Dragoslav Dedović (priredio izbor iz štampe)  [ DW ]

11. 09. 2024. 13:06

Njemački list: Napetost između Srbije i Kosova

„Ako postoji i jedan političar na Balkanu koga mrze sa svih strana, ali ga njegov narod poštuje, onda je to premijer Kosova Aljbin Kurti. U očima srpskog predsjednika Aleksandra Vučića on je otjelovljenje neprijatelja Srbije, koji vlada bivšom srpskom pokrajinom Kosovo. A za ruskog predsjednika Putina je Kurti vjerovatno samo igračka koju zgodnom prilikom, uz aplauz Srbije i saveznika na Balkanu, može da pusti da padne“, mišljenja je njemački novinar.

„Ostaje utisak da su i za mnoge evropske političare, Kurti, njegova predsjednica Vjosa Osmani, kao i većina stanovništva, crvena krpa, pošto odbijaju da se bespogovorno povinuju evropskoj spoljnoj politici“, piše autor Tagescajtunga i navodi da je „to bilo uočljivo prošle nedjelje kada je Kosovo moralo da privremeno zatvori dva od četiri granična prelaza sa Srbijom, pošto su ih blokirali srpski demonstranti“.

U tekstu se podsjeća da su „pretežna većina od dva miliona stanovnika Kosova etnički Albanci“, a da „120.000 Srba, koji na sjeveru zemlje, neposredno uz granicu sa Srbijom, žive dobrim dijelom svoj sopstveni život i protestuju zbog zatvaranja paralelnih institucija pod srpskom kontrolom na većinski srpskom sjeveru zemlje“.

„Dugogodišnja strategija Brisela i Vašingtona“

Autor potom opisuje genezu sukoba od proglašavanja kosovske nezavisnosti 2008. i konstatuje da su Mitrovica i sjever Kosova ostali pod uticajem Srbije, pa su imali sopstvene institucije:

„Kurtijeva vlada sada to želi da promijeni. Uprkos protivljenju Srba na Sjeveru. Srpske paralelne institucije bi trebalo da se ograniče. Time se Kosovo ponovo suprotstavlja dugogodišnjoj strategiji Brisela i Vašingtona da prisile Kosovo da na cijeloj teritoriji dozvoli srpske paralelne strukture, koje bi omogućile osnivanje države u državi. Sa sopstvenim parlamentom i izvršnom vlašću.“

Navodi se i da su se zapadne diplomate pobunile „kada je Kurti, osim toga, naredio da se poslije dugogodišnje blokade otvori most u pograničnom gradu Mitrovici, koji spaja sjever grada u kojem dominiraju Srbi, sa jugom u kojem dominiraju Albanci“. Autor ocjenjuje da „nekadašnji saveznici Kosova još uvijek žele, uprkos bliskosti srpskog predsjednika Vučića sa Putinom, da privuku Srbiju u evropski blok.“

Podsjeća se takođe na nedavne posjete njemačkog kancelara Olafa Šolca i francuskog predsjednika Emanuela Makrona Beogradu. I dok kao razlog dolaska njemačkog šefa vlade autor navodi eksploataciju litijuma, za francuskog predsjednika piše da je ugovorio prodaju vojnih borbenih aviona Srbiji.

„Time bi očito trebalo da se oživi stara srpsko-francuska osovina“, ocjenjuje njemački novinar. „Naime, francuske trupe su bile te koje su se, prilikom ulaska snaga NATO 1999, zaustavile u Mitrovici i tako ostavile sjever Kosova pod srpskom kontrolom. A sada se Srbija ponovo naoružava.“

„Zabrinutost u susjednim zemljama“

U članku se navodi i da „politika približavanja Evrope Srbiji izaziva veliku zabrinutost u susjednim zemljama. Naročito na Kosovu“. Potom se pominje i bojazan mnogih „kosovskih i bosanskih medija“ da su Sjedinjene Američke Države izgleda prihvatile politiku Evropske unije:

„Kosovo prebacuje Zapadu da potpuno pogrešno procjenjuje vlast u Srbiji. Srbija se sada naoružava. Ali protiv koga? To se pitaju mnogi. Hrvatska je prije nekoliko nedjelja kupila američke raketne sisteme i opremu. Uslijedila je nedvosmislena i brza reakcija. Ministarka spoljnih poslova Kosova Donika Gervala-Švarc pozvala je Evropsku uniju i Sjedinjene Američke Države da srpskom predsjedniku pokažu gdje mu je mjesto: ’On mora da bude zaustavljen, prije nego što krene u rat’“. Ta izjava šefice kosovske diplomatije je ujedno i poenta teksta novinara Eriha Ratfeldera, u berlinskom listu Tagescajtung.