B.Bu. [ n1 ]

OTKRIĆE IZ 2011.

Dijamantska planeta pulsira u svemiru

U prostranstvima svemira, gdje se neprestano otkrivaju nove i fascinantne pojave, jedno otkriće iz 2011. godine posebno je privuklo pažnju naučne zajednice i medija.

Astronomi su identifikovali planetu poznatu kao PSR J1719−1438b, koja je zbog svojih jedinstvenih karakteristika ubrzo dobila nadimak „dijamantska planeta”.

PSR J1719−1438b međutim, nije planeta već milisekundni pulsar smješten u sazvežđu Zmije, udaljen oko 4.000 svjetlosnih godina od Zemlje. Ovaj pulsar rotira izuzetno brzo, obavljajući više od 10.000 rotacija u minuti, što ga čini jednim od najbrže rotirajućih poznatih pulsara. Uprkos prečniku od oko 20 kilometara, njegova masa je približno 1,4 puta veća od mase Sunca, prenosi Galaxies.

Pulsar je izuzetno gusta, brzo rotirajuća neutronska zvijezda, koja emituje snažne mlazove elektromagnetnog zračenja iz svojih magnetnih polova. Ovo zračenje dolazi u obliku periodičnih impulsa, zbog čega pulsari djeluju kao svemirski svetionici. Pulsari nastaju kada masivne zvijezde eksplodiraju u supernovi i ostave iza sebe kompaktno, brzo rotirajuće jezgro.

Ogroman dijamant
Planeta PSR J1719−1438b je nešto masivnija od Jupitera, ali sa znatno manjim prečnikom, što ukazuje na izuzetno visoku gustinu. Procjene sugerišu da je njena gustina oko 23 puta veća od gustine vode.

Smatra se da je ova zvijezda sastavljena uglavnom od ugljenika i kiseonika, s tim da je kiseonik vjerovatno prisutan na površini, dok se ugljenik nalazi u dubljim slojevima. Zbog ogromnog pritiska unutar planete, pretpostavlja se da je ugljenik u kristalnom obliku, što znači da je ovo nebesko tijelo zapravo ogroman dijamant.

Ovaj pulsar orbitira oko svog matičnog pulsara na udaljenosti od oko 0,004 astronomske jedinice, što je manje od poluprečnika Sunca. Period orbite, odnosno njen dan je dug samo 2,17 sati, što znači da je izuzetno blizu svom matičnom tijelu.

Vjeruje se da je PSR J1719−1438b nastala kao rezultat evolucije binarnog sistema zvijezda. Prema ovoj hipotezi, pulsar PSR J1719−1438b i njegova zvijezda saputnica su prvobitno bili u binarnom sistemu. Nakon što je zvijezda saputnica evoluirala u crvenog džina, izgubila je spoljašnje slojeve zbog gravitacionog uticaja pulsara, ostavljajući za sobom jezgro bogato ugljenikom i kiseonikom, koje se vremenom kristalisalo u dijamantnu strukturu, piše Gardijan.