B.B. [ Mina ]

Prenatrpanost Istražnog zatvora u Spužu ostaje izazov

Problem prenatrpanosti Istražnog zatvora u Spužu ostaje ključni izazov, s negativnim posljedicama po uslove boravka, zdravstvenu zaštitu i ukupnu dobrobit pritvorenika, navodi se u izvještaju o radu Nacionalnog mehanizma za prevenciju torture (NPM) za prošlu godinu.

NPM je u više navrata u novembru i decembru obišao Istražni zatvor i sagledao postupanje u domenima materijalnih uslova i zdravstvene zaštite.

U Izvještaju NPM, koji je dostavljen Skupštini, navodi se da je, iako su pritvorenici uglavnom zadovoljni tretmanom osoblja i ishranom, evidentno da nedostatak prostora i ograničen boravak na svježem vazduhu utiče na kvalitet života, povećava stres i rizik od sukoba.

Iz Uprave za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS) kazali su da u zatvorima ima mjesta za smještaj 1.393 uhapšene osobe.

“Postojeći smještajni kapaciteti za zatvorenike odgovaraju trenutnim potrebama, dok je broj pritvorenika nešto veći u odnosu na raspoložive smještajne kapacitete”, rekli su iz UIKS-a agenciji MINA.

Kako su pojasnili, nedostatnost kapaciteta trenutno se prevazilazi na način što je određeni broj pritvorenika smješten u Zatvor za kratke kazne, dok je određeni dio premješten u pritvorsku jedinicu Zatvora Bijelo Polje.

Problem smještajnih kapaciteta trebalo je biti riješen izgradnjom zatvora u Mojkovcu, ali Ministarstvo pravde dovodi u pitanje opravdanost njegove izgradnje, posebno imajući u vidu smještajne kapacitete za svega 200 uhapšenih i 120 zaposlenih, što predstavlja nesrazmjerno mali broj u odnosu na ukupnu zatvorsku populaciju u Crnoj Gori.

U Izvještaju o radu i stanju u upravnim oblastima Ministarstva pravde za prošlu godinu konstatovano je da je cijena izgradnje zatvora u Mojkovcu porasla sa procijenjenih 15 miliona na 38,5 miliona EUR.

“Udaljenost Mojkovca od pravosudnih institucija, bezbjednosni aspekt, udaljenost od glavnog puta, konfiguracija terena, kao i lokacija za izgradnju zatvora koja se nalazi u neposrednoj blizini rijeke Tare, što zahtijeva rad u samom koritu rijeke i izgradnju vodoutvrde kako bi se podigao nivo obale i spriječilo plavljenje objekta, kao i drugi sporedni projekti, u velikoj mjeri utiču na uvećanje vrijednosti izgradnje zatvora”, piše u Izvještaju.

Takođe, postavlja se i pitanje obezbjeđivanja stručnog kadra za poslove koje iziskuje ovakav kompleks.

Iz UIKS- su rekli i da se trenutna kadrovska nedostatnost u pogledu broja izvršilaca prevazilazi zahvaljujući posebnoj organizaciji i radu svih izvršilaca u Upravi, čime se ostvaruju sve zakonom propisane obaveze iz djelokruga rada tog državnog organa.

Tim NPM konstatovao je u izvještaju da higijenski uslovi i stanje infrastrukture nijesu na zadovoljavajućem nivou – posebno u pogledu uslova u sobama, sanitarnih čvorova i kabina za tuširanje, kao i da nedostatak ličnog prostora i privatnosti dodatno pogoršava psihološko stanje pritvorenih osoba.

Kako se navodi, u Istražnom zatvoru, gdje pritvorene osobe nijesu pravosnažno osuđene i ne postoje rehabilitacioni programi, psihološki pritisak može biti posebno izražen.

“Zato je važno obezbijediti makar osnovne oblike psihološke podrške, poboljšati zdravstvenu zaštitu i omogućiti redovan boravak na otvorenom, u skladu s Pravilnikom, kako bi se ublažili negativni psihološki efekti pritvora”, dodaje se u izvještaju.

Ističe se da je prevencija suicida u zatvorima ključni segment zaštite prava pritvorenih i osuđenika, s obzirom na to da je stopa samoubistava u zatvorskim uslovima često viša nego u opštoj populaciji.

Tim NPM naveo je u izvještaju da pritovrenici u UIKS-u povremeno duže čekaju na ljekarske preglede, što je posebno zabrinjavajuće za osobe sa hroničnim oboljenjima.

Iz UIKS-a su agenciji MINA kazali da je izgradnja Specijalne zdravstvene ustanove, koja se nalazi u okviru zatvorskog kompleksa, dostigla 65 odsto realizacije.

“Njenom izgradnjom se očekuje značajno rasterećenje kapaciteta Uprave, a posebno u smislu izvršenja mjera bezbjednosti koje se izriču uz kaznu zatvora, ali i u pogledu ukupnog liječenja osoba sa specifičnim zdravstvenim potrebama”, rekli su iz UIKS-a.

Kako su naglasili, pored izgradnje Specijalne bolnice, u prethodnom periodu posebna pažnja posvećena je jačanju ljudskih resursa.

“Trenutno je u Sektoru za zdravstvenu zaštitu zaposlen znatno veći broj izvršilaca, što ukazuje na unapređenje u oblasti zaštite prava osoba lišenih slobode u odnosu na zdravstvenu zaštitu”, naveli su iz UIKS-a.