Небојша Шофранац [ I.Š. ]

NAKON 29 GODINA

Humanizan i renesansa euro fudbala

Juče je bilo tačno 29 godina od čuvenog finala Milan-Barselona koje se pamti kao najveca partija u karijeri Dejana Savićevića, a u istoj noći postalo je bitno zbog kurioziteta da Italija prvi put od te magične godine ima predstavnika u sva tri evropska finala.

Posljednji put se desilo 1994, prije čak 29 godina, kad je Milan osvojio Ligu Sampiona, Inter kup UEFA, a Parma izgubila finale KPK od Arsenala. Čak 29 godina, a od još čarobnije 1990. kad je Milan bio šampion Evrope, Sampdorija osvojila KPK, a Juve kup UEFA i to u finalu s Fiorentinom prošle su 33 godine, i to je i tada Napoli bio šampion što se tek sada ponovilo. Naravno, u dugom periodu 1999-2021 postojala su samo dva velika evropska kupa, LŠ i LE (do 2009 se zvao Kup UEFA), ali pošto nijednom Italija nije imala finalistu u oba (staviše u tom periodu je imala učešće u 6 finala LŠ i samo jednom LE sa Interom 2020 ?!) jasno da ovaj kuriozitet važi u potpunosti.

U finalima, Siti je vrednovan kao veliki favorit, u srazmjeri koja je najveća u istoriji svih evropskih finala, a Inter kao do sad najveći autsajder u 68 finala elitnog takmicenja. Ali čak i veliki Kapelov Milan je te noći 1994. iz više razloga bio autsajder protiv Krojfovog "Drim tima", pa pobijedio 4:0. Iako bi sličan meč dominacije i autobusa mogao da se očekuje i u Budimpesti 31.maja tu je jasno vrednovana mnogo pribliznija ukupna vrijednost ekipa, vrlo blaga prednost Sevilje u odnosu na Romu, iako je Sevilja doktor i sinonim ovog takmicenja. Murinjo je za sad nepogresiv u finalima i to je taj kredit, bez obzira na objektivnu razliku, i na ogromnih 3:0 Sevilje u osmini 2020 protiv rimljana.

A za Prag 7.juna Vest Hem je vrednovan takođe kao blagi favorit protiv Fiorentine, iako su tu vrijednosti i najbliže. Ovdje se radi o dva tima iz trećeg plana u svojim zemljama, ali koji su prešli čitav put od ljetos u LK, i bili zaista najbolji u ovom takmičenju, iako se u jednom momentu uključio i mnogo bolje pozicionirani tim Italije Lacio, a igrao i daleko najjači tim Viljareal (osvajac LE 2021 i polufinalista LS 2022). Ali niko nije imao entuzijazam za Evropu kao Fiorentina i Vest Hem. Za Vest Hem je stiglo evropsko finale nakon 1976, a Fiorentini je ovo čak peto euro finale. Bila je prvi italijanski klub u najvećem finalu KEŠ i to 1957 kad je u polufinalu izbacila Zvezdu a u finalu bila brutalno pokradena u Madridu protiv Reala.

Onda je osvojila KPK 1961 i to ukupno 4:1 protiv Rendzersa, a izgubila finale naredne godine. I onda čuveno finale kupa UEFA 1990. sa Bađom u transu, kad su imali savršen put još od Atletika u septembru 1989, a u finalu u dva meča toliko šansi promašili protiv vječnog rivala Juventusa. Do sinoć Fiorentina je bila jedan od 15 evropskih klubova koji je igrao u sva tri finala, a od sinoć prvi koji će okusiti sva 4, uvođenjem LK. Jer LE se smatra nasljednikom kupa UEFA (tačnije sintezom Kupa UEFA i KPK), a LK se vodi kao potpuno novo takmičenje.

Fiorentina je i 2015. bila u polufinalu LE sa Salahom, Kvadradom, Hoakinom, Mati Fernandezom, Marijom Gomezom, Savićem i mnogim poznatim asovima ali tada se nije moglo preko klase Sevilje. Igraće već za pet dana finale kupa sa Interom, a onda 7.juna ovo evropsko finale uz invaziju navijača, tako da će im finiš prvenstva biti u drugom planu, i možda nevjerovatna Monca prigrabi to osmo mjesto koje bi uz trijumf Rome u LE, ili baš Fiore u LK moglo da znači Evropu iduće sezone. Italija u centru svega.