Jelena Milutinović [ Portal RTCG ]

KUSLEVOVA KUĆA

Otvorena izložba “Crna Gora u osmanskim arhivskim dokumentima”

U okviru “Podgoričkog kulturnog ljeta” sinoć je u Podgorici, u Kuslevovoj kući otvorena izložba “Crna Gora u osmanskim arhivskim dokumentima”.

Na otvaranju su govorili Ivana (Nina) Vukčević Ćupić, direktorica JU Muzeji i galerije, Abdurrahim Turner koordinator Instituta "Yunus Emre", Ugur Altug profesor, kao i ambasador Turske u Crnoj Gori Bariš Kalkavan.

Postavku čine dokumenti koji su preživjeli od daleke istorije do današnjih dana, i otkrivaju različite aspekte odnosa Crne Gore i Osmanskog carstva.

Ovi dokumenti su, kako je kazao Turner, više od istorijskih zapisa odnosa dvije države koji datiraju od 14. vijeka.

"U vrijeme vladavine sultana Mehmeda Fatiha, čitava teritorija postepeno počne da otpada pod hegemoniju osmanske vlasti. Osmanska hegemonija, nekada u miru, a nekada sa borbama, trajala je sve do Berlinskog kongresa 1878. godine, kada Crna Gora stiče nezavisnost", objašnjava Turner.

Ističe da su osmansko-crnogorski odnosi sa svojom dugom istorijskom prošlošću stvorili zajedničko iskustvo i značajno društveno i kulturno nasljeđe, te da postavka ove izložbe upravo prikazuju te odnose.

Profesor Altug, koji je radio na ovoj arhivskoj građi, objašnjava da se iza ove postavke nalazi veliki trud, čitanje i slaganje dokumenta kojih je bilo preko milijardu.

Direktorica JU Muzeji i galerije Nina Vukčević podsjetila je da je u Istanbulu ove godine obilježeno 145 godina uspostavljanja diplomatskih odnosa između Crne Gore i Turske.

"Bogata istorija međusobnih odnosa ostavila je raznovrsnu referentnu arhivsku građu koja je dio zajedničke kulturne baštine i istorijskog nasleđa. Večeras smo u prilici da pogledamo dio građe u okviru izložbe Crne Gore u osmanskim arhivskim dokumentima. Ovo je značajan iskorak u pravcu saradnje na polju arhivistike između naših institucija i od posebnog značaja za naučnu i stručnu javnost dvije države", istakla je Vukčevićeva.

Među dokumentima koji su dio izložbene postavke nalazi se pismo rumelijskog beglerbega. U pismu se navodi da je Ivan Crnojević, gonjen nakon osvajanja Skadra, zapalio tvrđavu na Žabljaku i pobjegao. Tad se povukao na planinu Hoti.

Tu je i katastarska knjiga Skadarskog sandžaka, izrađena 1485. godine i uključuje nahije, Kuče, Bjelopavliće, Cebel-i Hut (Planine Hoti), Pipere i Podgoricu.

Tu je i dokument o Šćepanu Malom, koji je kako piše, došao u Crnu Goru iz Rusije, podijelio crnogorskim pobunjenicima i municiju koje je donosio gruzijski ruski general po imenu Dogorak; knjiga džizija (poreza) koja
sadrži stanovnike Crne Gore i njihovo naslijeđe, popisane od strane sandžačkog bega Skenderbega Crnojevića; oficijalna nota (pismo) Vaseljenske patrijaršije o teritoriji iz Crne Gore iz 1755. godine, dekret napisan rumelijskom namjesniku Mehmed paši u vezi utvrđivanja neophodnih popravki na Barskoj tvrđavi i o odnosima Rusije i Austrije sa Crnom Gorom iz 1852. godine.

Postavka dokumenta pokazuje blizak odnos vladara Osmanskog carstva i Crne Gore pa se mogu pronaći i spisi poput zahvalnice crnogorskog knjaza za ukazanu čast prilikom posjete Dersaadet-u.

Tu je i dokument koji pokazuje da je poslat brod da preveze crnogorskog knjaza koji je tražio da se sastane sa Sultanom u Istanbulu ali i oni spisi u kojima se izražava zadovoljstvo za 100 lira koje je crnogorski knjaz donirao žrtvama zemijotresa u Dersaadet-uu (Istanbul) preko Ambasade na Cetinju, ali i ona koja govore o pomoći Vladi Crne Gore, koja je zbog suše bila u finansijskim problemima (1892. godina), kao i čestitka sultana Abdulhamid kralju Nikoli povodom Nove godine.

Postavku možete pogledati još danas.