M.M.Љ. [ Beta ]

HAJDI HORTEN

Prodaja kolekcije nakita povezane s nacistima donijela 155 miliona dolara

Prvi dio sporne prodaje nakita austrijske milijarderke Hajdi Horten (1941-2022) čije bogatstvo je poticalo od pokojnog muža-naciste i njegovog preuzimanja imovine Jevreja u Hitlerovoj Niemačkoj, donio je u srijedu više od 155 miliona dolara, saopštila je aukcijska kuća Kristis.

Na pitanje agencije Frans pres, Rahul Kadakija, međunarodni direktor za nakit te aukcijske kuće, ocijenio je proodaju kao "uspješnu" i istakao da je prikupljeni iznos prevazišao rekord - više od 100 miliona dolara ostvaren prodajom predmeta holivudske zvezde Elizabet Tejlor 2011. godine.

Više od 700 komada nakita koji su bili u vlasništvu austrijske mecene Hajdi Horten je u kolekciji čija vrijednost je procijenjena na više od 150 miliona dolara.

Manje od 100 komada ponuđeno je u srijedu, a 150 će biti u petak, dok će ostatak biti prodat onlajn do 15. maja i u novembru.

Većina "lotova" našla je u srijedu kupca iako su mnoge jevrejske organizacije tražile da se prodaja otkaže. Ali neki od glavnih komada iz kolekcije prodati su po nižoj cijeni od procenjene.

"Cijela kolekcija je bila procijenjena na 150 miliona dolara, a mi smo dostigli 155 miliona samo za prvu prodaju, dakle mislim da je to vrlo dobar rezultat", rekao je Kadakija.

Neposredno pred početak prodaje on je ponovo objasnio zašto je kuća Kristis odlučila da prihvati prodaju te impresivne kolekcije nakita vlasnice sa spornom prošlošću.

Rekao je da će sva dobit od prodaje otići u fondaciju Horten koja podržava filantropske projekte. On je dodao i da će kuća Kristis znatan dio svoje dobiti od prodaje dati jevrejskim institucijama i obrazovanju o Holokaustu.

Jedan od glavnih komada kolekcije Horten, prsten Kartije s rubinom od 25,59 karata, procijenjen između 14 i 18 miliona švajcarskih franaka dostigao je samo 11 miliona franaka (oko 13 miliona s provizijom).

Bijeli dijamant od 90,3 karata na ogrlici od malih bijelih dijamanata procijenjen da vrijedi između devet i četiri miliona švajcarskih franaaka otišao je za samo 5,2 miliona franaka (6,3 miliona franaka s provizijom).

Raskošna ogrlica od perli u tri reda, s kopčom sa roze dijamantom od 11,15 karata, procijenjena na između 6,4 i 9,3 miliona franaka prodata je za četiri miliona franaka (gotovo 6,5 miliona franaka s provizijom).

Prema Forbsu bogatstvo Hajdi Horten, umrle u junu 2022. godine, iznosilo je 2,9 milijardi dolara.

Ali negodovanje izaziva poreklo bogatstva njenog supruga koji je imao jedan od najvećih lanaca robnih kuća u Njemačkoj, nazvanih po njemu. Umro je 1987. u Krolju, u švajcarskom kantonu Tićino, gdje je sjedipte fondacije koja takođe nosi njegovo ime.

Fondacija ga opisuje kao preduzetnika "obdarenog oštrim smislom za socijalnu odgovornost" koji je krajem 1950-ih pokrenuo prvi njemački supermarket.

Na vebsajtu kantona Tićino navodi se da je on izgradio svoju imperiju od 1930-ih tokom kojih je stekao mnoga vlasništva.

On je 1936, tri godne poslije dolaska Adolfa Hitlera na mjesto njemačkog kancelara, preuzeo tekstilnu kompaniju Alsberg sa sjedištem u Duizburgu poslije bjekstva njenih jevrejskih vlasnika, a zatiim preuzeo više firmi koje su pripadale Jevrejima.

Bio je optužen da je profitirao od "arijenizacije" imovine Jevreja - prebacivanja vlasništva njihovih firmi Njemcima.

"Poslije Drugog svetskog rata uhvatili su ga Britanci i internirali do 1948.", navodi se u saopštenju kantona Tićino.

Prema izvještaju koji su u januaru 2022. objavili istoričari koje je unajmila fondacija Horten, među kojima je bio i Peter Heres (Hoeres), Horten jeste bio član Hitlerove Nacionalsocijalističke partije, ali je iz nje isključen i Komitet za denacifikaciju ga je oslobodio odgovornosti.

Prodaju nakita porijekom iz takve porodice su kritkovali centar Simon Vizental, specijalizovan za traganje za nacistima i Američki jeverejski komitet.

"Ne nagrađujmo one čije porodice su mogle da se obogate zahvaljujući očajnim Jevrema koji su bili meta nacista, i kojima su nacisti prijetili", rekao je rabin Abraham Kuper, jedan od zvaničnika centra Simon Vizental.