[ Anadolija ]

ZBOG GENOCIDA

Doživotna kazna zatvora Zdravku Tolimiru

Žalbeno vijeće Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) danas je izreklo drugostepenu presudu Zdravku Tolimiru, visokorangiranom oficiru Vojske Republike Srpske tokom rata u BiH 1992-1995, kojom je potvrdilo kaznu doživotnim zatvorom, u koju je uračunato vrijeme provedeno u zatvoru.

Žalbeno vijeće je djelimično prihvatilo nekoliko žalbenih osnova Tolimira koji se odnose na zločin protiv čovječnosti u dijelu koji se odnosi na ubistvo trojice vođa bosanskih muslimana iz Žepe. Žalbeno vijeće je djelimično prihvatilo i žalbeni osnov Tolimira za presudu genocida za nanošenje teških duševnih boli u mjeri u kojoj se to odnosi na prisilno premještanje bosanskih muslimana u istočnoj Bosni. Žalbeno vijeće prihvatilo je i žalbeni osnov Tolimira, kojim se ukida osuđujuću presudu za genocid u onoj mjeri u kojoj se odnosi na ubistvo šest bosanskih muslimana blizu Trnova.

Žalbeno vijeće Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju je odbilo većinu žalbenih osnova Tolimira.

Ovom odlukom Žalbenog vijeća potvrđeno je da se dogodio genocid u Bosni i Hercegovini. 

Prvostepeno vijeće MKSJ u presudi donesenoj 2012. godine osudilo je Tolimira na doživotnu kaznu zatvora za zločin genocida, kao i zločine protiv čovječnosti i kršenja zakona ili običaja ratovanja.

Tolimir je za vrijeme rata u BiH vršio dužnost pomoćnika komandanta za obavještajno-bezbjednosne poslove Glavnog štaba Vojske Republike Srpske (VRS). Uhapšen je 1. marta 2007. i prebačen u pritvor Haškog tribunala, a suđenje mu je počelo u februaru 2010.

Tolimir se u optužnici Haškog tribunala podignutoj 2005. teretio za krivična djela počinjena od marta do novembra 1995. u enklavama Srebrenica i Žepa, u istočnoj Bosni i Hercegovini, koje je Vijeće sigurnosti Ujedinjenih naroda (VS UN) rezolucijama u proljeće 1993. proglasio zaštićenim zonama. Optužnica ga je teretila kao člana dva udružena zločinačka poduhvata (UZP) - za ubistva vojno sposobnih muškaraca bosanskih muslimana iz srebreničke enklave, približno između 11. jula i 1. novembra 1995. i za prisilno uklanjanje i deportacije  bosanskih muslimana iz enklava Srebrenica i Žepa u julu 1995. Optužnica ga je teretila i za "situaciono uslovljena ubistva manjih grupa vojno sposobnih muškaraca iz Srebrenice, predvidivo ciljano ubistvo trojice lidera bosanskih muslimana iz Žepe i druga djela progona".

Pretresno vijeće MKSJ je u presudi protiv ZdravkaTolimira utvrdilo da je već 1992. na najvišim razinama Republike Srpske vladala politika čiji je cilj bio uklanjanje bosanskog muslimanskog stanovništva iz istočne Bosne i Hercegovine. Presuda navodi da je ta "politika potvrđena Direktivom 7 iz marta 1995, koju je potpisao predsjednik RS Radovan Karadžić", takođe haški optuženik, kao i da su Karadžiću u sastavljanju Direktive 7 "pomagali razni sektori u Glavnom štabu VRS-a, uključujući i sektor za obavještajne i bezbjednosne poslove, kojem je na čelu bio Tolimir".

"Zaključeno je da je Tolimir bio detaljno upoznat sa situacijom na terenu od marta 1995. pa nadalje. Zločini koji su počinjeni bili su masovnih razmjera, po svom intenzitetu veoma teški i imali su razorne posljedice", navodi se u prvostepenoj presudi MKSJ protiv Tolimira, te napominje kako su dva zločinačka poduhvata za koje je nepravosnažno osuđen provedena u kratkom vremenskom razdoblju na malom geografskom prostoru.

"Sudačka većina je zaključila da je optuženi u cijelom tom periodu imao koordinirajuću i rukovodeću ulogu. Vijeće je zaključilo da optuženi, ne samo da je znao za genocidnu namjeru drugih, već je i sam posjedovao takvu namjeru. Prema tome, proglašen je krivim za krivično djelo genocida. Takođe je proglašen krivim, u skladu sa III vidom UZP-a, za ubistvo trojice bosanskih muslimana iz Žepe za koje je sudačka većina zaključila da predstavlja genocid", navodi se u presudi Pretresnog vijeća MKSJ iz 2012.