NAJSKUPLJI OBJEKAT

Zanimljivosti o Međunarodnoj svemirskoj stanici

Međunarodna svemirska stanica (International Space Station, ISS) je najskuplji objekat ikada izgrađen, dugačka je i široka kao teren za američki fudbal, a kruži oko Zemlje brzinom od 28.000 km na sat, To su samo neki o zanimljivih podataka o ISS-u.

1. Međunarodna svemirska stanica  je najskuplji objekat ikada izgrađen. Razvoj, montaža i troškovi rada koji je trajao više od 10 godina koštali su oko 100 milijardi eura.

2. ISS je zajednički projekat 16 država i šest svemirskih agencija: SAD-a (NASA), Rusije (FKA), Japana (JAXA), Kanade (CSA), Brazila (AEB) i Evropske svemirske agencije (ESA), to jest, Belgija, Danska, Francuska, Njemačka, Italija, Nizozemska, Norveška, Španija, Švedska, Švajcarska i Velika Britanija.

3. ISS se prvenstveno sastoji od 15 modula (sedam američkih, pet ruskih, dva japanska i jedan evropski) i četiri velika solarna panela. Težak je oko 420.000 kilograma, što je više od 320 automobila.

4. Međunarodna svemirska stanica je otprilike dugačka i široka kao teren za američki fudbal.

5. Od 2000. godine na ISS-u se rotira posada koja obično pristiže u ovu laboratoriju američkim ili ruskim spejs šatlom i ostaje na zadatku do 6 mjeseci. Oni su do juna 2013. godine obavili 174 svemirske šetnje koje su ukupno trajale  1.100 sati, ili gotovo 46 dana.

6. Kao i svi mi na Zemlji, članovi posade ISS-a rade od ponedjeljka do petka, a odmaraju vikendima i za vrijeme praznika. Tokom odmora, članovi posade mogu da gledaju filmove, slušaju muziku, čitaju knjige, kartaju zajedno, ili razgovaraju sa svojim porodicama i prijateljima na Zemlji.

7. Stanica ima više stambenog prostora od tipičnog šestosobnog stana, sa dva kupatila, teretanom i prozorom koji pruža spektakularan pogled na planetu Zemlju.

8. Kad se gleda sa Zemlje, svemirska stanica je treći najsjajniji objekt na nebu, a može se lako vidjeti golim okom, ako znate kada treba da gledate.

9. ISS kontrolišu pedeset i dva sistema računara, a sva elektronika je spojena sa skoro 13 kilometra žice.

10. Do juna 2013. godine, ISS je bio svemirska luka za 89 ruskih letjelica, 37 spejs šatlova, tri "SpaceX Dragona", četiri japanske i četiri evropske letjelice.

11. Svemirsku stanicu je do sada posjetilo 211 ljudi iz 15 država.

12. Bilo je potrebno čak 136 svemirskih letova da bi se svi djelovi Međunarodne svemirske stanice napravljeni na Zemlji sastavili u svemiru.

13. Kada završe sa svojom svrhom na ISS-u, neki od najmodernijih ruskih modula, poput Nauke, će se ponovno koristiti pri izgradnji nove svemirske stanice koja će podržavati međuplanetarne misije.

14. Izgradnja ISS-a još uvijek nije završena, a kada bude u svom punom kapacitetu, svemirska stanica će imati šest potpuno funkcionalnih laboratorija i dovoljno stambenog prostora za posadu od sedam ljudi.

15. Prvobitna namjena Međunarodne svemirske stanice je laboratorija, obzervatorija i fabrika u Svemiru. Takođe se planira da u budućnosti djeluje kao odskočna baza za moguće buduće misije na Mjesec, Mars i asteroide. Od 2010. godine, ISS-u su se dodale i druge uloge, kao što su komercijalni letovi, diplomatska i obrazovna svrha.

16. ISS kruži oko Zemlje brzinom od 28.000 km na sat. Prema NASA-inim izvorima, “članovi posade dožive 15 ili 16 izlazaka i zalazaka Sunca svaki dan.”

17. Nije svaki pojedinac koji je posjetio ISS bio pod pokroviteljstvom države ili svemirske agencije. Sedam takozvanih “svemirskih turista” su sami finansirali svoje multimilionske izlete i dobili priliku da posjete Međunarodnu svemirsku stanicu.

18. Iako se svemirska stanica često poredi (uključujući i ovaj članak) sa šestosobnim stanom, ISS nema tradicionalne sobe. Umjesto toga, šest sobica veličine telefonske govornice služe kao prostor za spavanje ili kao privatni prostor za svakog člana posade.

19. Svemirska stanica se nalazi u orbiti oko Zemlje na visini od 360 kilometara, iako otpor atmosfere mijenja stvarnu visinu i po nekoliko kilometara.

20. ISS je nevjerovatan tehnološki poduhvat, ali je takođe i simbol kraja Hladnog rata i međunarodnog razumijevanja. Prema NASA-i, “Na projektu radi više od 100.000 ljudi i više od 500 kompanija i svemirskih agencija. Do sada je ukupno 68 država uključeno u istraživanja na Međunarodnoj svemirskoj stanici.