P. R. [ Mina ]

USTAVNI SUD

"Ustavni odbor neovlašćen da utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak sudijske funkcije"

Skupštinski Ustavni odbor nijednim propisom nije ovlašćen da utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak sudijske funkcije, saopštile su sudije Ustavnog suda Budimir Šćepanović, Desanka Lopičić i Dragana Đuranović.

Oni su kazali da predsjednica Ustavnog suda Snežana Armenko nije zakazala sjednicu tog suda na zahtjev troje sudija, radi utvrđivanja i obavještavanja predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića da će jedan sudija krajem maja ispuniti uslove za starosnu penziju.

„Ustavni odbor Skupštine Crne Gore, na sjednici održanoj u petak, razmatrao je ispunjenost uslova za sticanje prava za starosnu penziju troje sudija Ustavnog suda, iako nijednim propisom na to nije ovlašćen“, kaže se u saopštenju.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su rekli da je Ustavom propisano da sudije Ustavnog suda bira i razrješava Skupština, i to dvoje sudija na predlog predsjednika Crne Gore i pet na predlog nadležnog radnog tijela Skupštine, po raspisanom javnom pozivu koji predlagači sprovode.

Oni su naveli da saglasno tome i odredbi člana 7 stav 1 Zakona o Ustavnom sudu, predsjednik Crne Gore i nadležno radno tijelo sprovode postupak predlaganja sudija Ustavnog suda, tek nakon dobijanja obavještenja od tog suda o ispunjenju uslova za prestanak funkcije sudije, koji se utvrđuju na sjednici tog suda.

„Nadalje, saglasno odredbi člana 7 stav 2 Zakona o Ustavnom sudu Crne Gore, Ustavni sud o ispunjenosti uslova za starosnu penziju, odnosno isteku mandata sudije Ustavnog suda, obaviještava predlagača koji je tog sudiju predložio, šest mjeseci prije ispunjenja uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju, odnosno prije isteka mandata“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da predsjednik Crne Gore i nadležno radno tijelo Skupštine sprovode postupak javnog oglašavanja i predlaganja kandidata za izbor Ustavom utvrđenog broja sudija Ustavnog suda (5+2).

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su rekli da je, u konkretnom slučaju, Ustavni sud obavezan da obavještenje o ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju za dvoje sudija dostavi predsjedniku Crne Gore, a za jednog nadležnom radnom tijelu Skupštine - Ustavnom odboru, kada se za to steknu uslovi.

„Iz navedenog, takođe, proizilazi da Ustavni odbor, kao nadležno radno tijelo Skupštine za sprovođenje postupka javnog oglašavanja i predlaganja kandidata za sudije Ustavnog suda, ni jednim propisom nije ovlašćen da utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak sudijske funkcije zbog ispunjenja uslova za sticanje prava na starosnu penziju“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da je to tijelo to i učinilo pribavljajući podatke o navršenim godinama života i radnog staža sudija Ustavnog suda.

Na taj način, kako su rekli Šćepanović, Lopičić i Đuranović, Ustavni odbor preuzeo je nadležnost Ustavnog suda u toj pravnoj stvari, raspravljajući i izjašnjavajući se da li se na prestanak funkcije sudije tog suda primjenjuje Zakon o radu ili Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO).

„Iako je Ustavni sud na sjednici od 24. oktobra ove godine izrazio stav da iz odredaba Zakona o PIO, po ocjeni Ustavnog suda, proizilazi da ispunjenjem uslova propisanih Zakonom osiguranik stiče pravo na ostvarivanje starosne ili neke druge vrste penzije, ali ne obavezu da po sili zakona ostvari to pravo, odnosno da su tim zakonom propisani opšti uslovi (navršenje godina života i staža osiguranja) za "sticanje" prava na starosnu penziju“, kaže se u saopštenju.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su istakli da, saglasno odredbama člana 154 stav 3 Ustava i člana 7 stav 2 Zakona o Ustavnom sudu Crne Gore, Ustavni sud, a ne predsjednik odnosno predsjednica Ustavnog suda, na sjednici Ustavnog suda utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak funkcije sudijama zbog ispunjenja uslova za sticanje prava na starosnu penziju i o tome obavještava Skupštinu, odnosno predlagača, šest mjeseci prije ispunjenja tih uslova.

Oni su rekli da iz odredbe člana 8 Zakona o Ustavnom sudu proizilazi da tek nakon prijema obavještenja od Ustavnog suda o ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na starosnu penziju, predlagač sprovodi postupak javnog oglašavanja i predlažu kandidate za sudiju.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su ukazali da je na sjednici Ustavnog suda od 21. juna ove godine većinskim stavom odlučeno da u tom momentu nijesu ispunjeni uslovi za obavještenje bilo kog predlagača o ispunjavanju uslova za prestanak funkcije sudije Ustavnog suda.

„Jer se ispunjenje uslova za prestanak funkcije sudije Ustavnog suda zbog ispunjenja uslova za starosnu penziju uvijek, unazad 60. godina, cijenilo prema Zakonu o radu, odnosno Zakonu o radnim odnosima, kojima su propisani uslovi za prestanak radnog odnosa po sili zakona (sada 66. godina)“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da je "Armenko, kojoj je taj stav i te kako poznat i koji mora da poštuje, u saradnji sa predsjednicom Ustavnog odbora, kršeći Ustav i Zakon, mimo sjednice Ustavnog suda dostavila podatke o godinama starosti i dužini radnog staža sudija“.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su dodali da sa tim dopisom sudije nijesu upoznate, odnosno da ne znaju njegovu sadržinu.

S tim u vezi, kako su rekli, predsjednica je bila dužna da zakaže sjednicu na kojoj bi se utvrdila ispunjenost uslova za jednog sudiju, a ne da dostavlja podatke o godinama starosti i godinama staža svih sudija.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su ukazali da su, u dosadašnjoj šest decenija dugoj praksi Ustavnog suda, svim sudijama prestale funkcije u skladu sa Zakonom o radu.

Oni su pa je vrlo upitno zašto se ta dilema ponovo aktualizuje na ovaj način i od Ustavog odbora, odnosno Skupštine.

„Imajući u vidu da je uvaženi kolega Milorad Gogić ove godine upravo na taj način otišao u penziju sa navršenih 66 godina života, što je Skupština i konstatovala bez rasprave, a pet mjeseci prije toga izabran je za predsjednika Ustavnog suda, jednoglasno, što je Skupština, odnosno njen predsjednik, pozdravio“, kaže se u saopštenju.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su rekli da je zanimljivo da je Armenko, tada kao sutkinja, podržala obavještenje Ustavnog suda o ispunjenosti uslova za odlazak u starosnu penziju Gogića, kao i njegov izbor za predsjednika tog suda.

Oni su kazali da tada nije imala dileme o ispunjenosti uslova za odlazak u starosnu penziju Gogića.

Prema njihovim riječima, to govori da funkciju predsjednice Ustavnog suda koristi u druge svrhe, a ne za poštovanje normi Ustava i Zakona.

„Imajući u vidu ovakvo postupanje Armenko očekivano je bilo da, u skladu sa procedurom koju je sud u dosadašnjem radu poštovao, zakaže sjednicu na kojoj bi se utvrdila ispunjenost uslova za prestanak sudijske funkcije za sudiju Šćepanovića, što očigledno tendenciozno nije uradila u predviđenom roku, pa ni danas na zahtjev sudija Ustavnog suda“, kaže se u saopštenju.

Navodi se da to nije poznato u dosadašnjoj praksi ovog suda.

Šćepanović, Lopičić i Đuranović su istakli da im, kao osobama koje su više decenija obavljale odgovorne funkcije, nije želja da se bave politikom, ali da imaju dužnost da ukažu da se u konkretnom slučaju radi o pokušaju da se nezakonitim penzionisanjem troje sudija, zbog nedostatka kvoruma blokira rad Ustavnog suda.

„Čiji su to zahtjevi ili namjere, a čiji zadaci neka razmatraju političari i sama predsjednica Ustavnog suda, koja ih bez utemeljenja u Ustavu i Zakonu sprovodi“, kaže se u saopštenju.