B.Č.J.

NAUČNIM ISTRAŽIVANJEM PROTIV MITA

"Gojazno dijete nije i zdravo dijete"

Gojazno dijete nije i zdravo dijete, pokazalo je istraživanje dr sci. med. Marine Jakšić.

Kako je saopšteno iz Univerziteta Crne Gore (UCG), Jakšić je radeći na doktorskoj disertaciji odbranjenoj na Medicinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore, imala jasno očekivanje: "da doprinese razbijanju još uvijek ustaljenog mita u crnogorskoj javnosti o tome kako je gojazno dijete - zdravo dijete".

Na gojaznost, ukazuje ona, a posebno na njen sami začetak, treba gledati kao na oboljenje koje prijeti da naruši zdravlje djeteta u datom uzrastu ali i dugoročno, u odrasloj dobi.

Njeno istraživanje u okviru doktorske disertacije, kako su kazali, krenulo je od poražavajućih rezultata ranije nacionalne studije (2013-2015. godine) koja je pokazala da se svako četvrto dijete u Crnoj Gori suočava sa predgojaznošću ili gojaznošću, i to dvostruko češće dječaci u odnosu na djevojčice.

Iz UCG podsjećaju da je tadašnje "Istraživanje gojaznosti i siromaštva kod djece Crne Gore-klinički, patofiziološki i preventivni aspekti" sproveo Medicinski fakultet Univerziteta Crne Gore, u saradnji sa Ministarstvom nauke Crne Gore.

"Nakon rezultata nacionalne studije, u okviru crnogorske dječije populacije sprovedeno je dodatno istraživanje patofizioloških osnova gojaznosti i metaboličkog sindroma (poremećaj metabolizma ugljenih hidrata, abdominalna gojaznost, povišen arterijski krvni pritisak), a to su pokazatelji prisustva hroničnog zapaljenja niskog stepena i oksidativnog stresa u krvi oboljele djece", kazala je Jakšić.

U istraživanju je učestvovalo 202 djece uzrasta 7-15 godina iz 10 osnovnih škola u Podgorici, podijeljenih u tri grupe u odnosu na stepen uhranjenosti (normalno uhranjena, predgojazna i gojazna djeca), prema kriterijumu za procjenu nutritivnog statusa Međunarodne radne grupe za borbu protiv gojaznosti.

"Rezultati studije su pokazali da već u nutritivnom stadijumu predgojaznosti, a ne samo gojaznosti, kod djece postoje izražene sve navedene komponente metaboličkog sindroma kao i povišeni parametri hroničnog zapaljenja niskog stepena i oksidativnog stresa koji ukazuju na neke od mehanizama ćelijskog oštećenja, a što nije utvrđeno kod njihovih normalno uhranjenih vršnjaka", pojašnjava Jakšić.

Studija je sugerisala da se već kod predgojazne djece, dakle često mnogo ranije od trenutka obraćanja roditelja pedijatrijskoj službi i postavljanja dijagnoze gojaznosti, formira supstrat za razvoj kardiometaboličkih komplikacija gojaznosti.

"Rezultati su pokazali da je neophodno aktivno spovoditi preventivne mjere protiv dječije gojaznosti kroz multisektorsku saradnju nosilaca zdravstvene politike, zdravstvenih eksperata, obrazovno-vaspitnih ustanova, medija, odnosno svih koji u okviru svojih kompetencija mogu da daju doprinos rješavanju ovog problema", preporučuje Jakšić.

Gojaznost se, smatra ona, u svakodnevnom životu od velikog dijela javnosti percipira uglavnom kao estetski ili psiho-socijalni problem, pri čemu se često zaboravlja da je primarno riječ o poremećaju zdravlja, koje je evidentno već u dječijem uzrastu.

"U Međunarodnoj klasifikaciji bolesti, gojaznost ima svoju jasnu poziciju. Naime, gojaznost i njene komplikacije (prvenstveno kardiovaskularne i metaboličke bolesti poput šećerne bolesti tipa 2, ali i brojne druge) skraćuju očekivani životni vijek i značajno slabe kvalitet života oboljele djece i odraslih. Prema navodima Svjetske zdravstvene organizacije, dječija gojaznosti predstavlja jedan od najvećih globalnih javno-zdravstvenih izazova 21. vijeka", zaključila je Jakšić.

Rezultati ovog istraživanja su naučnoj zajednici predstavljeni u okviru njene doktorske disertacije ove godine, kao i jednog broja naučnih radova objavljenih u renomiranim međunarodnim biomedicinskim časopisima.

Jakšić je stručni saradnik na predmetu Patološka fiziologija i laboratorijska medicina, na Medicinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.