IZ STEČAJNE MASE

Akcionari Vunka traže obeštećenje

Akcionari bjelopoljskog kombinata AD Vunko, njih 280 uputilo je zahtjev Ministarstvu finansija Crne Gore za obeštećenje iz stečajne mase.

Oni smatraju da su oštećeni prodajom imovine preduzeća, jer su vlasnici 50% kombinata. U obrazloženju upućenom resornom ministarstvu akcionari navode da je deset dana nakon objavljivanja Odluke o sazivanju Skupštine akcionara i nekoliko mjeseci nakon što su im Državni fondovi i Ministarstvo finansija prodali svoje akcije, Ministarstvo finansija podnijelo zahtjev za pokretanje stečajnog postupka u AD Vunko.

Kao razlog za pokretanje stečajnog postupka navedena je naplata potraživanja od strane Ministarstvo finansija i to: 177.258,00 eura po osnovu kreditnog zaduženja sa kamatama, iz Budžeta CG iz 2000. i 2003. godine, 436.272,25 eura na osnovu poreza i doprinosa za period decembar 2003. zaključno sa septembrom 2007. godine te 3.843.265,01 eura duga po osnovu zaduženja kod INO-povjerioca preko bivše Investicione banke Titograd. Iako je bilo poznato da je Vlada ovaj dug konvertovala u kapital (akcije) AD Vunka i da su nama kasnije te iste akcije prodali, ističe se u zahtjevu akcionara koje je u njihovo ime potpisao Rešad Hadžajlić.

U zahtjevu se dalje navodi da je najubjedljiviji razlog za pokretanje stečajnog postupka bio dug po osnovu zaduženja kod INO-povjerioca u iznosu od 3843265,01 euraa.

Prilikom utvrđivanja potraživanja, na jednom od ispitnih ročišta pokazala se neosnovanost ovog potraživanja i tužilac je povukao ovaj prijedlog a na osnovu odluke o svojinskoj i upravljačkoj transformaciji DP Vunko u DD Vunko i ugovora o cesiji a iste je utvrdio i sud.

Tužilac je tada mogao, ističe se u obrazloženju, da bez ikakve naklonosti prema akcionarima, da predloži sudu obustavu postupka i omogući akcionarima da konsoliduju dužnika kroz iskazanu namjeru o dokapitalizaciji.

Uvođenjem stečaja, akcionari su potpuno obespravljeni, jer su dovedeni u zabludu zato što su im državni fondovi i ministarstvo finansija prvo prodali akcije a onda uveli stečaj, onemogućujući da samostalno upravljaju svojim kapitalom.

Potpuno je jasno da je ministarstvo imalo mehanizme da na drugi način naplati svoja potraživanja ukoliko ih akcionari ne bi namirili kroz planiranu dokapitalizaciju.

Procijenjena vrijednost u AD Vunko koju je radio Ekonomski fakultet iz Podgorice juna 2007. godine na predlog akcionara a u cilju, donošenja odluke o povećanju kapitala emisijom novih akcija je iznosila 11.573.486,18 euraa. Ministarstvo finansija je podnijelo zahtjev za pokretanje stečajnog postupka u AD Vunko Bijelo Polje iako je imovina Vunka višestruko veća od obaveza a da prethodno, nijesu pokušali da naplate svoja potraživanja na način, što su imali mogućnost da blokiraju žiro račun dužnika ili da aktiviraju hipoteku nad imovinom dužnika.

Sud je odbio zahtjev Ministarstva finansija kao neosnovan, upravo iz prethodno navedenih razloga a to je da nema status pravnog lica, već da imaju mehanizme za naplatu svojih potraživanja blokadom žiro računa ili aktiviranjem hipoteke nad imovinom Vunka.

Državni tužilac u ime ministarstva podnio je predlog za pokretanje stečajnog postupka, što je sud prihvatio 16.01.2008.godine i uveo stečaj.

Akcionari su u vezi podnošenja Plana reorganizacije, donijeli odluku da ne podnose plan reorganizacije, upravo iz razloga da su već prekinuti u započetoj radnji te da nijesu mogli osmisliti druge izvore finansiranja osim kroz dokapitalizaciju ili kreditno zaduženje radi izmirenja obaveza AD Vunka prema povjeriocima.

Na taj način je nanesena ogromna šteta akcionarima AD Vunko a sam način vođenja stečaja doveden u konfuzno stanje.

Želimo da istaknemo da jedna grupa ljudi koji se predstavljaju kao radnici AD Vunka, zatečeni u stečaju 2008.godine, traži da se Ministarstvo finansija Vlade Crne Gore odrekne svojih potraživanja iz stečajne mase u njihovu korist, radi isplate otpremnine po godini radnog staža.

Uvođenjem stečaja suspenduje se Zakon o radu i Zakon o privrednim društvima t.j. akcionarima se suspneduje pravo upravljanja a radnicima po sili Zakona prestaje radni odnos i isti se upućuju na Zavod za zapošljavanje (član 59. ZOIPD).

Očigledno, da je to pravo suspendovano samo akcionarima dok su radnici za vrijeme stečajnog postupka zadržani vise mjeseci sve do 30.04.2009.godine. Dakle, 14 mjeseci im je produžen radni odnos i isplate neto plata, poreza i doprinosa vršena na teret stečajne mase.

Karakteristično je da su za period od 2008.do 2014.godine isplaćene plate u neto iznosu od 357.562,29 euraa, odnosno u bruto iznosu 562.633,19 eura. Isplate su vršene na teret stečajne mase, a porezi i doprinosi po ovom osnovu su iznosili 205.070,90 euraa.

Takođe 2013. godine su isplaćena potraživanja radnika po spisku prioritetnih potraživanja u iznosu 673.585,00 euraa. Zadnja isplata radnika po istom osnovu u 2017. godini iznosi 974.000,00 euraa. Ukupan iznos isplaćenih sredstava prema radnicima je 2.210.218,00 euraa.

Potraživanja na ime neisplaćenih bruto zarada (neto plate i porezi I doprinosi) radnika prije podnošenja predloga za pokretanje stečajnog postupka ne mogu biti veća od 10.000,00 euraa po osobi (član 86. Zakona o insolventnosti privrednih društava).

Akcionari napominju, da je Ministarstvo rada i socijalnog staranja izmirilo obaveze za poreze i doprinose za period 01.01.2003-15.01.2008.godine za prosječno 149-274 radnika u iznosu od 247.388,48 euraa. U period od 2003-2008 godine je izvršena isplata otpremnina za 116 zaposlenih u ukupnom iznosu 223.453,85 euraa.Oni posjećaju da su radnicima već jednom isplaćene otpremine po 1 920,00 euraa.

Primjenom člana 8. Zakona o privatizaciji privrede,svaki Zaposleni radnik koji je odustao od kupovine akcija po povlašćenim uslovima dobio je besplatno akcije I to: 30% od broja upisanih a neuplaćenih akcija i 1% po godini radnog staža,tako da je njihov zahtjev za ustupanje – odricanje Ministarstva Finansija od svojih potraživanja radi novih otpremnina po godini radnog staža neosnovan i besmislen a takođe ide na štetu akcionara. Radnici su po ovom osnovu dobili i besplatne akcije u AD Vunko,navode akcionari.

Preostali dio upisanih a neuplaćenih akcija iz člana 8. Stav 2. Zakona o privatizaciji privrede se poslije izdavanja besplatnih akcija radnicima isknjižava iz bilansa,što je u ovom slučaju “propušteno” i taj dio akcija je na osnovu "neke" odluke prenesen na Investiciono razvojni fond i na taj način umanjen procenat vlasništva postojećim akcionarima,tako da je i po ovom osnovu nanijeta značajna šteta akcionarima.

Međutim, to nije i poslednja šteta koju su pretpjeli , uslijedio je sastanak sa predsjednikom opštine na kojem su prisustovale sve zainteresovane strane i to 30-ak privrednika iz Bijelog Polja (potencijalni kupci), predstavnici vlasnika kapitala (akcionara),predstavnici radnika,predstavnici organizacije za povraćaj imovine i Stečajni upravnika, kako bi se imovina Vunka prodala na zakonit i transparentan način, što se po njima nije dogodilo.

U takvim okolnostima ostaje nejasno zašto je krajem 2016. godine u industrijskoj zoni usvojen detaljno urbanistički plan i izvršena parcelizacija, koji je trebalo da omogući da se kroz prodaju parcela ostvari što veća cijena.

Jedna u nizu neregularnosti , koju akcionari navode , je nerešavanje pitanja restitucije nad imovinom Vunka od strane državnih organa punih 14 godina, za to vrijeme je imovina 23 puta izlagana - nuđena na prodaju pod opterećenjem restitucije, pa je prodajna vrijednost daleko ispod procijenjene, što govori odnos tih vrijednosti – 11,80 miliona prema 2,25 miliona, tj.preko 5 (pet) puta.

Na ovaj oglas za javno nadmetanje prijavio se samo jedan konzorcijum iz Bijelog Polja a dvije zainteresovane kompanije "WORLD VISION CORP" DOO I UNIPRED DOO Bijelo Polje, su odustale od javnog nadmetanja upravo zbog toga što je imovina bila pod opterećenjem.

Imovina Vunka se satoji od 106.000 metara kvadratnih od čega je oko 40.000 metara kvadratnih pod objektima.

Ova imovina je prodata za 2.250.000,00 eura odnosno 21,00 eura po kvadratu, iako je poznato da je dostignuta tržišna cijena (u godinama "ekonomske krize") samo zemljišta, na ovom dijelu od 150 do 200 eura po kvadratu.

I na ovaj način je nanesena velika šteta akcionarima Vunka kojih ima ukupno 1680 akcionara, navodi se u obrazloženju zahtjeva akcionara.

Vukoman Kljajević, Radio Crne Gore