NAUČNI SKUP

Mojkovačka bitka: Vijek od velike pobjede

U organizaciji ogranka Matice Crnogorske iz Mojkovca danas je u tom gradu, pod pokroviteljstvom Ministarstva nauke Crne Gore, održan naučni skup „Sto godina Mojkovačke bitke“, čime je počelo obilježavanje tog velikog istorijskog događaja. Na simpozijumu učestvuje 11 istoričara, koje su pozdravili ministarka nauke, Sanja Vlahović, predsjednik opštine Mojkovac, Dejan Medojević i predsjednik ogranka Matice, Borislav Jovanović.

U pozdravnoj riječi ministarka Vlahović je istakla značaj Mojkovačke bitke ocijenivši  je najslavnijom i najsjajnijom bitkom u velikom ratu.

„Ona je primjer i žrtvovanja, i junaštva i odanosti svojoj državi. Vlada Crne Gore obilježava stogodišnjicu Prvog svjetskog rata i Mojkovačku bitku, upravo zbog vrijednosti koje ti događaji i u sadašnjem vremenu afirmišu. Crna Gora se ulaskom u Prvi svjetski rat na neki način deklarisala kao branilac nacionalnih prava i interesa. I prije jednog vijeka, Crna Gora je bila uvaženi član onog što je danas evropska porodica, kojoj se priključujemo, rekla je ministarka Vlahović“, zahvaljujući se domaćinima na organizaciji skupa, i naučnicima za  doprinos u rasvjetljavanju jednog velikog istorijskog događaja.

Za Dejana Medojevića, Mojkovačka bitka je bila jasna poruka austrougarskoj komandi da Crnu Goru neće moći da slome.

„Oreol slave i ponosa mojkovačkih junaka zasluženo traje u narodnom pamćenju, jer su oni, boreći se i ginući na Mojkovcu, proslavili ovaj grad i ovu državu. Posebno priznanje dali su im i njihovi neprijatelji na bojnom polju, čiji komandanti su zapisali da hrabrost crnogorskog vojnika nema premca u istoriji ratovanja“, kazao je Medojević.

Akademik Đorđe Borozan, govoreći na temu „Završne operacije crnogorske vojske u Prvom svjetskom ratu –Mojkovačka bitka“, istakao je da je crnogorska vojska, pod komandom serdara Janka Vukotića, imala strategijski zadatak da obezbijedi povlačenje srpske vojske preko Albanije, i da je to uspješno obavila na Mojkovcu, 6. i 7. januara, prije stotinu godina.

Borozan smatra da je učešće crnogorske vojske u slavnoj bici reakciju na napad austrougarske vojske na Srbiju,  jer, kako je kazao, Crna Gora je bila potpuno privržena  srpstvu,  slovenstvu i jugoslovenstvu, a tu treba tražiti  političku pozadinu takve odluke.

Predsjedavajući skupa, profesor Saša Knežević, govoreći o međunarodnim i strategijskim ograničenjima crnogorske borbe 1915-16. godine, naglasio je da je januar 1916. godine, bio koban za crnogorsku vojsku. Iako izuzetno slabo snabdjevena, i hranom i oružjem, brojno mnogo slabija od neprijatelja, ta vojska je dobila veličanstvenu bitku na Mojkovcu, ali su odmah nakon toga i država, i kruna i ta vojska pali. Prvi put u istoriji države Crne Gore njena vojska je položila oružje.

"Naša vojska bila loše naoružana, slabo odjevena i bez dovoljno hrane, ali da je, zahvaljujući visokom moralu, hrabrosti i ratnom iskustvu, uspjela da porazi znatno jačeg neprijatelja na Mojkovcu, omogućavajući odstupnicu srpskoj vojsci. Bila je to jedna od najsjajnijih pobjeda u istoriji crnogorske vojske“,ocijenio je Nenad Perošević

O crnogorskoj vojsci u  vremenu rata  1914-16. godine, govorio  je Milan Šćekić .Prema njegovom mišljenju, ona bila materijalno-tehnički nespremna, slabo liječena i prilično nedisciplinovana, ali da je, i pored svega toga, izvojevala veličanstvenu pobjedu na Mojkovcu.

Radenko Šćekić  je  podsjetio na činjenicu  da je  velika pobjeda na Mojkovcu posljednja koju je vodila vojska Crne Gore, kao nezavisna država.

Željko Karaula govorio je na temu „Posljednja crnogorska bitka –od Memoara generala Stjepana Sarkotića do ꞌdokazaꞌ Petra Plamenca“dok je Mladen Vukčević predstavio  Mojkovačku bitku kao „vojnički bljesak u procesu nestajanja jedne države“.

Istoričar Živko Andrijašević predstavio je tretman Mojkovačke bitke u istoriografiji do 1941. godine, politikolog Ivan Vuković (ne)naučene lekcije iz ove bitke.

Milun Lutovac govorio je na temu „Bitka i poetika: Intertekstualnost romana mojkovačkog književnog kruga“, dok se profesor Draško Došljak bavio funkcijom antroponima u romanu „Mojkovačka bitka“, Ćamila Sijarića.

Vukoman Kljajević, Radio Crne Gore