[ M.V. ]

UPRKOS PREPORUKAMA

Rezolucija o osudi zločina totalitarnih režima nije prihvaćena u CG

Crnogorski parlament, iako je to dvaput predlagala Nova srpska demokratija, nije usvojio Deklaraciju o prihvatanju rezolucije Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope (PSSE) o osudi zločina totalitarnih komunističkih režima. Odlukom tadašnjih vlasti DPS-a, ova deklaracija je odbijana.

Još 25. januara 2006. godine PSSE je usvojila rezoluciju o "potrebi međunarodne osude zločina totalitarnih komunističkih režima“. Tri godine kasnije ovo je učinila i Parlamentarna skupština OEBS-a. Potom se nadovezao i Evropski parlament.

Ideju o osudi zločina totalitarnih režima u SE predložio je još 2003. holandski poslanik Rene van der Linden, koji je kasnije bio na čelu skupštine Savjeta Evrope. Odgovarajuća rezolucija je trebalo da uspostavi istorijsku pravdu osudom zločina komunističkih režima. 

No, Skupština Crne Gore odbila je još 2009. godine, većinom glasova, da na dnevni red uvrsti Deklaraciju Nove srpske demokratije o prihvatanju rezolucije Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope o osudi zločina totalitarnih komunističkih režima.

Predsjednik Nove srpske demokratije Andrija Mandić kazao je tada da se Deklaracijom osuđuju zločini koji su, u ime komunizma, počinjeni nad građanima Crne Gore od 9. maja 1945. godine do uspostavljanja višepartijskog sistema. On je smatrao da parlament treba da prihvati rezoluciju, jer se radi o evropskom dokumentu kojim će se Crna Gora suočiti sa prošlošću.

Mandić je kazao da je Nova srpska demokratija bila spremna da deklaracija sadrži samo jedan stav koji bi glasio – prihvata se Rezolucija PSSE o međunarodnoj osudi zločina totalitarnih komunističkih režima. Ali, tadašnja vlast DPS-a nije prihvatila te inicijative.

Evropski parlament donio je preporuku kojom je naglasio da svaka zemlja treba da odredi vrijeme i način obilježavanja sjećanja na žrtve totalitarnih režima i to prilagodi sopstvenoj istoriji i tradiciji.

Tema je dospjela u fokus crnogorske skupštine još jednom, 2019.godine. Tadašnji premijer Duško Marković naveo je tokom debate sa poslanicima da Crna Gora nije mogla da se smatra samostalnom potpisnicom rezolucije PSSE 2006. godine, ali je izrekao i jednu konstataciju koja je izazvala brojna čuđenja. 

"Jugoslovenski socijalizam, naročito nakon raskida sa Staljinom i uvođenja takozvanog socijalstičkog upravljanja i usvajanje nesvrstane spoljne politike, u kredibilnoj političkoj literaturi uglavnom nije svrstavan u totalitarizam“, rekao je Marković.

Uprkos zahtjevima NSD i apelima NVO sektora, rezolucija PSSE nije prihvaćena u crnogorskom parlamentu.