Б.Б. [ BBC ]

EK PREDLAŽE

Mađarskoj uskratiti 13 milijardi eura iz zajedničkih fondova

Evropska komisija preporučuje da se 13,3 milijarde eura iz EU fondova, opredijeljenih za Mađarsku, stavi na čekanje. Izvršna vlast EU preporučila je da se Mađarskoj uskrati pristup milijardama eura uz obrazloženje da vlada Viktora Orbana nije uspjela da sprovede opsežne reforme. Mađarska vlada tvrdi da je ispunila sve uslove koji se od nje traže.

Mađarska vlast i njen premijer Viktor Orban godinama trpe kritike za nedemokratski način vladanja. Ali taj novac je Budimpešti neophodan, jer, kao i u mnogim evropskim zemljama, inflacija raste.

Prema predlogu Evropske komisije, Mađarska bi bila uskraćena za 5,8 milijardi eura namijenjenih finansiranju oporavka od pandemije korona virusa i 7,5 milijardi eura iz evropskog budžeta za druge potrebe.

Komisija je u srijedu saopštila da je odlučila da podrži mađarski plan oporavka od kovida, ali je dodala i da će isplata biti moguća kada Budimpešta "u potpunosti" sprovede reforme u pravosuđu, kao i mjere u okviru nacionalnog plana oporavka.

Dok Orbanova vlada može donekle da se utješi činjenicom da je njen plan oporavka odobren, predlog Evropske komisije predstavlja veliki korak nazad.

Obraćajući se novinarima u Budimpešti uoči saopštenja, Tibor Navračič, ministar zadužen za pregovore, rekao je da je njegova vlada ispunila sve uslove koji se od nje traže.

Konkretno, uspostavila je novo tijelo za integritet i radnu grupu za borbu protiv korupcije.

Za odlaganje isplate novca iz EU fondova, mađarski ministar je okrivio pritisak liberalnih i ljevičarskih grupa u Evropskom parlamentu.

Parlament je prošle nedjelje upozorio na rizik da će mađarska vlada zloupotrijebiti fondove EU.

Nedavno je usvojio izvještaj u kojem se Viktor Orban optužuje za "izbornu autokratiju".

"Bojim se da je Evropska komisija podlegla tom političkom pritisku", rekao je mađarski ministar.

"I to, naravno, nije dobro za nas. Ali Evropska komisija svoju ocjenu mora da zasniva na činjenicama."

Mađarski lideri su više puta optuživani za demokratsko nazadovanje i "potpunu državnu kontrolu" otkako se Orbanova stranka Fides vratila na vlast 2010.

Prema novom ustavu iz 2011. godine, izborni sistem je izmijenjen da bi se učvrstila moć stranke, a Ustavni sud je pretvoren u uglavnom neefikasno tijelo.

Od tada je pojačan pritisak na sudije, čime je ugrožena nezavisnost sudstva, a nekoliko važnih medija je ili zatvoreno ili su ih preuzeli provladini biznismeni.

Banke, preduzeća i dio privatnog sektora su u rukama ljudi bliskih Orbanu.

Mađarska svake godine dobija između četiri i pet milijardi eura od Evropske unije, a taj novac često završava u poslovnim krugovima bliskih vladajućoj stranci, među kojima su i rođaci premijera.

Orban za to vrijeme ne propušta nijednu priliku da kritikuje Brisel.

Konačnu odluku će sljedećeg mjeseca donijeti ministri finansija EU i lideri 27 država članica EU.

Za donošenje bilo kakve odluke neophodna je saglasnost svih država članica.