STEVOVIĆ ZA RCG

Položaj Crnogoraca u Srbiji veoma loš

Položaj Crnogoraca u Srbiji danas je veoma loš, kaže za Radio Crne Gore, istraživač crnogorske dijaspore i osnivač udruženja "Krstaš" Nenad Stevović.

Položaj naših sunrodnika u toj državi, kako istiiče Stevović za Radio Crne Gore, najbolje oslikava ponašanje jednog broja zvaničnika Srbije, naročito ministra vanjskih poslova Ivice Dačića.

“Dačić se Crnogorcima u Srbiji stalno obraća, kao da nijesu građani te države, kao da smo stranci, a on naš personalni ili kolektivni tutor. Najavio je metaforično rečeno, svojevrsnu “istragu poturica”, da otkrije ko se to od etničkih Crnogoraca u Srbiji slaže da demokratski izabrana većina u Crnoj Gori donosi zakone u legalno izabranoj Skupštini. Postojala je tu i eksplicitna prijetnja, da će se Crnogorcima u Srbiji oduzimati državljanstvo, ako se javno ne izjasne, da podržavaju odluke vlasti u Podgorici. Dačić kao ministar ubijeđen je da ima samoproglašenu moć “nalik sultanskoj” nad Crnom Gorom, da joj on propisuje što je njena imovina, a što nije ili da presuđuje ko je gradio Cetinjski manastir i stvarao crnogorsku državu “, naglasio je Stevović.

Danas, nažalost, Crnogorke i Crnogorci u Srbiji, kako kaže Stevović, suočavaju se ne sa prikrivenim, već sa otvorenim negiranjem njihovog nacionalnog identiteta.

Crnogorci u Srbiji uvrijeđeni i razočarani

U medijima se mogu čuti čak diskriminatorne prozivke, koje predstavljaju otvoren atak na identitet i opstanak crnogorske zajednice, ističe Stevović.

Najgore je, naglašava Stevović, što takve poruke prolaze bez ikakve osude od zvanične javnosti ili ustanova u Srbiji. Crnogorci u toj državi se osjećaju uvrijeđeno i razočarano, ističe on.

“Mnogim Crnogorcima su ovđe i kolijevke i grobovi, pa kada se država sa najviših adresa tako odnosi prema njima, razočarenje u državu čiji si u oni građani je sasvim razumljivo, i to vidim kao jednu vrstu obostranog poraza”, dodaje Stevović.

On navodi da u beogradskom političkom i kulturnom establišmentu, postoji konstantna mistifikacija odnosa Crne Gore i Srbije, kao da su te zemlje bile jedno.

“Istorijske činjenice govore da se Crna Gora graničila sa Venecijanskom republikom, Otomanskim carstvom, Austro-ugarskom i mnogim drugim velikim silama. Kroz najveći dio istorije nije ni bilo zajedničke granice sa Srbijom. Ni istorija ovih država nije slična. Spoljne okolnosti su donekle bile slične, ali su te dvije države različito reagovale na te okolnosti u svakom istorijskom periodu, pa i danas u 21. vijeku. Te činjenice se prenebregavaju, a različita realnost u Crnoj Gori i Srbiji, tokom istorije je i dovela do različitih tradicija, rekao bih po, spoljnopolitičkim, kulturnim, vjerskim i identitetskim pitanjima”, navodi Stevović.

Tako je i odnos prema manjinama u dvije države različit, ističe Stevović. Srbija je izabrala svoj model rješavanja odnosa sa manjinama. Vidimo koliko je bio uspješan na Kosovu. Stevović tvrdi da nezadovoljstvo odnosom države prema svakoj nacionalnoj manjini u Srbiji tinja.

“Crnogorskoj zajednici su u Srbiji uskraćena i ona prava, koja joj implicitno Ustav i zakoni garantuju “, pojašnjava Stevović.

Na drugoj strani, kaže Stevović, Crna Gora ima uređen odnos sa manjinama, usaglašen sa najvećim evropskim standardima iz domena manjinskih prava i sloboda.

“Jedino dio, rekao bih ispolitizovane i vjerski zavedene srpske zajednice pokazuje nezadovoljstvo. I to vidim kao izuzetak, nikako kao pravilo “, navodi Stevović.

Snažnije u borbu za crnogorski jezik

Borbu za crnogorski jezik i njegovo uvođenje u službenu upotrebu u opštini Vrbas nastaviće još snažnije, najavljuje Stevović.

“Narodna poslanica u skupštinio Srbije Olena Papuga i ja, predali smo 26˛.decembra prošle godine Ustavnom sudu Srbije inicijativu za ocjenu ustavnosti i zakonitosti Statuta opštine Vrbas, tačnije člana 13 tog Statuta u kojem se ne navodi crnogorski jezik kao jedan od jezika u službenoj upotrebi. Podsjećam, da opština Vrbas i pored jasne zakonske obaveze i mnoštva apela, zahtjeva i inicijativa, uporno izbjegava da crnogorski jezik uvede u službenu upotrebu, iako u toj opštini živi 17,5 odsto Crnogoraca, dok je zakonom predviđeno da se jezik uvodi u službenu upotrebu u onim sredinama u kojima živi 15 ili više procenata nacionalne manjine”, pojašnjava Stevović.

Negativna kampanja, koju srpski zvaničnici i mediji vode protiv Crne Gore je odraz dubokog lutanja srpskog društva, kaže Stevović i dodaje da je to neprihvatljiv pokušaja vraćanja koncepta teokratske države đe se sve vrijednosti i dostignuća iz 20. vijeka stavljaju sa strane.

Kaže i da postoje duboki sistemski problemi u političkom životu Srbije.

“U djelovima vladajućih krugova ne postoji spremnost da se pozitivno gleda na ravnopravnost svih bivših jugoslovenskih republika, njihovih naroda, jezika, kultura i vjerskih osjećanja”, ističe Stevović.

Srbiji dobrodošao crnogorski Zakon

Beograd ima svoje aktuelne probleme sa poglavljem 35, koje je političko osinje gnijezdo u Srbiji, tvrdi Stevović.

Dodaje da je zato njima dobrodošao crnogorski Zakon o slobodi vjeroispovijesti da se skrene pažnja sa bolne realnosti neuspjeha briselskog sporazuma.

Smatra Stevović da na negativnu kampanju treba odgovoriti intezivnom pozitivnom medijskom kampanjom, sa činjenicama , argumentima i sa istinom. Znanje i istina uvijek pobjeđuju, naglašava Stevović.

“Potrebna je angažovanost svih intelektualnih, stručnihi naučnih kapaciteta. Kada , ako ne sad? Njihova je obaveza da se oglašavaju i da iznose istorijske fakte i činjenice”, poručuje Stevović.

Anticrnogorski Savjet

Osvrnuo se Stevović i na djelovanje tkz Nacionalnog savjeta crnogorske zajednice u Srbiji.

Taj savjet je, po mišljenju Stevovića, od samog starta anticrnogorski i u službi vladajućih struktura u Srbiji.

“Nacionalni savjet Crnogoraca u Srbiji je crna guja ubačena u njedra crnogorske zajednice, maskirana sa crnogorskim imenom sa ciljem da je potpuno uništi. To je organ države Srbije, kojeg u potpunosti kontrolišu SNS i SPS. Taj i takav Nacionalni savjet, od osnivanja nije propuštio priliku da se glasne protiv Crne Gore. To je uradio i ovoga puta, oštro napadajući državne organe Crne Gore zbog Zakona o slobodi vjeroispovijesti “, navodi Stevović.

Osnovno pitanje, koje se nameće, kaže Stevović, zašto se dozvolilo ili da li se moglo spriječiti da tako važna institucija sa ozbiljnim ingerencijama i budžetom bude van kontrole autentične nacionalne zajednice Crnogoraca u Srbiji?

Dio odgovornosti u ovome , smatra Stevović imaju i institucije u Crnoj Gori, posebno one koje se bave saradnjom sa iseljenicima.

Radio Crne Gore, Žarko Božović