Dijana Roščić  [ DW ]

18. 04. 2025. 09:12

Pomen žrtvama nacizma: ubijeni u Dortmundu pred oslobođenje

Neposredno prije nego što su Amerikanci ušli u Dortmund, 13. aprila 1945. nacistisu pred sam kraj rata još jednom pokazali koliko malo je vrijedjeo ljudski život u Trećem rajhu.

U Dortmundu i neposrednoj okolini je od 7. marta do 12. aprila, strijeljano oko 300 ljudi. Među njima je bilo najviše prinudnih radnika iz Sovjetskog saveza, Poljske, Jugoslavije, Francuske, Holandije i Belgije, kao njemačkih komunista i antifašista.

Većina žrtava - neidentifikovana

Sve ih je u više navrata na više lokacija streljao Gestapo u šumi Bitermark, u parku Romberg, na prostoru oko željezničke stanice, a zatim su zakopani u masovne grobnice. Tijela su ekshumirana ubrzo nakon rata. Međutim, većina žrtava, uglavnom stranih državljana - nije nikada identifikovana.

Većina počinioca - nekažnjeni

Niko od 147 pripadnika dortmundskog Gestapoa nije osuđen za ubistvo ili saučesništvo u ubistvu.

Uhapšeno je samo njih 28 - a u procesu koji je uslijedio, njih 15 je oslobođeno. Jedan je dobio 8 godina zatvora, a ostali od 2 do 6 godina zatvora.

Pomen žrtvama svake godine

Pošto je u vrijeme masovnih ubistava bio Uskrs, od završetka Drugog svetskog rata u Bitermarku se uvjek na Veliki petak održava pomen, a od 1960. postoji i spomenik žrtvama.

I ovog Velikog petka biće održan pomen ispred spomen obilježja. Tamo će govoriti gradonačelnik Dortmunda, kao i Nikol Godar, predsjednica Udruženja francuskih prinudnih radnika.

Prije same komemoracije održava se memorijalna trka Hajnrih Čerkus u znak sjećanja na bivšeg čuvara fudbalskog terena Borusije BVB, koji je takođe streljan.

Čerkus je kopirao zabranjene letke na štamparskoj mašini u kancelariji kluba, a njega i druge protivnike nacista izdao je doušnik. Njih dvadesetak je uhapšeno početkom februara 1945. i mučeno prije nego što su ubijeni.

Ovo je aktuelzovani prilog koji je prvi put objavljen 2024.