[ M.V. ]

PRIVREMENA MJERILA EU

Nulta tolerancija za napade i prijetnje novinarima

Ministarstvo evropskih poslova (MEP) očekuje da će Crna Gora u junu dobiti završna mjerila za poglavlja 23 i 24, nakon čega možemo krenuti u zatvaranje pojedinačnih poglavlja u pregovorima sa Evropskom unijom (EU). U dokumentu Evropske unije (EU) koji sadrži privremena mjerila za poglavlja 23 i 24, međutim, naveden je niz ozbiljnih zadataka. Ova poglavlja otvorena su u decembru 2013. godine, ali šansa za ozbiljan pomak otvara se na ljeto.

Crna Gora je prva država koja prolazi kroz pristup EU koji podrazumijeva da će ova poglavlja koja čine srž vladavine prava biti otvorena do kraja cjelokupnog procesa pregovora.

Ministarka evropskih poslova Maida Gorčević rekla je prošle sedmice da su svi naši mehanizmi usmjereni ka samo jednom cilju - završetku reformskih procesa i ispunjenju privremenih mjerila u poglavljima 23 i 24.  Ona je, na sastanku Pododbora za pravdu, slobodu i bezbjednost između predstavnika Crne Gore i Evropske komisije (EK), kazala da je Crna Gora u potpunosti posvećena ispunjavanju privremenih mjerila i da je sva energija usmjerena na to da se zaokruži proces zakonodavne i institucionalne reforme.

Komesar EU za proširenje Oliver Varhelji poručio je krajem februara da je Crna Gora, u odnosu na ostale države kandidate, najviše postigla u procesu pregovora, te da se uskoro očekuje ispunjavanje privremenih mjerila, čime Crna Gora može otpočeti fazu zatvaranja pregovaračkih poglavlja.

Između ostalog, privremena mjerila nalažu da Crna Gora osigura unapređenje slobode izražavanja i medija, te primjenjuje politiku nulte tolerancije u pogledu prijetnji i napada na novinare. Ocjenjuje se i da Crna Gora treba da preduzima korektivne mjere tamo gdje je to potrebno.

Ispuniti zahtjeve EU

Što se tiče poglavlja 24, piše da Crna Gora pojačava svoje napore da obezbijedi usklađenost sa zahtjevima EU u više oblasti.

"Crna Gora jača nezavisnost pravosuđa, a posebno sprovodi ustavne amandmane u skladu sa preporukama Venecijanske komisije i evropskim standardima. Crna Gora naknadno usvaja odgovarajuće zakone. Na osnovu toga, uspostavlja početnu evidenciju imenovanja sudija i tužilaca na visokom nivou i transparentne procedure zasnovane na zaslugama" piše u zajedničkoj poziciji EU za poglavlje 24, gdje se navode sva privremena mjerila.

Prema privremenim mjerilima, Crna Gora uspostavlja rezultate u implementaciji fer i transparentnog sistema promovisanja sudija i tužilaca na osnovu periodičnog, profesionalnog ocjenjivanja učinka.

Što se tiče poglavlja 23, navodi se da Crna Gora jača administrativne kapacitete Sudskog i Tužilačkog savjeta omogućavajući im da funkcionišu na profesionalan, odgovoran, transparentan i nepristrasan način.

Ocjenjuje se i da Crna Gora jača nepristrasnost i odgovornost sudstva.

"Konkretno, Crna Gora pruža evidenciju redovnih inspekcija rada sudija i tužilaca i osigurava da se u slučaju otkrivenih kršenja pravila, disciplinske sankcije efikasno sprovode. Crna Gora razvija sudsku praksu o tumačenju disciplinskih pravila i podiže svijest sudija i tužilaca o tumačenju, kao i izmijenjenim Etičkim kodeksom", piše u dokumentu.

U privremenim mjerilima piše i da Crna Gora osigurava unapređenje slobode izražavanja i medija u državi, te da primjenjuje politiku nulte tolerancije u pogledu prijetnji i napada na novinare, dajući prioritet krivičnim istragama ukoliko dođe do takvih slučajeva.

"Crna Gora formira Komisiju koja će pratiti postupanje nadležnih organa u istrazi starih i nedavnih slučajeva, prijetnji i nasilja nad novinari, uključujući slučajeve ubistva. Država pruža evidenciju napretka u istrazi, efikasno krivično gonjenje i sankcije za počinioce u ovim slučajevima", dodaje se.

Pojačani napori nužni u oblasti migracija, Šengena, anti-terorizma...

Što se tiče poglavlja 24, Crna Gora pojačava svoje napore da obezbijedi usklađenost sa zahtjevima EU u oblasti legalnih i iregularnih migracija.

Ocjenjuje se i da je Crna Gora napredovala u svojim naporima da se uskladi sa EU zahtjevima u oblastima koje se tiču azila, viza, Šengena, sudskih saradnji u civilnim i kriminalnim slučajevima, policijiske saradnje i borbe protiv organizovanog kriminala.

Takođe, Crna Gora pojačava napore da se uskladi sa EU u oblasti anti-terorizma, te da je implementirala Nacionalnu strategiju na prevenciji zloupotreba droga, te obezbjeđuje uvid u sve češće zapljene droge...

O čemu se pregovara?

Poglavlje 23 – Pravosuđe i temeljna prava je jedno od najizazovnijih i najsloženijih poglavlja, a brzina i trajanje pregovaračkog procesa u ovoj oblasti direktno utiče i na napredak u drugim aspektima pregovora sa Evropskom unijom.

Poglavlje 23 podijeljeno je na četiri glavne i međusobno povezane oblasti: pravosuđe, borba protiv korupcije, temeljna prava i prava građana EU, koja se mogu dalje podijeliti na brojne podoblasti.

Osnovni cilj realizacije svih aktivnosti prepoznatih u okviru Poglavlja 24 – Pravda, sloboda i bezbjednost jeste da se omogući slobodno kretanje ljudi, uz garantovanje njihove bezbjednosti. Tako široko postavljen okvir obuhvata spektar većeg broja pitanja – od upravljanja vanjskim granicama Evropske unije, preko pravosudne saradnje u građanskim i krivičnim stvarima, zatim pitanja i oblasti u okviru borbe protiv organizovanog kriminala, preko pitanja vizne politike, migracija i azila.

Politike EU imaju za cilj da održe i dalje razvijaju Uniju kao područje slobode, bezbjednosti i pravde. O pitanjima kao što su kontrola granica, vize, migracije, azil, policijska saradnja, borba protiv organizovanog kriminala i terorizma, saradnja u oblasti droga, carinska saradnja i pravosudna saradnja u krivičnim i građanskim stvarima, države članice moraju biti na odgovarajući način opremljene da adekvatno primjenjuju rastući okvir zajedničkih pravila.