Razglednica Rige: Secesija, zaliv i pijaca

Širom Rige nailazimo na različite simbole, između ostalih, secesiju, umetnički stil, rado viđen na brojnim gradskim objektima, obližnji Riški zaliv i, jednu od najimpozantnijih pijaca u Evropi, interesantnog istorijata.

Zelena i plava, šarena i sivkasta - sve su to nijanse Rige.

Glavni grad Letonije spaja mnoštvo boja, kako gradskim zelenilom, šumama i rekom Zapadnom Dvinom (Daugava), koja se uliva u zaliv nazvan po prestonici - delu Baltičkog mora, tako i arhitekturom i vremenskim prilikama.

Riga je nastala početkom 13. veka kao lučki grad i u narednih par vekova bila jedan od centara Hanzeatske lige, srednjovekovnog saveza trgovačkih esnafa (udruženje ljudi koji rade isti posao ili zanat) gradova u centralnoj i severnoj Evropi, dominantne na Baltičkom moru.

Iako je veći deo objekata izgoreo ili uništen u ratovima, istorijski centar Rige je zaštićen i nalazi se na listi Svetske kulturne baštine (UNESKO) od 1997.

Letonska prestonica, u kojoj živi oko 850.000 ljudi, više od trećine ukupnog stanovništva ove baltičke zemlje, svedok je mnogih istorijskih događaja, osvajanja i ukrštanja brojnih kultura, kao i ekonomskih i trgovačkih puteva, te ne čudi što se u njoj danas oslikavaju razni uticaji.

Zato širom Rige nailazimo na različiti kulturne, arhitektonske i geografske simbole, između ostalih, secesiju, umetnički stil, rado viđen na brojnim gradskim objektima, obližnji Riški zaliv i, jednu od najimpozantnijih pijaca u Evropi, nesvakidašnjeg istorijata.

Jedan od najznačajnijih primera secesije u Rigi nalazi se u ulici Elizabetes 10b

Evropska prestonica secesije

Ono što je u arhitektonskom smislu Subotica za Srbiju, to je Riga za Evropu - prestonica secesije.

Više stotina zgrada u ovom gradu na reci Zapadnoj Dvini (drugačije Daugava) izgrađeno je u ovom lepršavom umetničkom stilu, zastupljenom krajem 19. i početkom 20. veka.

To se poklapa sa periodom u kome je Riga doživela ekonomski i demografski procvat.

Najzastupljenija je u delu grada pod nazivom „Tihi centar", a biser secesije je verovatno ulica Alberta, gde se ovaj umetnički stil može zapaziti na fasadama više objekata, izgrađenim od 1901. do 1908. godine.

Čak osam građevina u ovoj ulici su prepoznate kao „arhitektonski spomenici od nacionalnog značaja".

Važne zgrade u stilu secesije nalaze se, između ostalog, u ulicama Elizabetes i Strelnieku.

Zgrada u ulici Strelnieku 4a, arhitekte Mihaila Ajzenštajna, izgrađena je 1905. godine.

U ulici Alberte nalazi se čitav niz zgrada podizanih u stilu secesije. — U ulici Alberta nalazi se čitav niz zgrada podizanih u stilu secesije.

Brojevi 2, 2a, 4, 6, 8, 11, 12 i 13 u ulici Alberta su letonski spomenici arhitekture. — Brojevi 2, 2a, 4, 6, 8, 11, 12 i 13 su letonski spomenici arhitekture

Zgrade su podizale arhitekte Ajzenštajn, Mandelstam i Pekšens

I ovu zgradu u ulici Elizabetes 10b, izgradio je arhitekta Mihail Ajzenštajn 1903. godine

Secesija je zastupljena i u Ulici slobode (Brivibas iela), jednom od glavnih gradskih bulevara, koji se proteže na dužini od čak 12 kilometara. Ulica se tokom nemačke okupacije zvala po nacističkom vođi Adolfu Hitleru, a u sovjetskom periodu po komunističkom vođi Vladimiru Iliču Lenjinu. — Secesija je zastupljena i u Ulici slobode (Brivibas iela), jednom od glavnih gradskih bulevara, koji se proteže čak 12 kilometara. Ulica se tokom nemačke okupacije zvala po nacističkom vođi Adolfu Hitleru, a u sovjetskom periodu po komunističkom lideru i ideologu Vladimiru Iliču Lenjinu

Većina objekata izgrađenih u secesiji nalaze se nešto dalje od strogog centra grada, poput ovog, nedaleko od Prve riške bolnice — Većina objekata izgrađenih u secesiji nalaze se nešto dalje od strogog centra grada, poput ovog, nedaleko od prve bolnice u Rigi

Dete Baltičkog mora - Riški zaliv

Riški zaliv i Baltičko more dele zajedničku prošlost.

Ovo more na severu Evrope koje, između ostalog, zapljuskuje obale Skandinavskog poluostrva, može se posmatrati kao „čedo poslednjeg ledenog doba" koje se završilo pre oko 12.000 godina.

Na prostoru Baltika nekada se nalazio veliki lednik iza koga je, po povlačenju, ostala ogromna vodena površina koja je prošla kroz različite faze, kako kroz jezersku, tako i kroz morsku.

Poslednja se završila pre oko 8.000 godina kada je nastalo, relativno mlado, Baltičko more kakvim ga danas poznajemo - i kojem pripada Riški zaliv.

I danas tokom zime dolazi do smrzavanja delova Riškog zaliva, te se kroz rupe na površini odvija ribolov na ledu, te pecaju njegove redovne stanarke, ribe papaline i haringe.

Na obalama Riškog zaliva, pola sata vozom od Rige, nalazi se i turističko mesto Jurmala, navodno jedno od omiljenih letovališta najviših komunističkih funkcionera iz vremena Sovjetskog saveza.

Na više kilometara dugoj peščanoj obali je i objekat u secesiji iz 1916. godine, takozvana kuća na plaži Emilije Racene.

Obale Riškog zaliva u Jurmali početkom septembra 2025.

U Jurmali živi više od 50.000 stanovnika i nalazi se na oko 25 kilometara od Rige — U Jurmali živi više od 50.000 stanovnika i nalazi se oko 25 kilometara od Rige

plaža u Letoniji — U priobalju se mogu videti i mnoge ptice, najviše galebovi i patke

Na obali Riškog zaliva nalazi se još jedno zdanje u secesiji - kuća na plaži Emilije Racene, stara više od jednog veka — Na obali Riškog zaliva je još jedno zdanje u secesiji - kuća na plaži Emilije Racene, stara više od jednog veka

Riški zaliv je plitak, a najveća dubina iznosi oko 54 metara — Riški zaliv je plitak, a najveća dubina je oko 54 metara

Ušće Zapadne Dvine (Daugave) u Riški zaliv, iz aviona

Nekada hangar za cepeline, danas jedna od najvećih pijaca Evrope

U srcu Rige, pokraj Zapadne Dvine, nalazi se i njena čuvena Centralna pijaca.

Pored toga što je jedna od najvećih u Evropi, pijaca ima i interesantan razvojni put.

Sastoji se od pet velikih objekata sa polukružnim krovom koji su prvobitno izgrađeni kao hangari za nemačke cepeline (drugačije dirižabl), vrstu velikog vazdušnog broda.

Za potrebe pijace su posle Prvog svetskog rata rekonstruisani, te su zadržani samo njihovi gornji delovi, dok su osnovne konstrukcije izgrađene od cigli i armiranog betona.

Otvorena je 1930. i deo je zaštićenog istorijskog centra Rige pod UNESKO-m.