M.V.

O’Flaerti: Zakon o javnim okupljanjima poslati Venecijanskoj komisiji

Zabrinut sam zbog nacrta izmjena Zakona o javnim okupljanjima i javnim događajima koji je trenutno na razmatranju u parlamentu Crne Gore. Ovi predlozi su nespojivi sa međunarodnim standardima ljudskih prava, posebno sa članom 11 Evropske konvencije o ljudskim pravima (EKLjP) koji garantuje pravo na slobodu mirnog okupljanja, rekao je komesar Savjeta Evrope (SE) za ljudska prava, Majkl O’Flaerti.

"Predložena opšta zabrana javnih okupljanja na autoputevima, brzim putevima, glavnim i regionalnim putevima i graničnim prelazima - ako bi takvo okupljanje ugrozilo bezbjednost saobraćaja, sprečilo protok saobraćaja ili ometalo ili ugrozilo kretanje građana - je pretjerana i potkopava suštinu prava na mirno okupljanje. Iako pravo na slobodu okupljanja može biti podložno određenim ograničenjima, Evropski sud za ljudska prava je dosljedno smatrao da okupljanja predstavljaju legitimno korišćenje javnih prostora, uključujući ulice i puteve, i da sva ograničenja moraju biti neophodna u demokratskom društvu i srazmjerna legitimnom cilju koji se želi postići. Opšte zabrane vjerovatno neće zadovoljiti ove kriterijume. Konkretne okolnosti okupljanja treba razmatrati od slučaja do slučaja. Sud je dalje pojasnio da svaka demonstracija na javnom mjestu vjerovatno može izazvati određeni stepen poremećaja u svakodnevnom životu, uključujući poremećaj saobraćaja, i da javne vlasti ne bi trebalo da se oslanjaju samo na saobraćajne razloge prilikom zabrane okupljanja", izjavio je komesar SE. 

Takođe je zabrinut zbog predloženog naglog povećanja kazni za organizatore i učesnike nezakonitih javnih okupljanja.

"Prekomerne finansijske kazne mogu imati zastrašujući efekat na ostvarivanje prava na slobodu okupljanja i odvraćaju pojedince od organizovanja ili učešća u javnim demonstracijama. Sud je u tom pogledu presudio da nesrazmjerno stroge sankcije mogu predstavljati indirektno kršenje prava na slobodu okupljanja. Sloboda okupljanja je kamen temeljac svakog demokratskog društva. Ona omogućava pojedincima da javno izraze svoje mišljenje, pozovu vlasti na odgovornost i doprinesu političkom i društvenom dijalogu", rekao je O'Flaerti.

Kako kaže, države imaju pozitivnu obavezu da olakšaju i zaštite mirna okupljanja.

"Svakom pokušaju ograničavanja ovog prava mora se pristupiti sa najvećim oprezom i biti predmet strogog nadzora, kao što je naznačeno u Smjernicama o mirnom okupljanju koje su pripremili Evropska komisija za demokratiju kroz pravo (Venecijanska komisija) i Kancelarija OEBS-a za demokratske institucije i ljudska prava (OEBS/ODIHR). U svjetlu navedenog, pozivam poslanike u crnogorskom parlamentu da ne usvoje izmjene Zakona o javnim okupljanjima i javnim događajima. Takođe preporučujem sprovođenje inkluzivnih i transparentnih javnih konsultacija o predloženim ograničenjima, uz učešće civilnog društva, i podstičem podnošenje nacrta izmjena Venecijanskoj komisiji na mišljenje, kako bi se osiguralo da sve zakonske izmjene budu usklađene sa međunarodnim i evropskim standardima ljudskih prava.