Туфик Софтић

NjEGOVO DJELO NASTAVLjA DA ŽIVI

Stevan Labudović proslavio Berane, CG i bivšu SFRJ

Predsjednik Organizacije boraca narodnooslobidilačkog rata Berane (OBNOR) Petar Labudović prisustvovaće večeras u Beogradu premijeri dokumentarnih filmova rediteljke Mile Turajlić, koji su bazirani na do sada nikada prikazanim detaljima iz arhivskog materijala ličnog snimatelja Josipa Broza Tita, Beranca Stevana Labudovića.

On je Portalu RTCG kazao da je ponosan na to što Društvo prijatelja Alžira ne zaboravlja ulogu koju je njegov stric, Stevan, zvani Šćepo, imao u jednoj epohi borbe protiv fašizma i kasnije kao aktivni učesnik i snimatelj Alžirske revolucije.

"Stevan je bio veliki čovjek, prije svega, pa zatim veliki prijatelj Josipa Broza i ostalih lidera pokreta nesvrstanih. Evo, i pet godina poslije njegove smrti, Šćepova uloga i djelo se ne zaboravljaju i ostaće i dalje da žive kroz filmove koje je snimila rediteljka Mila Turajlić", kazao je Petar.

Stevan Labudović je rođen 28. decembra 1926. godine u Beranama, gdje je završio osnovnu školu. Gimnaziju je pohađao u rodnom gradu, maturirao je u Smederevskoj Palanci. Kao desetogodišnjak je počeo da se bavi fotografijom.

Poslije završene filmske škole počeo je da radi u "Filmskim novostima" gdje je radio kao filmski snimatelj sve do penzionisanja. Fotografisao je znamenite ličnosti i događaje, bio u pratnji predsjednika Josipa Broza Tita, pratio rad konferencija Organizacije Ujedinjenih nacija u Njujorku, konferencije Pokreta nesvrstanih, i mnoge druge.

Kao lični snimatelj pratio je Tita u Burmi, Indiji, Indoneziji, Egiptu, Velikoj Britaniji, Etiopiji i Sjedinjenim Američkim Državama, kao i na svim drugim putovanjima.

U rodnim Beranama napravio je brojne zapise i fotografije, među kojima je najznačajnija reportaža o posjeti Urha Kekonena, predsjednika Finske ovom gradu u Crnoj Gori 1963. godine, kada su finski inženjeri tadašnjem Ivangradu gradili fabriku celuloze i papira.

Među velikane filmske umjetnosti uvrstio ga je njegov rad tokom Alžirske revolucije. U Alžiru je boravio tri i po godine, gdje je napravio ogroman broj filmskih reportaža i fotografija o borbi oslobodilačkog pokreta alžirskog naroda.

Za ogroman doprinos i zasluge za pobjedu revolucije dobitnik je najznačajnijih vojnih i državnih odlikovanja NDR Alžira, i jedan od najcjenjenijih prijatelja Alžira, o čemu svjedoči i kumstvo sa Huari Bumedijenom, bivšim predsjednikom Alžira, te dugogodišnje prijateljstvo sa Abdelazizom Buteflikom.

Stevana Labudovića, svog nacionalnog heroja, Alžir nije zaboravio. Njagova kamera, originalni filmovi i fotografije izloženi su u Istorijskom muzeju u Alžiru, u Sali velikana, i u Vojnom muzeju. 2007. godine postao je dobitnik Plakete zahvalnosti za rad. Nacionalni arhiv Alžira je utvrdio da je tokom svog rada Stevan Labudović snimio 83 kilometra filmske trake, 27 filmova i 274 fotografije, iz perioda 1959-1962. godine.

Njegov rodni grad odužio mu se kada mu je Opština Berane 2016. godine, dodijelila najviše priznanje, nagradu „21. jul“.

Tom povodom on je organizovao u Beranama izložbu „Srpsko vojno groblje Deli Ibrahim u Alžiru“ koju je bez zvaničnog protokola, otvorio ambasador Alžira u Crnoj Gori i Srbiji.

Bio je to posljednji dolazak Stevana Labudovića u njegovo rodno Berane, koji je izazvao veliku pažnju, a mnogi Beransci su tada prvi put čuli za ovog velikog, a ipak skromnog čovjeka, koji je proslavio ne samo Berane i Crnu Goru, nego ondašnju SFRJ.

Stevan je preminuo 2017. godine u 91. godini, ali njegovo djelo ostaje da živi, a rediteljka Mila Turajlić je, u druženju sa njim, tokom posljednjih godina života, pronašla veliki filmski i fotografski materijal koji je do sada bio nepoznat, i snimila dva filma.