Katarina Janković

Za čedomorstvo i do pet godina zatvora: Ispitati mentalno stanje porodilje

Ako policija utvrdi da je dvadesetosmogodišnjakinja u Podgorici izvršila čedomorstvo – ubistvo djeteta pri porođaju, mora se temeljno ispitati njeno psihičko stanje kao i odnos prema okolnostima u kojima se dječak rodio, kazala je u izjavi za Portal RTCG psihološkinja Snežana Repac.

Djevojka koja je prekjuče osumnjičena da je ubila sina prilikom porođaja i njegovo tijelo ostavila u kanti za smeće u podgoričkom naselju Blok 9, nakon hapšenja nije progovorila, odnosno potvrdila ili negirala da je to učinila.

Tijelo bebe pronašao je radnik “Čistoće” dok je obavljao radni zadatak. Čovjek je u prvi mah pomislio da je u pitanju lutka koja je spuštena u kesu ali je ubrzo shvatio da je riječ o bebi i odmah je pozvao policiju da to prijavi.

Nadzor i podrška za trudnice od ključne važnosti 

Repac je za naš Portal komentarisala zašto se javlja čedomorstvo, te da li majka to uradi svjesno ili ne i rekla da je više vjerovatno da je čedomorstvo stvar umišljaja, nego impulsivnog psihotičnog karaktera.

“Jer zahtijeva psihičku pripremu i pribranost, što je veoma teško da se stvori za kratko vrijeme”, kazala je ona.

Kako ističe beogradska psihološkinja Repac, ako je psihička konstitucija majke već narušena, vjerovatno će biti podvrgnuta psihodijagnostičkim testovima, kako bi se utvrdilo prisustvo psihopatologije, u kojoj mjeri i kog tipa.

“Čedomorstva su kod nas rijetka, pojedini slučajevi ukazuju najčešće na neželjenu trudnoću koja nije na vrijeme prekinuta, ali i na druge faktore koji su pratili život trudnice”, ukazuje psihološkinja.

Kaže da se tu postavljaju pitanja, da li je ta trudnoća bila kontrolisana, da li je ona bila zdrava, otac takođe i kakvo je zdravlje fetusa, te da li se dijete dobro razvilo.

Repac ističe da tokom trudnoće postoji i mogućnost emotivnog naprezanja usljed spoznaje da će žena postati majka.

“Hormonska sprega sa pojačanim strahom ili anksioznošču, ili psihoticizam u latenci, mogu biti predispozicije za postpartalnu psihozu. U tim stanjima ženama je potrebna podrška, i nadzor”, poručuje naša sagovornica.

Kaže da se mora voditi računa o psihičkom stanju trudnice, jer dolazi do turbulentne smjene hormona, koji utiču na smjene raspoloženja i nalete depresivnih misli, najčešće zbog nedostatka sna i iscrpljenosti.

“Nažalost postoje i majke koje od početka planiraju da se riješe bebe, jer postoji bol u vezi samog partnera sa kojom je začela, a to može biti i traumatsko iskustvo”, istakla je Repac.

Dragović: Za čedomorstvo od šest mjeseci do pet godina zatvora

Dostupni podaci pokazuju da je od 2000. do početka 2021. godine ubijeno 13 novorođenčadi.

Za ubistvo djeteta pri porođaju ili tzv. čedomorstvo Krivični zakonik propisuje kaznu zatvora u trajanju od šest mjeseci do pet godina.

Advokat Dejan Dragović za Portal RTCG navodi da se čedomorstvo svrstava u krivična djela protiv života i tijela.

“Ubistvo djeteta pri porođaju kao krivično djelo propisano je članom 146 Krivičnog zakonika. Navedenim članom propisano je da majka koja liši života svoje dijete za vrijeme porođaja ili neposredno poslije porođaja, dok kod nje traje poremećaj izazvan porođajem, kazniće se zatvorom od šest mjeseci do pet godina. Dakle, radi se o krivičnom djelu koje se dogodilo za vrijeme porođaja, kada je beba sposobna za vanmaterični život, ili ubrzo nakon toga pod uslovom da je rođena živa, nevezano da li je beba sposobna za dalji život”, pojašnjava Dragović.

Za kvalifikaciju krivičnog djela ubistva djeteta pri porođaju koje je poznato još kao i čedomorstvo, od značaja je, kako ističe,  period od nekoliko dana nakon rođenja bebe, jer zakonom nije jasno definisano vremensko trajanje poremećaja izazvanog porođajem.

“Zato je u krivičnom postupku od velikog i suštinski od presudnog značaja vještačenje kojim je potrebno utvrditi psihičko stanje žene. S obzirom da se ne radi o učestalim krivičnim djelima, sudske odluke i kod nas ali i u zemljama regiona znaju biti različite”, zaključuje Dragović.

Policija je navela da je “osumnjičena podvrgnuta ljekarskom pregledu na osnovu čega je potvrđeno izvršenje krivičnog djela koje joj se stavlja na teret".

Tom hapšenju je prethodila istraga u okviru koje je izuzet veliki broj snimaka sa video-nadzora, prikupljena obavještenja od većeg broja građana, sprovedena brojna ispitivanja i provjere...

Ne navodeći detalje iz istrage, iz Višeg državnog tužilaštva u Podgorici potvrđeno je da je identifikovana majka djeteta.

"Sprovedene tužilačko-policijske aktivnosti rezultirale su identifikacijom majke novorođenčeta, tako da je postupanje u navedenom predmetu ustupljeno na nadležnost Osnovnom državnom tužilaštvu u Podgorici, kod činjenice da postoji osnov sumnje da je izvršeno krivično djelo iz nadležnosti tog tužuilaštva", kazali su iz VDT-a.