Beta [ Objavio: O.Z. ]

SAMIT U BRISELU

Budućnost EU moguća u više brzina

Ključne zemlje Evropske unije su za "Evropu u više brzina" što znači da one članice koje to hoće mogu da se snažnije udružuju i napreduju na pojedinim sektorima, rekli su danas po završetku zasijedanja šefova država ili vlada EU predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk i predsjednik Evropske komisije Žan-Klod Junker. Tusk je dodao da su lideri EU izrazili i podršku "sprovođenju evropskih reformi i projekata na Zapadnom Balkanu", i da se nada da će "ta pozitivna poruka EU da se čuje u regionu".

Predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk izjavio je danas u Briselu da je "svima jasno da unutrašnje i spoljne snage nastoje da uzdrmaju područje Zapadnog Balkana".

Tusk je to rekao po završetku dvodnevnog zasijedanja šefova država i vlada EU koji su, po njegovim riječima, imali "produktivnu raspravu o Zapadnom Balkanu".

"Mi nismo naivni. i zato su lideri EU ponovo istakli neopozivu podršku zemljama Zapadnog Balkana i njihovoj evropskoj perspektivi", rekao je Tusk.

Predsjednik Evropskog savjeta Tusk je dodao da su lideri EU izrazili i podršku "sprovođenju evropskih reformi i projekata na Zapadnom Balkanu", i da se nada da će "ta pozitivna poruka EU da se čuje u regionu".

Poslije "plodne rasprave" o budućem ustrojstvu i funkcionisanju Unije s ciljem da se prebrode unutrašnje krize, Junker je naglasio da "Evropa u više brzina uopšte neće značiti podizanje nekog novog zida".

On je time želio da smiri strahovanja i otpore naročito članica EU na istoku i sjeveru Evrope da bi jačanje integracije zemalja unutar zone eura, kao i stvaranje ekonomske vlade, ujednačavanje budžetsko-poreskih i bankarsko-monetarnih normi, izgradnja evropske odbrane ili zbijanje redova u razmjeni obavještajnih i policijskih podataka, značilo podjelu na bar dvije kategorije zemalja unutar Unije.

Junker je, štaviše, rekao da se nada da će se "jednog dana na evropski brod ponovo ukrcati i Velika Britanija", koja upravo treba da pokrene institucionalni postupak izlaska iz članstva EU.

Opšti je zaključak da je izlazak Velike Britanije iz članstva ozbiljno uzdrmao ustrojstvo EU i francuski predsjednik Fransoa Oland je upozorio da će "EU eksplodirati" ako ne nađe načina da one članice koje žele i mogu, idu u dalju integraciju, s tim da i druge mogu jednog dana da se pridruže tom ili tim "jezgrima".

Zamisao o objedinjavanju nekih članica EU oko pojedinih politika se nametnula pošto je Evropska komisija iznijela pet varijanti budućeg razvoja i prevazilaženja krize integracije i sistema odlučivanja unutar institucija EU, naročito zato što više članica na Istoku EU smatraju da se suverenitet u pojedinim oblastima koji je prenesen na Evropsku komisiju i druga tijela Unije mora vratiti u nacionalnu ravan.

To bi suštinski značilo da EU odustaje od daljeg ujedinjavanja i da se vraća samo na "unutrašnje tržište i zonu slobodne trgovine" bez ikakvih težnji za političkom integracijom, što bi činjenički umanjilo značaj i ulogu EU u svijetu, a strahuje se da bi to dovelo i do unutrašnjih podjela na ivici raspada.

Češki ambasador pri EU Martin Povejšil, naprotiv, prenosi stav Višegradske grupe-Češke, Poljske, Slovačke i Madjarske i naglašava da "ako zamisao o Evropi u više brzina treba da dovede do razbijene Unije i smanji opseg i domet unutrašnjeg tržišta, to bi imalo pogubne posljedice".

Današnja rasprava vođa EU treba da omogući da se usaglase zaključci, deklaracija koju Evropska unija treba da objavi 25. marta u Rimu na 60-godišnjicu osnivanja Unije.

Prema nacrtu te deklaracije, vodji EU u Rimu treba da se obavežu da će "zajedno djelati" ali se podrazumijeva da neki "mogu da idu dalje više zbijeni”.

"Evropa u više brzina" već postoji i, kako to omogućava temeljni akt EU, Ugovor iz Lisabona, 19 država EU imaju jedinstvenu valutu evro, neke su ujedinjene u šengenskom prostoru bez granica, a više država je dobilo mogućnost da budu izuzete iz poreskih normi ili pravosudnih pravila i drugih politika Unije.

Glavni zagovornici "EU u više brzina" su Francuska, Španija, Italija, zemlje Beneluksa i Njemačka, čija je kancelarka Angela Merkel stavila do znanja da "jedinstvo u EU nije i jednoobraznost", rekavši da je jasno da se sve članice Unije neće istom snagom i brzinom kretati u unutrašnjoj integraciji.