21. MAJ (4)

B.Vojičić: Amfilohijevo NE satani

Srpski mediji objavljuju mapu Crne Gore na kojoj su obilježeni djelovi koji će pripasti “Velikoj Albaniji” uz propratni tekst da je to "cena albanske podrške režimu Mila Đukanovića." Ispod mape piše da se "sve što je obeleženo žutom bojom na primorju nalazi u glavi svakog Crnolatinaša i u vekovnim snovima Crne katoličke internacionale" a sve što je obeleženo zelenom bojom predstavlja dio "Islamske transverzale."

Пише: Види све колумне

Srpski mediji su permanentno podgrijevali strah od referenduma. Jedna od dežurnih tema bila je "seoba Srbalja" kojom je potencirano upozorenje da će se, u slučaju Đukanovićeve pobjede i proglašenja nezavisnosti, dio crnogorskih građana iseliti u Srbiju. Tvrdilo se da će se u tom slučaju, sjeverni dio Crne Gore otcijepiti i pripojiti Srbiji. U takav scenario uključuje se i Boka Kotorska koja će "tražiti svoju autonomiju ako Crna Gora bude nezavisna."

Slobodan Vuksanović, ministar prosvjete u Vladi Srbije upozorio je crnogorske roditelje čija se djeca školuju u Srbiji da će studije poskupiti kao i udžbenici postavljajući im i pitanje – "kako misle da svršeni studenti nastave svoje profesionalne karijere u Srbiji nakon crnogorske nezavisnosti?" On je naglasio da roditelji crnogorskih studenata treba da budu "istinito informisani o svim pravnim i životnim konsekvencama eventualnog razdvajanja Srbije i Crne Gore."

Reagujući na to, crnogorski ministar prosvjete Slobodan Backović kaže da je “dobro što u Srbiji iskazuju zabrinutost što će se desiti našim građanima poslije osamostaljenja Crne Gore, ali je u najmanju ruku čudno da se ta zabrinutost ispoljava kroz prijetnje i sijanje straha od promjena, i to na osnovama čiste manipulacije. Sve u skladu sa stereotipom da Srbija građane Crne Gore hrani, školuje, daje udžbenike, zapošljava, liječi besplatno, pa ćemo poslije osamostaljenja ostati bez svega toga, odnosno nećemo moći platiti i preživjeti."
Objavljen je mapa Crne Gore na kojoj su obilježeni djelovi koji će pripasti “Velikoj Albaniji” uz propratni tekst da je to "cena albanske podrške režimu Mila Đukanovića." Ispod mape piše da se "sve što je obeleženo žutom bojom na primorju nalazi u glavi svakog Crnolatinaša i u vekovnim snovima Crne katoličke internacionale" a sve što je obeleženo zelenom bojom predstavlja deo "Islamske transverzale." Spekuliše se i sa vojskom, tvrdnjama da je u Crnoj Gori u toku "razvrstavanje oficira po nacionalnoj osnovi" da se od "deklarisanih Crnogoraca stvara jezgro buduće republičke vojske" kao i da "oficirima srpske nacionalnosti dva meseca kasne plate."

Isticano je da su Bošnjaci za državnu zajednicu sa Srbijom, a Muslimani protiv tako da se "zbog nepostojanja ubedljive većine muslimansko-bošnjačkom korpusu pripisuje moć da prevagne u donošenju odluke o državnom statusu."

Na tribini "Crna Gora i referendum" koju su organizovali udruženje "Knez Miroslav" i Srpski sabor "Dveri", ocijenjeno je da u Crnoj Gori vlada medijski mrak, kao i da vlast u Crnoj Gori uvodi anarhiju i bezakonje, gazi demokratska načela i ukida vladavinu prava, "razara zajedničke duhovne i državne vrednosti i jedinstven identitet naroda i destabilizuje čitav region".

U medije se ubacuje i "slovenački model" sticanja nezavisnosti koji će navodno primijeniti Crna Gora. Provladina “Politika” na prvoj strani otkriva "tajnu strategiju" vladajuće crnogorske partije, pozivajući se na dokument dobijen iz Demokratske srpske stranke. U tekstu se tvrdi da će se, u slučaju neuspjeha referenduma primijeniti slovenački model odvajanja. Dalje se konstatuje – "nejasno je da li autori ovog dokumenta podrazumevaju i rat, kao što je bio slučaj u Sloveniji.” Mediji tvrde i da "EU lobira za Đukanovića" preko izaslanika za Srbiju i Crnu Goru Jelka Kacina. Kacin je pokrenuo proceduru za usvajanje rezolucije o crnogorskom referendumu i nezavisnosti: "Plan je da rezolucija bude usvojena neposredno pre referenduma kako bi Brisel pozvao sve građane na referendum i opoziciji stavio do znanja da bojkot referenduma neće podriti legitimitet rezultata izjašnjavnja građana."

Srpski zvaničnici su nakon sticanja nezavisnosti Crne Gore, lansirali i tezu o potrebi da Crna Gora uvede dvojno državljanstvo za Srbe. Tim povodom Vojislav Vukčević, ministar za dijasporu u Vladi Srbije izjavljuje: "Kada se već politika referenduma gradila na tezi da je biti sa Srbijom samo šteta za Crnu Goru, onda otkuda moralno pravo vlastima u novoj državi da sprečavaju najmanje 185.000 onih koji su se izjasnili za zajedničku državu i verovatno se izjašnjavaju kao Srbi, da uzmu i srpsko državljanstvo. Dešavanja na Balkanu, pa i poslednja sa Crnom Gorom, raspršila su narod na sve strane, pogotovo Srbe, i logično je da oni danas traže neki papir kako ne bi u potpunosti izgubili vezu sa zemljom čijem narodu pripadaju."

Predsjednik Odbora za bezbjednost Skupštine Srbije Milorad Mirčić (Srpska radikalna stranka) je optužio Crnu Goru da radi na nasilnom odvajanju po receptu "albanskih terorista", a kroz formiranje "Oslobodilačke vojske Crne Gore":" Po svaku cenu crnogorska klika želi da izazove nemire i zato kreće u kampanju protiv vojske i stvaranje paravojnih jedinica."General Milan Simić tvrdi da je "crnogorska secesija početak fragmentarizacije srpskog nacionalnog prostora", te da je jasna "žurba u preuzimanju funkcije komandovanja vojskom." Simić konstatuje da je "Srbija ostala bez mora" i najavljuje pripreme za nove referendume.

Đorđe Vukadinović, glavni urednik časopisa "Nova srpska politička misao" veli da je Milo Đukanović, uz nesebičnu asistenciju međunarodne zajednice, "zalepio šamar čitavoj srpskoj političkoj eliti." On dovodi u pitanje stranačko zalaganje predsjednika Srbije, jer je Tadić čestitao Đukanoviću referendumsku pobjedu pozivajući se na novu realnost u srpsko-crnogorskim odnosima: "Koštunica ostaje u velikom problemu. Svesni su toga i u Briselu pa mu ne uzimaju za zlo što nije čestitao Podgorici. Po ko zna koji put on je obmanut od ‘prijatelja’ iz međunarodne zajednice i sopstvenog okruženja."

Nacionalistička matrica koja se koristila nakon osamostaljivanja bivših jugoslovenskih republika devedesetih godina o potrebi zaštite srpskog naroda, ponavlja se i nakon crnogorskog referenduma. Miša Đurković, naučni saradnik Instituta za evropske studije u Beogradu, pozdravlja spremnost Srba u Crnoj Gori da traže garancije za zaštitu svojih prava od međunarodnih institucija. U tome bi, po Đurkoviću, pomoglo stvaranje snažne prozapadne srpske partije kao i otvaranje, pored ambasade, srpskog kulturnog centra u Podgorici "kao centra srpskog identiteta koji će pomagati prosvetno i kulturno uzdizanje Srba." Đurković traži i da se ne izgubi medijska pažnja za Srbe u Crnoj Gori, "kao što se to desilo u Republici Srpskoj, te da se dvojnim državljanstvom Srbima iz Crne Gore "omogući školovanje srpske dece na srpskim univerzitetima."

U intervjuu sa Slavenkom Terzićem, u provladinon listu “Politika” u naslovu se ističe njegova osnovna teza – "Novi crnogorski nacionalizam". Terzić ovu tezu pojašnjava na sljedeći način: "Novi crnogorski nacionalizam raskida sa opštepoznatom istorijom, kulturom i tradicijom Crne Gore. Taj nacionalizam čini suštinu ideološkog projekta današnje vlasti u Crnoj Gori a korene mu treba tražiti u delima austrougarskih i velikohrvatskih ideologa".

S kakvom je nervozom i nezadovoljstvom zvaničan Beograd dočekao rezultat referenduma o nezavisnosti ilustruje i izjava savjetnika premijera Koštunice Aleksandra Simića koji je oštro kritikovao beogradsku organizaciju za praćenje izbora CESID, pozivajući na njeno krivično sankcionisanje zbog prognoze, nakon zatvaranja birališta, da je za nezavisnost glasalo 56,3 odsto izašlih glasača: "Ne bi me iznenadilo da neko podnese krivičnu prijavu protiv CESIDa. To što je učinio CESID je nešto što spada u najbolje tradicije scenarija separatizma Mila Đukanovića."

ULOGA SPC: Mitropolit Amfilohije u susret izjašnjavanju crnogorskih građana na referendumu pozvao je građane da kažu „Da“ dobru, ljubavi prema Bogu i bližnjima, a „Ne“ razbratništvu, onomo što nas odvaja od Boga i jedne od drugih. Činilo se da se radi o biblijskim porukama, ali su u tom trenutku imale vrlo priktičan cilj. Nedjeljko Rudović je u nedjeljniku „Vreme“ (18.maj 2006) piše o Amfilohijevom ’Da’ i ’Ne“: “Mitropolit Crnogorsko-primorski Amfilohije, najveći autoritet za pristalice očuvanja državne zajednice, nije se primjetnije miješao u kampanju, ali prošle sedmice nije odolio da se ne oglasi. Pošto je dolazeći na liturgiju u obnovljenoj crkvi Svetog arhangela Mihaila u selu Zavala kod Podgorice vidio riječ DA ispisanu na putu i pored puta, Amfilohije je pozvao građane da "kažu DA dobru, ljubavi prema Bogu i bližnjima, vječnoj Božanskoj svjetlosti koja obasjava svakog čovjeka koji dolazi u ovaj svijet". On se, međutim, pozvao i na riječi apostola Pavla koje upućuju i na to da ima i naše NE. "Naše NE satani, grijehu i smrti, svim lažnim ideologijama koje truju ljudsku dušu i koje grabe iskru božanstvenu i sele je u skotsko mrtvilo. Da kažemo NE satani-čovjekoubici koji truje i pomračuje ljudski um, zlobi i zavisti, tome demonskom nasleđu koje ugrožava ljudsko dostojanstvo. Kažimo NE bezakonju, klanjajući se zakonu Božjem. Da kažemo NE razbratništvu. Da kažemo NE svemu onome što nas odvaja od Boga i jedne od drugih, što razara jedinstvo naroda Božjeg za koje je žrtvovano sve što smo imali časno i čestito kroz našu istoriju", bile su mitropolitove riječi koje citira “Vreme”. Iako se radi o vjerskim porukama, jasno je našto cilja mitropolit Amfilohije “Ne” razbratništvu i podjelama kad treba da se odluči na referendumu”.

Srpska pravoslavna crkva imala je isti stav o referendumu kao i zvanična srpska politika koja se otvoreno zalagala protiv nezavisnosti, a za državno jedinstvo sa Crnom Gorom. U pismu predsjedniku SCG Svetozaru Maroviću patrijarh srpski Pavle insistirao je na jedinstvu SCG i očuvanju zajedničke države kao vitalnom potrebom i suštinskim interesom svih građana i naroda u cjelini, što je značajno za "budućnost Kosova": "Razbijanje vekovima izgrađivanog i neizmernim žrtvama plaćenog narodnog i državnog jedinstva ne može doneti ništa dobro. Naprotiv, razbijanje zajednice može izazvati dalekosežne štetne posledice i u budućnosti ugroziti narod i njegovu slobodu i u Srbiji i u Crnoj Gori."

Reagujući na patrijarhovo pismo, crnogorski premijer Milo Đukanović je izjavio da, "nije riječ o razbijanju niti o bilo kakvoj destrukciji, nego o namjeri Crne Gore da na demokratski način i poštujući evropska pravila i ponašanja uradi ono što smatra da je za nju najbolje. Pripadamo onoj većini koja smatra da je za nas najbolje da obnovimo svoju državnu kuću i da sa tim štitom nastavimo da ostvarujemo punu evropsku i evroatlantsku integraciju."

“Vijeće narodnih skupština” koje je formirano po direktnom nalogu Srpske pravoslavne crkve usvojilo je Deklaraciju o zajedničkoj državi, istovjetnu onoj koju je donio i Pokret za zajedničku državu na osnivačkoj skupštini. Crkva je, uoči formiranja Pokreta za zajedničku državu, više puta okupljala lidere srpskih opozicionih stranaka u Crnoj Gori, kako bi kanalisala politički teren za djelovanje te organizacije.Srpska narodna stranka, koja je na septembarskim parlamentarnim izborima 2006. bila nosilac Srpske liste, najradikalnija srpska stranka u Crnoj Gori i članica Pokreta, za Srbe traži sopstveni parlament, budžet, institucije, nastavu na srpskom jeziku i frekvencije za srpske elektronske medije. Pokret za zajedničku državu koji je okupio sve srpske nacionalističke snage u sprezi sa Srpskom pravoslavnom crkvom stalno ističe tezu da su Crnogorci Srbi i da pokušaj "dukljanizacije i montenegrizacije Crne Gore kao istorijska sramota neće uspeti". Lansira se i stara tvrdnja da su Srbija i Crna Gora dvije srpske države (akademik Ljubomir Tadić) odnosno da je referendum "zajapurena mržnja prema pravoslavnom krstu i slovenstvu" (Miro Vuksanović).

Nastavlja se...