B.Bu. [ Blic ]

LEGENDARNI BRITANSKI REDITELJ

Alfred Hičkok – veliki reditelj koji nikada nije dobio Oskara

Bio je pet puta nominovan za najboljeg reditelja, ali nagradu nikada nije dobio. Režirao je preko 50 filmova tokom šest decenija, od kojih su mnogi i danas predmet proučavanja.

Ser Alfred Džozef Hičkok je rođen 13. avgusta 1899. godine u Lejtonstonu, predgrađu Londona, kao najmlađe dijete trgovca Vilijama Hičkoka i njegove supruge Eme Džejn.

Odrastao je u katoličkoj porodici i pohađao je jezuitski koledž Svetog Ignacija u Stamford Hilu. U djetinjstvu je bio usamljen, a poznata anegdota o tome kako ga je otac poslao u policijsku stanicu sa pismom nakon neposlušnosti djeteta navodno je uticala na njegov doživotni strah od policije, što se odrazilo u mnogim njegovim filmovima, prenosi Index.hr.

Nakon očeve smrti, sa 14 godina, Hičkok je napustio školu i upisao se u Školu za inženjerstvo i navigaciju, gdje je stekao tehničke vještine.

Kasnije je radio kao crtač i dizajner reklama za telefonsku kompaniju, dok je istovremeno pohađao kurseve umjetnosti na Univerzitetu u Londonu, pokazujući interesovanje za grafički dizajn.

Početak filmske karijere
Hičkok je ušao u filmsku industriju 1919. godine kao dizajner naslovnih kartica za američku kompaniju Famous Players-Lasky u Londonu. Godine 1922. pridružio se studiju Gejnsboro Pikčers pod producentom Majklom Balkonom, gdje je radio kao pomoćnik reditelja, scenarista i dizajner.

Njegov rediteljski debi bio je nijemi film „Vrt zadovoljstva“ (1925), snimljen u Njemačkoj, gdje je učio od ekspresionističkih reditelja poput F. V. Murnaua. Prvi značajan uspjeh bio je „Podstanar: Priča o londonskoj magli“ (1926), triler koji je predstavio temu nevino optuženog čovjeka i njegovu čuvenu kameo ulogu.

Godine 1926. oženio se Almom Revil, svojom asistentkinjom i bliskom saradnicom, sa kojom je 1928. dobio kćerku Patrišu. Alma je bila ključna u njegovoj karijeri, pišući scenarije i sarađujući na svim njegovim filmovima, često bez zvaničnog priznanja.

Rani britanski filmovi
Hičkokov prvi zvučni film, „Ucjena“ (Blackmail, 1929), bio je pionirsko dostignuće u britanskoj kinematografiji, snimljen u Britanskom muzeju, čime je započeo njegov prepoznatljivi način korišćenja poznatih lokacija.

Početkom tridesetih godina, radeći za Gomon-Britiš, snimao je filmove poput „Čovjek koji je znao previše“ (1934) i „39 stepenica“ (1935), koji su ga etablirali kao vodećeg britanskog reditelja.

Film „Dama koja nestaje“ (1938) donio mu je nagradu njujorških kritičara za najboljeg reditelja, što je označilo vrhunac njegove britanske karijere.

Holivudska karijera
Godine 1940, Hičkok se preselio u Holivud, gdje je njegov prvi američki film, „Rebeka“ (1940), osvojio Oskara za najbolji film i donio prvu nominaciju za najboljeg reditelja.

Uslijedili su filmovi poput „Sumnja“ (1941), „Sjenka sumnje“ (1943) i „Ozloglašeni“ (1946), koji su pokazali njegovu sposobnost stvaranja napetosti i složenih likova.

Pedesete godine 20. vijeka bile su zlatno doba njegove karijere sa klasicima poput „Stranci u vozu“ (1951), „Prozor u dvorište“ (1954), „Vrtoglavica“ (1958) i „Sjever-sjeverozapad“ (1959). Film „Psiho“ (1960) postao je njegov najveći komercijalni uspjeh i revolucionisao je žanr horora, dok je „Ptice“ (1963) dodatno učvrstio njegov status majstora horora.

Kasnija karijera i nasljeđe
Hičkokova karijera je počela da opada šezdesetih godina prošlog vijeka, iako su filmovi poput „Marni“ (1964) i „Frenzi“ (1972) pokazali njegovu spremnost za eksperimentisanje. Njegov posljednji film, „Porodična zavjera“ (1976), bio je lagani triler koji je zadržao njegov prepoznatljivi stil.

Uprkos pet nominacija za Oskara za najboljeg reditelja, Hičkok nikada nije osvojio nagradu, ali je 1967. godine dobio počasnog Oskara (Memorijalnu nagradu Irvinga G. Talberga).

Takođe je dobio nagradu BAFTA (1971), nagradu AFI za životno djelo (1979) i viteštvo od kraljice Elizabete II. Godine 1980, nekoliko mjeseci prije njegove smrti.

Hičkok je preminuo 29. aprila 1980. godine od otkazivanja bubrega u svom domu u Bel-Eru, Los Anđeles, u 80. godini života, uz suprugu Almu i kćerku Patrišu. Njegovo tijelo je kremirano, i nije bilo javne sahrane.

Filmski stil i tehnike
Hičkok je poznat kao „majstor neizvjesnosti“ zbog svoje sposobnosti da stvori napetost preciznim kadriranjem, montažom i pokretima kamere.

Njegovi filmovi često istražuju teme nevino optuženih, moralne dvosmislenosti i voajerizma, pretvarajući gledaoce u učesnike priče. Upotreba crnog humora, ironije i šokantnih obrta, zajedno sa dubokom psihološkom pozadinom, učinila ga je jedinstvenim.

Njegove inovacije uključuju duge kadrove („Konopac“, 1948), upotrebu subjektivne kamere i kultne scene poput tuširanja u filmu „Psiho“.

Takođe je bio pionir u korišćenju zvučnog dizajna i muzike, sarađujući sa kompozitorima kao što je Bernard Herman.

Uticaj i priznanje
Hičkok je režirao preko 50 filmova tokom šest decenija, od kojih su mnogi i danas predmet proučavanja.

Film „Vertigo“ je proglašen 2012. godine proglašen je za najbolji film svih vremena u anketi britanskog časopisa Sight & Sound.

Devet njegovih filmova uvršteno je u Nacionalni filmski registar SAD, uključujući i „Sjenku sumnje“, koji je smatrao svojim ličnim favoritom.