Ljudi i događaji - 9. maj

Radio i televizija Crne Gore podsjećaju na događaje koji su obilježili današnji dan.

Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope obiljeležavaju se danas. Dan pobjede nad fašizmom obiljeležava se u znak sjećanja na 9. maj 1945. godine, kada je kapitulacijom nacističke Njemačke okončan Drugi svjetski rat u Evropi. Toga dana njemački feldmaršal Vilhelm Kajtel potpisao je u Berlinu završni dokument o okončanju Drugog svjetskog rata. U ime saveznika dokument su potpisali sovjetski maršal Georgij Žukov i britanski general Artur Teder. Deveti maj istovremeno se obilježava i kao Dan Evrope, pošto je tog dana 1950. godine ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka bez sukoba među evropskim zemljama. Sljedeće godine osnovana je Evropska komisija za ugalj i čelik, koja je potom prerasla u Evropsku ekonomsku zajednicu, a 1991. godine u Mastrihtu je proglašena Evropska unija.

1805. 

Umro je Fridrih Šiler, jedan od najvećih njemačkih i svjetskih pjesnika. Veliku slavu stekao je dramama ,,Razbojnici”, ,,Don Karlos” i ,,Vilijem Tel”, koje su i danas na repertoarima svjetskih pozorišta.                                                                   

1904.

Osnovana je kao akcionarsko društvo  prva „Zetska štedionica“. Bila je to, nakon Nikšićke – osnovane 1901. godine, druga štedionica u Crnoj Gori. Zetska štedionica preimenovana je u Podgoričku banku 15. januara 1906.

1942.

Na Petrovoj glavici u blizini hrama Sv. Vasilija Ostroškog u Nikšiću, strijeljan je sa grupom komunista narodni heroj Čedomir Ljubo Čupić. Ostao je poznat po hrabrom držanju na sudu i prilikom strijeljanja. Čupićeva fotografija na kojoj je ovjekovječen njegov osmijeh dok je slušao smrtnu presudu obišla je svijet i postala simbol otpora fašizmu.

1948. 

Komunistička partija Jugoslavije odbacila je optužbe sovjetskih komunista i Staljina protiv politike jugoslovenskog rukovodstva. Uslijedila je Rezolucija Informbiroa i višegodišnji politički i ekonomski pritisak sovjetskog bloka na Titovu Jugoslaviju.