ZAKLJUČAK STUDIJE

Neophodno sveobuhvatno rješenje za Biogradsko jezero

U okviru prve faze projekta rehabilitacije Biogradskog jezera jasno su definisani problemi koje treba sanirati u zoni jezera, i to - problem zasipanja jezera erodovanim materijalom koji donose Biogradska rijeka i Lalev potok; problem poniranja jezerskih voda kroz serije ponora koji se nalaze po dnu jezera; i problem progresivne erozije u kanjonu rijeke Jezerštice. U budućnosti, svaki od njih ponaosob, može usloviti da dodje do kompletne devastacije ovog bisera prirode, i njegovog trajnog gubitka. Rješenje uočenih problema treba da bude sveobuhvatno, jer rješavanje jednog od njih, samo po sebi, nije dovoljno da bi se sačuvalo jezero. To je zaključeno na prezentaciji Studije o postojećem stanju Biogradskog jezera i procesima koji mogu dovesti do njegove trajne devastacije, na kojoj prisustvuju i predstavnici Delegacije Evropske unije.

"Posebno treba imati u vidu prirodu procesa koji su aktualni na Biogradskom jezeru, i činjenicu da efekti klimatskih promjena postaju očigledni, i da se dešavaju danas. Procese kojima svedočimo ne možemo zaustaviti, ali možemo njima upravljati“, poručila je Tamara Brajović, direktorica Direktorata za prirodu u MEPPU.

Projekat Rehabilitacija Biogradskog jezera je već godinama jedan od prioriteta u sektoru zaštite životne sredine i jedan od prioriteta na Jedinstvenoj listi infrastrukturnih projekata. Međutim, iako je problem erozije prepoznat još prije više od pola vijeka i urađen niz studija i analiza, još uvijek nije napravljena sveobuhvatna analiza koja će sagledati sve aspekte i dati predlog daljih koraka. Upravo je to cilj projekta Rehabilitacija Biogradskog jezera, faza I.

Stoga, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma je kroz tekući IPA projekat Podrška u pripremi projekata u sektoru životna sredina i klimatske akcije odlučila da završi prvu fazu, odnosno analizu postojećeg stanja kako bi sveobuhvatnim pristupom konačno bila dobijena jasna slika mogućih daljih koraka.

Za potrebe realizacije Projekta angažovan je ekspertski tim koga čine četiri lokalna eksperta iz oblasti geologije, hidrogeologije, hidrologije i šumarstva. Zadatak ekspertskog tima je bio da se izvrši prikupljanje i analizu postojeće dokumentacije, definišu problemi koji mogu uzrokovati gubitak Biogradskog jezera i napravi plan budućih aktivnosti, koje bi mogle dovesti do trajne zaštite ovog bisera prirode.

Za razliku od mnogih devastiranih prirodnih i ambijentalnih prirodnih cjelina u Crnoj Gori, čija je devastacija posledica antropogenog faktora, mogućnost trajnog gubitka Biogradskog jezera je posledica, prirodnih, evolutivnih, promjena reljefa, prouzrokovanih raznim erozionim procesima.

Buduća sanaciona rješenja moraju biti usmjerena na prirodne procese koji vladaju u Biogradskoj gori, a da pri tome budu u harmoniji i skladu sa prirodom, kako se ne bi narušila neponovljivost Biogradskog jezera. Odnosno, moraju se primijeniti krajnje kreativna i pragmatična inženjerska rješenja.