B.B. [ RTS ]

Ispod zaliva u Danskoj otkriveno naselje potopljeno prije 8.000 godina

Danski arheolozi su ispod voda Orhuskog zaliva u sjevernom dijelu Danske otkrili naselje iz kamenog doba, staro više od 8.000 godina, koje je potopljeno porastom nivoa mora.

Orhus je drugi po veličini grad u Danskoj, čiji stručni timovi već šest godina rade na projektima mapiranja djelova morskog dna u Baltičkom i Sjevernom moru. Cilj ovih istraživanja je otkrivanje izgubljenih naselja iz geološke epohe mezolita, kao i istraživanje potopljenih sjevernoevropskih priobalja.

Pred kraj posljednjeg ledenog doba, prije oko 8.500 godina, topljenje glečera izazvalo je porast nivoa mora od čak dva metra po vijeku. Ovo je promijenilo život u sjevernoj Evropi, jer su zajednice lovaca-sakupljača bile primorane da se sele u unutrašnjost, a narasle vode su potopile postojeća priobalna naselja.

Mnoga od njih bi bila zauvijek izgubljena. Danski podvodni arheolozi locirali su mezolitsko priobalno naselje na oko 7,6 metara ispod površine Orhuskog zaliva. Ronioci su iskopali površinu od oko 37 kvadratnih metara na malom prostoru (naselju) koje se nalazi u blizini obale.

Iskopavanja i istraživanja u Danskoj vodi Peter Mo Astrup, podvodni arheolog, sa timom iz muzeja Moesgard u Hejbergu.

Do sada su ronioci otkrili životinjske kosti, kameno oruđe, vrhove strijela, zub foke i male komade obrađenog drveta, koji arheolozima pružaju sliku o tome kakav je bio život na obali prije više hiljada godina.

Rekonstrukcija potopljenog priobalja metodom dendrohronologije

Kako bi se rekonstruisala slika brzog porasta nivoa mora, istraživači iz Danske koriste dendrohronologiju, koja proučava drevne godove drveća. Na lokalitetu se nalazi mnogo potopljenih panjeva drveća koji su sačuvani u blatu i sedimentima, što omogućava precizno datiranje. Tako će se dobiti podaci kada je priobalno drveće potopljeno.

„Sve što smo otkrili ukazuje na vremensku kapsulu. Kada je nivo mora porastao, u okruženju u kome nema kiseonika, priroda je sve sačuvala i sve djeluje kao da je tada vrijeme stalo“, istakao je Peter Mo Astrup, podvodni arheolog.

Dalja iskopavanja se nastavljaju na dvije lokacije u Orhuskom zalivu, koji nema veliku dubinu, kao i kod obala Njemačke.

Porast nivoa mora potopio je ogromno kopneno područje koje je poznato kao Dogerland. Ono je povezivalo Britaniju sa kontinentalnom Evropom, a sada je locirano ispod južnog dijela Sjevernog mora.

Ova istraživanja bi mogla pružiti više podataka o životu populacija u kamenom dobu i uticaju prirode koja je u potpunosti izmijenila pejzaž prije više od osam hiljada godina.