Gora je u poslednjih godinu zatvorila četiri pregovaračka poglavlja, a plan je da do kraja godine zatvori još neka. Evropska komisija poručuje da je održavanje stabilnog napretka u sprovođenju reformi i kontinuirano traženje širokog političkog konsenzusa ključno za ostvarenje cilja zemlje da do kraja 2026. okonča pristupne pregovore.

Ako uspije da zadrži dosadašnji tempo reformi, Crna Gora je na dobrom putu da ostvari taj ambiciozni cilj, jasni su iz Brisela.

Ambasador Evropske unije u Crnoj Gori Johan Satler rekao je da je ovo do sada najbolji izvještaj koji je Evropska komisija dala o Crnoj Gori, ali je i najavio: „Naredna godina, odnosno sledećih 14 mjeseci, biće presudni, posebno u vladavini prava i jačanju borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala“.

I premijer Milojko Spajić rekao je da je ovogodišnji izvještaj najpozitivniji do sada i da je potvrda da se radilo predano. „Izvještaj Evropske komisije ukazuje i na izazove koje moramo da riješimo. Preporuke Brisela vidim kao mapu puta za Vladu i Parlament“, naglasio je Spajić, dodajući da je Crna Gora pokazala napredak u 18 od 33 pregovaračka poglavlja.

Izvještaj je pozdravio i ambasador Njemačke u Crnoj Gori Peter Felten koji je rekao da je „Crna Gora napravila suštinski napredak u svim poglavljima i da su preporuke iz izvještaja snažan vodič ka ispunjavanju preostalih zadataka neophodnih za članstvo“.

Good news from Brussels: The EU Commision 2025 Progress Report certifies that 🇲🇪 has made substantive progress across all 🇪🇺 accession negotiation chapters. The recommendations in the report give important guidance on priorities towards fulfiling all accession criteria asap. pic.twitter.com/UQr93t3ns7

— Peter Felten (@GERambMNE) November 4, 2025

A ti preostali zadaci uključuju više presuda za visoku korupciju i organizovani kriminal, imenovanje zvaničnika u pravosuđu, posebno nedostajućih sudija Ustavnog suda kao i čelnika još nekih važnih institucija, te nastavak izborne reforme. U ekonomskom dijelu traži se ograničavanje javne potrošnje.

„Važno je da ne gubite iz vida cilj. Naredna godina posebno je važna za Crnu Goru. To je velika šansa za vas i prilika da pokažete šta možete da donesete na evropski sto“, naglasio je ambasador EU Satler.

Cilj ulazak 2028. godine

I iz Brisela kažu da Evropska unije ne nudi prečice i da proširenje ostaje proces zasnovan na zaslugama. U Vladi vjeruju da bi Crna Gora mogla da uđe u EU već 2028. godine, ako završi pregovore do kraja 2026.

Kalas je, pak, ovog utorka rekla da je realan ulazak novih članica do 2030. godine. S druge strane, komesarka Kos izjavila je da bi nove članice mogle biti stavljene „na probni rok“, kako bi se spriječilo da se po ulasku u EU „ponašaju kao trojanski konj Rusije“.

Kos je za „Fajnenšel tajms“ objasnila da bi, prema predlogu koji bi trebalo da otkloni bojazni da bi nove članice mogle da oponašaju Mađarsku, one mogle biti stavljene na „probni rok“ od nekoliko godina, ali i isključene iz Unije u slučaju nazadovanja u oblasti demokratije.

„Ne želim da ostanem upamćena kao komesarka koja je u Uniju uvela trojanske konje koji će postati aktivni za pet, deset ili petnaest godina“, rekla je Kos.

Šta to može značiti za Crnu Goru, pokazaće možda već 2026. – godina šanse da se okonča pregovarački proces koji je počeo prije deceniju i po.

Kako izvještaj ocjenjuje vlast, a šta kaže opozicija?

Izvještaj Evropske komisije, koji je javno okarakterisan kao najbolji do sada, potvrđuje da je Crna Gora još jednom prepoznata kao lider evropskih integracija u regionu, naglasio je predsjednik Skupštine Andrija Mandić. Crna Gora, kako je poručio, ide u Evropu uspravno i sa samopouzdanjem, svjesna svoje istorije, vrijednosti i odgovornosti.

Predsjednik Odbora za evropske integracije Skupštine Crne Gore i potpredsjednik Demokratske partije socijalista, Ivan Vuković, kazao je da je jasno da Unija želi da vidi Crnu Goru kao 28. državu-članicu puno više nego određeni politički subjekti i brojni pojedinci koji danas čine njenu državnu vlast, te da „sa izuzetkom nekoliko ministarstava koja rade dobar posao na planu evropske integracije, ne postoji dovoljan stepen posvećenosti i koordinacije na nivou Vlade kada je riječ o crnogorskoj EU agendi“.