B.Č.J. [ Beta/N1 ]

Svjetska meteorološka organizacija

"Crvena uzbuna" zbog klimatskih promjena

Svjetska meteorološka organizacija upozorila je da su tokom 2023. godine još jednom oboreni mnogi rekordi, uključujući rast temperature zemlje i vode, emisija gasova s efektom staklene bašte, topljenja glečera i nivoa mora, ocjenjujući da napori na zaustavljanju tih promjena nijesu adekvatni.

U izvještaju o stanju klime na globalnom nivou, objavljenom danas, ocijenjeno je da je ugrožen cilj da se zagrijavanje planete ograniči na ispod 1,5 stepeni Celzijusa u odnosu na predindustrijski period.

„Nikada nijesmo bili tako blizu, iako u ovom trenutku privremeno, donjoj granici od 1,5 stepena iz Pariskog sporazuma o klimatskim promjenama. Zajednica SMO oglašava crvenu uzbunu svijetu“, rekla je generalna sekretarka agencije UN Seleste Saulo.

U izvještaju se ističe da su toplotni talasi, poplave, suše, požari i sve jači tropski cikloni izazvali „bijedu i haos, upropastivši svakodnevni život milionima i nanijevši više milijardi dolara ekonomskih gubitaka“.

Prošla godina je, potvrđuje se u izvještaju, bila najtoplija ikada zabilježena, sa prosječnom globalnom temperaturom 1,45 stepena iznad predindustrijskog perioda. Protekla decenija je takođe bila najtopliji desetogodišnji period.

„Zemlja šalje poziv u pomoć“
Generalni sekretar UN Antonio Gutereš izjavio je da Zemlja šalje poziv u pomoć.

„Najnoviji izvještaj o globalnom stanju klime pokazuje da je planeta na ivici. Zagađenje fosilnim gorivima gura klimatski haos preko granica“, rekao je Gutereš.

U izvještaju se navodi da su tokom 2023. u više od 90 odsto okeanskih voda najmanje jednom zabilježeni uslovi toplotnog talasa.

Glečeri su izgubili najviše leda od kada je počelo njihovo praćenje 1950, a površina antarktičkog morskog leda je na najnižem nivou ikada.

Maksimalna površina antarktičkog leda je krajem zime bila za milion kvadratnih kilometara manja od prethodne rekordne godine, što je jednako veličini Francuske i Njemačke zajedno.

Tračak nade
Saulo je rekla da je klimatska kriza „odlučujući izazov sa kojim se čovječanstvo suočava“ i da je usko isprepletena sa krizom nejednakosti, o čemu svjedoče rastuća nesigurnost hrane, raseljavanje stanovništva i gubitak biodiverziteta.

„Postoji, međutim, tračak nade“, saopštila je SMO, ukazujući na rast proizvodnje energije iz obnovljivih izvora, prije svega sunca, vjetra i vode.

U izvještaju se navodi da su 2023. kapaciteti OIE povećani za 50 odsto u odnosu na 2022, na 510 gigavata, što je najveća stopa u posljednje dvije decenije.

Izvještaj je objavljen uoči sastanka klimatskih stručnjaka i ministara iz cijelog svijeta 21. i 22. marta u Kopenhagenu, koji će se sastati prvi put od klimatske konferncije UN COP28 u Dubaiju.