M.M.Lj.

"Značajni rezultati CBCG na planu očuvanja i unapređenja finansijske stabilnosti"

Centralna banka Crne Gore ostvarila je značajne rezultate na planu očuvanja i unapređenja finansijske stabilnosti, konstatovao je Savjet CBCG koji je usvojio Godišnji izvještaj o raduza 2024. godinu. Istaknuto je da je prethodna godina bila obilježena intenzivnim institucionalnim i regulatornim reformama i snažnim iskoracima ka usklađivanju sa standardima Evropskog sistema centralnih banaka.  

U Izvještaju se navodi da su u 2024. godini, uprkos izazovima u domaćem i eksternom okruženju, zabilježeni pozitivni trendovi u bankarskom sektoru.

“Uključujući rast aktive (7,7%), kredita (13,3%), kapitala (8,6%) i depozita (6,7%). Učešće nekvalitetnih kredita i potraživanja u ukupnim kreditima i potraživanjima iznosilo je 3,5%, na dan 31.12.2024, što je najniži nivo u posljednjih 15 godina”, navodi se u saopštenju.

Istaknuti su strateški iskoraci na planu modernizacije sistema, uključujući pristupanje Crne Gore SEPA području u novembru 2024. godine, čime su obezbijeđeni preduslovi za jeftinije, brže i sigurnije platne transakcije za građane i privredu.

“Posebno je naglašena važnost nastavka aktivnosti na razvoju nacionalnog sistema instant plaćanja, kroz implementaciju TIPS klon projekta, uz zadržavanje visokog nivoa profesionalizma i posvećenosti”, kazali su iz CBCG.

Članovi Savjeta su takođe ukazali na značaj regulatornih aktivnosti sprovedenih tokom 2024. godine, u cilju usklađivanja domaćih propisa sa pravnom tekovinom EU, posebno u segmentima od ključnog značaja za poslovanje finansijskog sektora.

“Posebno je apostrofiran značaj izrade Mape puta finansijskog sektora ka održivim finansijama i Smjernica za ESG rizike u kreditnim institucijama, kao i usvajanja prvog sveobuhvatnog Strateškog plana CBCG 2025‒2028, fokusiranog na jačanje finansijske stabilnosti, digitalnu transformaciju, integraciju u EU i razvoj ljudskih resursa”, navodi se u izvještaju.

Izvještaj sadrži i pregled supervizorskih aktivnosti CBCG sprovedenih u 2024. godini, kroz koje su identifikovani i pažljivo analizirani potencijalni rizici, na osnovu čega su preduzimane preventivne mjere u cilju očuvanja finansijske stabilnosti.

“Istaknuto je i uspješno finansijsko poslovanje CBCG u 2024. godini, koje je rezultiralo ostvarenjem neto dobiti od 12,2 miliona eura, od čega je skoro 5 miliona prenijeto u državni budžet, uz podsjećanje da nezavisni revizor, već četvrtu godinu zaredom, nije imao nijednu preporuku na finansijsko poslovanje CBCG”, navodi se u soapštenju.

Savjet je posebno ukazao na važnost aktivnosti koje CBCG sprovodi u cilju jačanja transparentnosti, finansijske edukacije, inkluzije i društvene odgovornosti, koje su važan doprinos sveobuhvatnom razvoju finansijskog sistema i njegovoj održivosti.

Na sjednici je razmatran i Izvještaj o stabilnosti finansijskog sistema u 2024. godini, u kojem se navodi da su sistemski rizici na kraju prošle godine ostali na umjerenom nivou.

“Uprkos usporenom ekonomskom rastu, finansijska stabilnost je očuvana, pri čemu je rizik uslovljen globalnom geopolitičkom situacijom blago naglašen, kao i ciklični rizici u vezi sa tržištem nekretnina, dok su rizici iz fiskalne sfere mjereni nivoom javnog duga i njegove otplate ocijenjeni kao umjereni. “ 

Savjet je usvojio i Izvještaj o stabilnosti cijena u 2024. godini, u kome je istaknuto da je u prethodnoj godini nastavljen trend usporavanja inflacije.

“Prema podacima MONSTAT-a, potrošačke cijene u periodu januar – decembar 2024. godine bile su u prosjeku više za 3,3% u poređenju sa istim periodom prošle godine. Najveći doprinos rastu prosječne godišnje stope inflacije dale su cijene iz kategorija „stanovanje, voda, struja, gas i druga goriva“, „odjeća i obuća“, „hrana i bezalkoholna pića“ i „restorani i hoteli“. Prema ekspertskoj procjeni CBCG, inflacija u 2025. godini kretaće se u rasponu od 1,6% do 3,6%, sa centralnom projekcijom od 2,6%”, konstatovao je Savjet.

Savjet je usvojio i Odluku o adekvatnosti kapitala kreditnih institucija kojom se vrši usklađivanje sa izmjenama Zakona o kreditnim institucijama i regulativom Evropske unije.

“Usvajanjem ove odluke u domaći regulatorni okvir se transponuju odredbe CRR III regulative – novog evropskog propisa koji dodatno jača zahtjeve za kapitalom i upravljanje rizicima u bankarskom sektoru”, navodi se u saopštenju.

Ovim je napravljen značajan iskorak u kontekstu kontinuiranih napora CBCG da dostigne punu ekvivalentnost sa paketom propisa koji je na snazi u Evropskoj uniji.

“Primjena Odluke, koja je predviđena od 1. januara 2026. godine, doprinijeće jačanju otpornosti bankarskog sektora i njegovom usklađivanju sa savremenim evropskim nadzornim standardima.”

Na današnjoj sjednici je donijeto rješenje o izdavanju dozvole za rad mikrokreditnoj finansijskoj instituciji „Flex Credit“ DOO Podgorica.

Savjet je na današnjoj sjednici razmatrao i usvojio i Izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike Centralne banke za mart-april 2025. godine, Kvartalni izvještaj o poslovanju banaka u Crnoj Gori (I kvartal), Kvartalni izvještaj o poslovanju pružalaca finansijskih usluga u Crnoj Gori (I kvartal) i Izvještaj o rezultatima ankete o kreditnoj aktivnosti banaka za prvi kvartal 2025. godine, kao i ostale materijale iz domena svoje nadležnosti.