Žanet Cvink  [ DW ]

24. 04. 2024. 12:44

Šta bi donijelo ograničenje brzine na auto-putevima u Njemačkoj?

„Slobodni građani zahtijevaju slobodnu vožnju!“ To je bio moto pod kojim je Njemački automobilski klub (ADAC) 1973. i ’74. protestovao protiv ograničenja brzine od 100 kilometara na sat na njemačkim auto-putevima. Takav propis je u to vrijeme uvela njemačka vlada kako bi se u vrijeme naftne krize štedio benzin. I iako je taj propis bio na snazi samo nekoliko mjeseci, on je razbjesnio ljude u Njemačkoj.

Otada su razni pokušaji da se uvede opšte ograničenje brzine – propadali.

Više od polovine Njemaca – a takođe i članova ADAC-a – sada se, međutim, zalaže za ograničenje brzine. Ipak, mnogi protivnici to i dalje striktno odbijaju. Bavarska stranka CSU je čak pokrenula kampanju protiv te ideje.

Ograničenja brzine: (skoro) svuda – osim u Njemačkoj

Za razliku od gotovo svih zemalja u svijetu, u Njemačkoj na auto-putevima ne postoji ograničenje brzine. U stvari, ona jeste ograničena na nekim dionicama, ali na 70 odsto auto-puteva postoji samo dobrovoljna „preporučena brzina“ od 130 km/h. Dakle, brža vožnja je dozvoljena. Zato recimo kompanije za iznajmljivanje sportskih automobila čak i reklamiraju trke na njemačkim auto-putevima.

Koja je poenta ograničenja brzine?

Što automobil sporije vozi, to on troši manje goriva – a time i emituje manje materija koje zagađuju, na primjer ugljen-dioksid (CO2), okside azota ili čestice štetne po klimu.

Ograničenjem brzine od 120 km/h na auto-putevima uštedjelo bi se 4,5 miliona tona CO2 ekvivalenta, pokazuju proračunima njemačke Savezne agencije za životnu sredinu (UBA). U poređenju sa emisijama iz 2018. godine, to bi bilo 2,9 odsto manje.

A ako bi više ljudi zbog ograničenja brzine počelo da koristi željeznicu, da bira kraće rute ili se odreklo putovanja, onda bi, prema podacima UBA, moglo da se uštedi 6,7 miliona tona ili 4,2 odsto.

A kada bi se 80 km/h uvelo i na magistralnim putevima, to bi bilo čak osam miliona tona ekvivalenta CO2 manje.

Još jedna prednost je to što bi bilo manje saobraćajnih nesreća. Jer, automobili koji se sporije kreću, brže mogu da zakoče. Na primjer, uz ograničenje brzine od 100 km/h na auto-putevima, bilo bi oko 70 odsto manje nezgoda.

A ako se vozi sporije, onda se i pravi manja buka: vožnja pri 100 km/h je otprilike upola tiša nego vožnja 130 km/h. Bilo bi manje i saobraćajnih gužvi, jer bi više automobila moglo da bude na putu u isto vrijeme. Efekat bi bio još izraženiji kada bi svi vozili samo 100 km/h ili malo sporije, kažu stručnjaci za saobraćaj.

Koji su argumenti protiv ograničenja brzine?

Prema istraživanju osiguranja Alijanc, protiv ograničenja brzine bili su posebno muškarci, zatim ljudi koji mnogo voze (više od 50.000 km godišnje), ali i mlađi vozači, oni do 24 godine. Izjavili su da se plaše da bi u slučaju ograničenja saobraćajne gužve bile veće, a vrijeme putovanja duže.

U stvari, većina ljudi (77 procenata) već sada na auto-putu dobrovoljno vozi sporije od 130 km/h.

Nejasno je zapravo koliko bi nesreća moglo da se izbjegne uvođenjem ograničenja brzine na njemačkim auto-putevima.

Prema podacima ADAC-a, trenutno u Njemačkoj nema više težih nesreća nego u zemljama gdje postoji ograničenje brzine. Ako se uporedi broj smrtnih slučajeva po pređenom kilometru auto-puta, pokazuje se da je u 2020. više smrtnih slučajeva bilo u Francuskoj, Italiji, Litvaniji, Češkoj, Mađarskoj i SAD. U apsolutnim brojkama, Njemačka je bila na vrhu sa 317 smrtnih slučajeva.

Ko je za ograničenje brzine u Njemačkoj?

Za ograničenje brzine zalažu se ekološke grupe, kao i sindikat policije u pokrajini Sjeverna Rajna-Vestfalija i Udruženje za podršku žrtvama saobraćajnih nesreća. Oni takođe žele da se i na njemačkim magistralnim putevima dozvoljena brzina smanji na 80 umjesto dosadašnjih 100 km/h. Osiguravajuće kuće izračunale su da bi to u velikoj mjeri poboljšalo bezbjednost.

Za ograničenje su i vladajuće stranke Zeleni i SPD, a to je zahtijevala i opoziciona Ljevica. U svakom slučaju, kao što je rečeno, trenutno je više od polovine Njemaca za to da se malo skine noga s papučice za gas.

Ko je protiv ograničenja brzine?

Ograničenju se protive opozicioni konzervativni demohrišćani CDU i CSU, a isto tako i dijelom ekstremno desničarska Alternativa za Njemačku, kao i vladajući liberalni FDP. Protivnici ograničenja smatraju da bi to imalo mali uticaj na životnu sredinu, a da bi previše ograničavalo ljude. FDP, koja je u koaliciji sa Zelenima i SPD u saveznoj njemačkoj vladi, već je jednom spriječila da se ograničenje brzine unese u koalicioni sporazum.

Ta stranka je naručila i studiju čiji rezultati koja protivreče onoj studiji koju je sprovela UBA, i koji pokazuju da su uštede CO2 zbog ograničenja znatno manje. Međutim, tu „kontra-studiju“ sastavili su profesori ekonomije koji i inače dovode u sumnju klimatske promjene koje je prouzrokovao čovjek. Zato je ona na meti kritika UBA, ekoloških udruženja, ali i drugih političkih stranaka.

Nema ograničenja brzine u njemačkom Zakonu o zaštiti klime

Pošto su emisije CO2 u sektoru transporta 2023. i dalje bile previsoke, savezni ministar saobraćaja Folker Vising (FDP) trebalo je da hitno pokrene program za postizanje klimatskih ciljeva u transportu. To je predviđao i Zakon o zaštiti klime iz 2021. koji je donijela prethodna njemačka vlada SPD i CDU.

Aktuelna vladajuća koalicija sada je odlučila da taj zakon reformiše. Prekomjerne emisije, kao što su one u oblasti transporta, sada mogu da se nadoknade na drugim mjestima – na primjer s više obnovljive energije.

Prema Zakonu o klimi, Njemačka mora da do 2030. smanji emisiju gasova koji izazivaju efekat staklene bašte za 65, a do 2040. za 88 odsto (u poređenju s 1990).

Ali, ni u tim izmjenama Zakona o klimi nema ništa o ograničenju brzine na njemačkim auto-putevima.

Ovaj članak je prvobitno objavljen na njemačkom.