Саша Безаревић, Радио Црне Горе

U PLjEVLjIMA

Skup o pravednoj zelenoj tranziciji u regionima uglja EU i ZB

U Pljevljima se održava skup o pravednoj zelenoj tranziciji u regionima uglja Evropske unije i Zapadnog Balkana, gdje domaćinima, između ostalih, svoja iskustva prenose predstavnici Rudnika uglja Velenje u Sloveniji i Centralnog instituta za rudarstvo iz Poljske. Naglašeno je da je zelena energetska tranzicija dugotrajan proces tokom koga se na najefikasniji način moraju neutralisati i svi prateći socijalni i energetski problemi.

Program razmjene između regiona uglja u Evropskoj uniji i Zapadnom Balkanu sprovodi se s ciljem razmjene iskustava, ekspertiza i planova pravedne tranzicije na karbon - neutralna goriva.

Slovenija kao dio Evropske unije i Crna Gora kao zemlja u tranziciji nalaze se pred izazovima pomenute dekarbonizacije.

Riječ je o dugotrajnom procesu koji po strategiji EU treba u narednom periodu da dovede do zatvaranja rudnika uglja. U slučaju Rudnika uglja u Velenju taj termin je 2033. godina, kaže Vladimir Malenković iz tog slovenačkog rudnika, objašnjavajući gdje se tu trenutno nalazi naša država:

"Radi se o procesu koji zadire u sve pore društva, što znači da mu je potrebno pristupiti vrlo sistematski i dosljedno, kako bi se sproveo efikasno i na vrijeme. U tom smislu treba imati dovoljno i novca i volje, dobrog strateškog planiranja jer će time i posljedice po lokalno stanovništvo bilti bezbolnije. Vlada Slovenije je prošle godine prihvatila strategiju EU kojom je predviđeno da se poslije 2033. godine zatvori rudnik u Velenju. Sličan put čeka i Crnu Goru, uz određenu vremensku distancu s obzirom na tekući proces pridruživanja", navodi Malenković.

Jan Bondaruk iz Centralnog instituta za rudarstvo u Poljskoj, siguran je da će Crna Gora na odgovarajući način ostvariti principe tranzicije na zelenu energiju:

"Ono što vašoj državi pogoduje je slično socio - ekonomsko okruženje i okolnosti, doduše drugačiji je politički kontekst, ali sam potpuno uvjeren da ćemo putem ovakvih razmjena iskustava uspjeti da dođemo do ideja koje će omogućiti da u budućnosti u Evropi pređe na zelenu energiju", kaže Bondaruk.

Opština Pljevlja gdje funkcionišu najvažniji energetski objekti u državi, Rudnik uglja i Termoelektrana, ozbiljno pristupa zelenoj tranziciji jer se ona mora sprovesti bez većih socijalnih i problema u energetici, ističe potpredsjednik opštine, Jasmin Čelebić:

"Mi ne treba da brinemo samo o radnim mjestima koja će se tada izgubiti u energetskom sektoru, već i o stabilnosti energetskih izvora koji su itekako bitni za našu državu. S tim u vezi neophodno je da što pravednije uđemo u čitav proces i da kompletno društvo pripremimo za stvari koje će se neminovno, u budućnosti desiti", naglašava Čelebić.

Skup u Pljevljima o pravednoj zelenoj tranziciji dio je inicijative koju Evropska komisija sprovodi sa još nekoliko međunarodnih partnera, Svjetskom bankom, Evropskom investicionom bankom, Sekretarijatom Energetske zajednice, Evropskom bankom za obnovu i razvoj, poljskim Nacionalnim fondom za zaštitu životne sredine i upravljanje vodama, te Evropskim koledžom iz Natolina.
​​​​​​​