Marko Vešović

EU traži uništenje svih zaplijenjenih cigareta iz Bara

Ambasador Evropske unije Johan Satler saopštio je juče da EU očekuje od Crne Gore da uništi sve zaplijenjene cigarete u Luci Bar.

Preko hiljadu i po tona duvanskih proizvoda koji su zaplijenjeni 2022. godine u Slobodnoj zoni Luke Bar i dalje čekaju na uništavanje.

Sada je sve pitanje odluke na koji način će ta ogromna količina cigareta biti uništena.

Evropska komisija je ranije upozoravala da je zabrana skladištenja duvanskih proizvoda u Slobodnoj zoni Luke Bar stupila na snagu u maju 2022. godine te da je to dovelo do dotad nezabilježene zapljene količine cigareta, koje su njihovi vlasnici ostavljali na tom mjestu.

Vlade koje su formirane nakon političkih promjena 2020. godine pokrenule su aktivnosti da se suzbije šverc cigareta preko Luke Bar.

Prve informacije o vrlo vjerovatno fiktivnom izvozu miliona šteka cigareta iz Luke Bar u Libiju pojavile su se još 2015. i 2016. godine, ali uprkos medijskim izvještajima i krivičnim prijavama, tadašnje tužilaštvo nikada nije reagovalo. U toku 2020. i početkom 2021. godine, kompanija Playmaker – LLA 14 u vlasništvu Đorđija Pavićevića i carinici u Slobodnoj zoni Luke Bar, Ivana Kovačević i Veljko Đuričić, falsifikovali su dokumentaciju o izvozu preko 24 miliona šteka cigareta u Libiju. Zvanični podaci do kojih je došao MANS otkrivaju da te cigarete nikada nisu ukrcane na brodove, već su oni dolazili u Bar isključivo da bi utovarili prazne kontejnere i produžili u obližnje luke. Istraga tužilaštva u ovom predmetu je obuhvatila samo manji dio od ukupno 14 slučajeva fiktivnog izvoza cigareta koje otkriva MANS.

Do konkretnih akcija zapljene cigareta došlo je nakon što je ranija britanska ambasadorka u Crnoj Gori Karen Medoks saopštila u martu 2022. godine, da se samo preko Luke Bar svake godine prokrijumčari više od dvije milijarde cigareta koja dospijevaju na tržišta Evrope.

Dio vlasnika cigareta koje su i dalje uskladištene u Luci Bar pokrenuli su postupke pred Upravnim sudom Crne Gore sa zahtjevom da im budu vraćene, ali su sudovi te zahtjeve odbacili. 

Raniji pokušaj komisijskog uništavanja zaplijenjenih cigareta završilo se neslavno po Vladu Crne Gore i dio njenih službenika koji su najviše promovisali borbu protiv šverca cigareta. Kako je pokazala kasnija istraga, nakon uništavanja dijela cigareta pred kamerama, kome su prisustvovali najviši državni zvaničnici, uključujući i premijera, jedan kamion je nestao zbog čega je uhapšeno više službenika carine i tadašnji direktor Uprave carina Rade Milošević.

Šverc cigareta preko Crne Gore počeo je uvođenjem međunarodnih sankcija tadašnjoj SRJ početkom devedesetih godina. Dok su tadašnje vlasti Demokratske partije socijalista (DPS) Mila Đukanovića tvrdile da se radi o tranzicionom poslu, kritičari su tvrdili da je u pitanju državni šverc prema Italiji i drugim evropskim zemljama. Istragu o švercu cigareta iz Crne Gore prema Italiji od 1999. godine vodilo je i pravosuđe Italije, ali bez osuđujućih presuda.