NA DANAŠNJI DAN...

"Ljudi i događaji" - 25. maj

"Ljudi i događaji" Radija i Televizije Crne Gore podsjeća na najvažnije događaje koji su se dogodili na današnji dan.

25. maja 1786.

u zatvoru u Amsterdamu izvršio je samoubistvo pustolov i pisac, konte Stefan Zanović. Rođen je u Budvi 1751, pisao je pjesme, drame, istorijsko-političke spise, epistolarnu prozu. Najpoznatije djelo su „Turska pisma“. Pisao je na francuskom i italijanskom jeziku.

25. maja 1810. godine

u Rio de la Plati u Argentini počela je pobuna protiv španskog kolonijalnog režima. Taj dan se proslavlja kao Dan nezavisnosti Argentine, mada je nezavisnost formalno proglašena 1816.

25. maja 1828.

rođen je crnogorski knjaz Danilo Petrović, prvi svjetovni gospodar Crne Gore iz dinastije Petrović - Njegoš. Na zahtjev knjaza Danila, crnogorski Senat donio je akt o proglašenju Crne Gore za knjaževinu, što je priznala Rusija. Tim činom knjaz Danilo je izvršio političku sekularizaciju – odvojivši crkvenu, odnosno duhovnu vlast od svjetovne. U namjeri da Crnu Goru modernizuje, izvršio je niz reformi, reorganizovao vojsku, donio Zakonik kojim je definisao unutrašnji život knjaževine, odupro se Prvom pohodu Omer-paše Latasa na Crnu Goru, izvojevao pobjedu na Grahovcu, kojom je doprinio jačanju ugleda Crne Gore u Evropi i potvrđivanju njenog suvereniteta i nezavisnosti. Knjaz Danilo ubijen je u Kotoru 13. avgusta 1860. godine.

25. maja 1889. godine

rođen je ruski inžinjer avijacije Igor Ivanovič Sikorski. Izumio je helikopter i avion sa više motora .Njegova korporacija Sikorski i danas je jedan od vodećih proizvođača helikoptera.

25. maja 1897.

u Lugovima kod Kolašina rođen je Radosav Medenica, germanista, književni kritičar, prevodilac i pisac udžbenika i jedan od pokretača časopisa "Istorijski zapisi". S njemačkog je preveo Gezemanovo djelo "Čojstvo i junaštvo starih Crnogoraca".

25. maja 1908.

počeo je sudski proces 49-orici optuženih za namjeru likvidacije crnogorskog knjaza Nikole, ministara i članova porodice Petrović - Njegoš, te pokušaja državnog puča u Crnoj Gori. Proces poznat kao suđenje učesnicima "bombaške afere" vođen je na Cetinju i trajao je do 13. juna iste godine.

25. maja 1915. godine

završena je bitka za grad Ipr u Belgiji u Prvom svjetskom ratu, gdje je poginulo i ranjeno 105.000 ljudi. Njemci su tokom ove bitke prvi put upotrebili otrovni gas koji je po tom gradu dobio naziv iperit.

25. maja 1930.

u Podgorici je iz štampe izašao prvi broj nedjeljnika "Zeta", izuzetno značajnog glasila u Crnoj Gori između dva svjetska rata. Koncepcijski je bio okrenut interesima radničkog pokreta i otvoren za pripadnike i simpatizere političkih stranaka ukinutih šestojanuarskom diktaturom Aleksandra Karađorđevića. Osnivač lista bio je je Jovan-Jozo Vukčević s braćom Mitrom i Stevanom.

25. maja 1957.

Dan mladosti 25. maj bio je praznik kojim se slavio Titov rođendan. Na taj dan, mladići i djevojke iz cijele bivše Jugoslavije, okupljali su se u Beogradu, na stadionu JNA, kako bi Josipu Brozu predali štafetu mladosti - svojevrstan simbol predanosti njegovim tekovinama.

25. maja 2001.

amerikanac Erik Vajhenmajer prva je slijepa osoba koja je osvojila Mont Everst, na koji se popeo zajedno sa Šermanom Bulom, 64-godišnjim ljekarom, koji je tako postao najstarija osoba koja je osvojila ovaj vrh.