70 GODINA

Dan sjećanja na žrtve holokausta

U Poljskoj će danas biti obilježena 70. godišnjica oslobođenja nacističkog logora Aušvic. U svijetu se obilježava Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta.

Istog datuma kada je Crvena armija 1945. godine oslobodila Aušvic-Birkenau, simbol masovnog stradanja ljudi, većinom Jevreja, u Drugom svjetskom ratu, u svijetu se obilježava Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta, koji je 1. novembra 2005. godine ustanovila Generalna skupština UN.

Ceremoniji u Aušvicu će, između ostalih, prisustvovati predsjednici Francuske i Njemačke, Fransoa Oland i Joahim Gauk, američki ministar finansija Džek Lu i drugi. 

Dojče vele piše da će u Aušvicu biti prisutan ukrajinski predsjednik Petro Porošenko, a da ruski predsjednik Vladimir Putin neće doći, i ocjenjuje da je aktuelna ukrajinska kriza bacila sjenku na komemoraciju. 

Rusiju će predstavljati šef predsjedničke administracije Sergej Ivanov, dok će Putin učestvovati na svečanosti u čast žrtava holokausta, ali u Moskvi, gdje će posjetiti Jevrejski muzej i Centar tolerancije. 

Istrebljenje Jevreja, ili kako su to govorili nacisti - "konačno rješenje jevrejskog pitanja", počelo je invazijom nacističke Njemačke na Poljsku u septembru 1939. godine. 

Uslijedila su prva masovna ubistva Jevreja i njihovo izgladnjivanje do smrti, a prve žrtve bili su i sovjetski vojnici, zaroboljeni u Poljskoj i na baltičkim i sovjetskim teritorijama, navodi AFP. 

Jedan od najmoćnijih ljudi Trećeg rajha i komandant ozloglašenih SS trupa Hajnrih Himler ubrzo je sagledao da je ovakva metoda "vrlo ograničavajuća", jer nije mogla da se primijeni na većoj teritoriji zapadne Evrope. 

Sa svojim zamjenikom Rajnhardom Hajdrihom osmislio je drugu metodu istrebljivanja Jevreja u vidu gasnih komora, tehnike koja je već korišćena u Njemačkoj nad hendikepiranim osobama.

Himler, tvorac holokausta, osmislio je plan o otvaranju kocentracionih logora u Poljskoj u kojima bi ljudi bili ubijani u gasnim komorama puštanjem otrovnog gasa "ciklon B", čija primjena je počela prvi put u Njemačkoj početkom 1920-ih godina. 

Aušvic je postao najveći logor u kojem je nacizam ostvarivao stravičnu zamisao o masovnom uništavanju ljudi. 

Računa se da je tokom Drugog svjetskog rata u sklopu nacističkog tzv. „konačnog rješenja“ ubijeno do šest miliona Jevreja, što je otprilike bila trećina svih pripadnika tog naroda. U velikim djelovima centralne i istočne Evrope, jevrejska populacija je praktično tada nestala, ili je svedena na potpuno neznatan broj. 

Poslije sjednice Generalne skupštine Ujedinjenih nacija, 24. januara 2005. godine, kada je obilježavano šest decenija od oslobođenja Aušvica, donijeta je odluka kojom je ustanovljen Dana sjećanja na žrtve. 

Prvog dana novembra 2005. usvojena je Rezolucija UN kojom je određeno da se nadalje 27. januar obilježava kao Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta. 

Termin Holokaust ima izvorno grčko značenje - žrtva paljenica, i prvobitno je upotrijebljen u značenju kakvo danas ima, na jednom zasjedanju protestantskih crkava negdašnje zapadne Njemačke.